Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Aceleniz neydi çocuklar

biriniz sessizlik oldunuz , diğeriniz gece
oysa film bitmemişti daha
neydi çocuklar bu acele.

aşkımızın üstüne yağmur yağdığı günlerde
liman kentinde kaybolan kızları arayacaktık
yüreğimizin zindanından beraber çıkıp,
yaz oyunu oynar gibi susuzluğumuzu paylaşacaktık.

güneş tutulması ile başlayacaktı yolculuklarımız
olayların tehlikeli dizilişini tersine çevirecek
cinayeti gördüğümüzü kimselere söylemeyecektik
macerayı, macera gibi kendimizden bilecektik
bir yaz gecesi gülümsemesi konacaktı dudaklarımıza.

şimdi ben; aynadaki gibi yalnızlık girdabındayım
sanki çok kuzey gibi soğuk, Akdeniz gibi yanmaktayım.
elimde üç, dört belki de yedinci mührü yemiş
içinde yaban çilekleri saklı, kapalı bir dosya,
bir intihar öncesi gibi bekliyorum
yaşamın kıyısında.

biriniz gece oldunuz, diğeriniz sessizlik
kamera durmadan, boşa dönmeye başladı makaralar
aceleniz neydi çocuklar.

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Açlık sardı dört yanımı

bulunmaz dokulu kumaşlar akar
gözlerimin önünden,
kutsal nehirler olur,
gider okyanusa dökülür.
bombay’da bir çocuğun
cam keser bileklerini
ekmekler fırından çıkmadan daha.

dayanılmaz sıcak yaşar ölüm.
karnında tüm insanlık.
doğum yapacak
bir anne gibidir çocuk
gözleri kocamandır,
bacakları incecik.
afrika’nın doğusunda
güneşten çok önce doğar açlık.

gökkuşağı parlar kötürüm bir renk.
tohumlarında zehir yanar
yokluk kokulu başakların.
ve ben topal tahtında
tok saltanatımın,
anlatılmaz açlık çekerim
iki büklüm ve kıvranarak.
ne bir nehir akar gözümün önümden
ne de bir güneş doğar
hiçbir yönümden…

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Adam olamayacak çocuklar -düz yazı

Küçücük salonlara sıkıştırılmış üçlü, ikili, tekli koltuklara sıkış-tepiş sıralanmış komşu bey amcalar, hanım teyzeler karşısında şov başlamak üzeredir. Ev sahibinin erkek sesi net ve gayet ciddidir.

– Hadi bakalım oğlum, göster amcanlara, teyzenlere pipini.

Acemi ve küçücük eller ayaklarındaki pijamayı anlamsız ve duygusuzca aşağı doğru indirirken ev sahibinin erkek sesi biraz gevşemiş ama çokça gurur yüklenmiş tonuyla devam eder.
– Bakın benim oğluma.

Küçük salonun içindeki hanım teyzeler biraz sözde utangaçlık rolünü, aynı oyunda defalarca rol almış olmanın ustalığı ile başlarını sağa, sola yada aşağıya bazen de tavandaki avizeye doğru çevirerek oynarlarken aynı salonun içindeki bey amcalar koro halinde homurdanırlar.

– Yaa maşallah, bu ne böyle, ne canlar yakacak bu oğlan kim bilir.

Eğer aynı salon içinde ileride çok canlar yakmaya, pipisine maşallah çekilen çocuktan üç beş sene daha yakın olan erkek çocukları varsa onların manzarayı seyrederken hissettikleri tek duygu küçümsemedir.Ve belki de o salon içindeki tek gerçek ve dürüst duygu bu üç-beş yaş daha büyük erkek çocuklarının o andaki duygularıdır. Çünkü onların hayallerindeki şekiller daha da belirginleşmeye yüz tutmuş, ele avuca gelmeye başlamıştır. Ve bu hayallerini gerçekleştirme günleri pipi-şov çocuğundan daha yakındır.

Ev sahibinin şovla gurur dolu geçen günleri çok çabuk sonlanır. Nedense çocuklar çok hızlı büyümektedirler ve pipi-şov çağını da üç ay önce alınmış yeni ayakkabıların ayaklara küçük gelmesi nedeni ile eskiciye verilmesi gibi kısa bir sürede atlatırlar. Hadi iki numara büyük alalımda seneye de giyer numaraları bu şov için geçerli değildir. Şov bitmiştir bitmesine ama bu kez cendere, erkek çocuklarının cinsiyet kaymalarını önleyecek bir denetim şeklinde gene baba sesiyle sıkıştırmaya başlamıştır.

- ne gülüyorsun öyle karı gibi! ….. Sen kız mısın, ne işin var mutfakta, hadi bakalım doğru sokağa, dolaşma öyle ayak altında ! .... Biraz sert bassaydın basacağın yere düşmezdin, öyle kız gibi yürürsen olacağı bu işte! ......

Böylece büyütürüz erkek çocuklarımızı ve yürümesini, yüzmesini öğretemeden uzak sokaklara, derin denizlere salarız. Hem de bizim adımlarımızın yetemeyeceği kadar uzaklığı olan sokaklara, inemeyeceğimiz kadar derinliği olan denizlere …

Böylece başlamış olur aynı annelerin karnında büyüdüğümüz kız çocuklarını küçümsemek, ciddiye almamak ve kendimizden daha aşağı katlarda oturmaya mahkum etmek.

Bugün kadınsız kahvelerin bu kadar bol müşterisinin olmasının nedeni işte “göster amcanlara pipini bakalım” şovları ile başlayan bu sürecin sonucudur. Ağır bir zehir tabakasının göz-gözü görmez dumanı altındaki zar şakırtılı ve izbeye sığınmış, saklanmış hayatlar taze çiçek kokusundan yoksun bir yaşamın müebbet mahkumlarıdır. Üretkenlik sıfırdır, tüketkenlik ise kendi yaşamını, sigarayı ve zamanını saymazsak sıfıra çok yakındır. İşte boşuna geçen hayatların bir başka açıdan bakıldığı zaman sözlük karşılığı budur.

Erkek çocuklarını böyle büyütürüz de kız çocukları için farklı bir model mi uygularız. Elbette hayır. Orada kalıplarımız daha bir sıkıcı, daha bir açılamaz kilitlerin altındadır. Uzaklaşma, saklanma, aman hanım-hanımcık ol öğütlemelerinin ardından karşı cinsten bütünüyle kopup korkacakları en ağır darbeyi “sen kızsan, kızlığını bil, ona göre davran” fetvası ile indiriveririz at kuyruklu, rengarenk tokalarla süslü o dünyalar güzeli kafalarının üstüne. Kız çocuklarımızı da böylece büyütürüz ama onları uzak sokaklara, derin denizlere salmak yerine, ellerinde gelen komşu teyzelere çay servisi yapacakları tepsiyle salon kapılarının önüne dikeriz. Onlardan gelen iltifatlar ise kendi yaşam çizgilerini belirlemek yerine, istemlerinin dışında bir yaşama kendilerini programlamak adınadır.

- Maşallah, bak göğüsleri de büyümeye başlamış, çok canlar yakar bu kız çoook...... Okuyup ta ne yapacak işte. Yediği önünde yemediği ardında, okuyanların ne olduklarını görüyoruz
– İnşallah hayırlı bir kısmeti çıkarda …

Böylece kız çocuklarında da cam arkasından hayırlı kısmet bekleyerek sosyal yaşam içinde yer alamamak, onun gelişime katkı sağlayan olanaklarından yoksun kalmak süreci başlamış olur.

O çıkması beklenen hayırlı kısmet, gün boyu oturduğu kahveyi bir akşam erken terk edip çıkan bir zamanların pipi şov çocuğu olacaktır ve sokakta dalgalana dalgalana yürürken bir perdenin çekilmesi anında evin hanım hanımcık yetiştirilmiş kızıyla göz göze gelecektir. İstemeler, nazlanmalar, belli konularda pazarlıklar sonucu da evleneceklerdir, çolukları çocukları olacaktır. Ve bir akşam biz; evlerine sadece kulak misafiri olduğumuzda da içerden;

- Hadi bakalım göster amcana pipini ….

diyen bir ses muhakkak kulaklarımıza dolacaktır. Eğitimin aileden başlama süreci doğumla birlikte başlamalı. Ama bu doğru talebin atladığımız en önemli yanı babaların-annelerin eğitimleri ile ilgili olan kısmıdır. Bu nereden başlayacaktır, kimler eğitecektir, eğitilmesi istenenler bu işe nasıl bakacaklardır. Oysa sönmüş mangallarda kül bırakmasına bırakmayız ama yeniden kül bırakmamamız içinde o mangalın yeniden yanması gerekmektedir. Ve o yanan mangal çizgili pijamalı ve bir orman yangını öncesi pikniklerine kesinlikle dönmelidir ki bizden öncekiler, bizler ve bizden sonrakilerin bu konu ile ilgili yazacakları bir şey bulunabilsin.

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Adı sendin bu bulutun, soyadı intihar

bir kasırga kopsa
yeryüzünün,
gökyüzünün
çığırtkanı en bol denizlerinde
bir akşamüstünün.
martılar düşse
sahillerin vurmayan köpüklerine
güvercinler kaybetse kanatlarını
özgürlüklerde.
sen ağlamasan, ama sen anlamasan.
yeryüzü adına karanlıklara kurşun sıksak
güneşin burnunun dibinden
…….

işte tam o noktadan,
görüyorsun güneş battı batacak
birazdan.
bir deli intihar kuşu gibi salacağım kendimi
güneşin açtığı o yoldan.
önce, ölümleri parçalar gibi düşlerimden
yırtılacağım.

ardımdan gözlerim gelecek biliyorsun
ellerimi ellerinden kurtarmadan.
sonra başıbozuk bir anafor salgını belki
yakamozlar çiftleşme mevsimini yaşamadan
dolunay gibi kaybedecek içinde beni
haykıracağım.

işte tam o noktadan,
görüyorsun iki kişilik aşk ve tek fail var ortada
hükmün infazına aldırmadan
yüreğimdeki dikenli teller
güftesi bilinmez bir sonsuzluk şarkısı söyler.
ne kadar akort varsa bozulacak, o kadar
parçalanacağım.

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Afganistan toprağı

rengin, boz sarı, sapsarı toprak parçası
bir tek ağaç gölgesi bulsam da
ah çocuğum
gözlerindeki korkuya bir damla yeşil damlatsam.
dallarımdan

boy veren, verem, uzun namlu, toz toprak
toprak karnında mayınlar patlatacak
ah çocuğum
çırılçıplak güzelliklerine ne ölümler giydirecek
acılarından

yıldızlar, çok kara, ay nerede, ışık toprakta
kol gezmeye başladı ölüm ara sokaklarda, Kandahar da
ah çocuğum
sor annene, yarın nerede saklanacak bu ölüm diye.
karanlıklarından

postallarına kan doldurup içirecek toprak yoktu
kanı çekilenlere düştükleri yerlerde
ah çocuğum
sorma, ölüler neden gizlerler yüzlerini öldürenlerden diye
korkularından çocuğum korkularından.

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Afrika' lı çocuklara umut olsun

hiç korkma çocuğum,
açlık yok, karanlık yok yarınlarda
öyle yarınlar doğacak ki yarınlarda,
yarın bile şaşıracak inan bana.
bugün bulamadığın sulara
silah namlularından karanfiller akacak,
hiç korkma çocuğum hiç korkma,
sende yıkayabileceksin yüzünü, inan bana.

hiç korkma çocuğum;
insanlık; insanlara unutamayacakları
dersler verecek, insanca.
anneler öyle sarılacaklar ki çocuklarına,
umutla ve gururla.
silah tüccarları şakaklarına
kendi namlularını kendileri dayayacak
üzerlerine düşünce senin
bu gün korkuyla bakan gözlerin, inan bana.

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Ağaç oldular, yanmayı öğrendiler

onlar; dalları birbirine sarılmış iki kardeş ağaçtılar.
bir fotoğrafın tam ortasında
yemyeşil gülerek ve dimdik ayakta durmaktaydılar.

dünyanın bütün nehirleri aynı renk akardı aynı denizlere
ama onlar bu ağaçların yanında yer almazdı resimlerde
topraksız dağlar ve suyu çekilmiş göller gibi
güneş çarpmış gökyüzünün, saklanırlardı içinde .

onlar; gölgesinde kaval sesi dinlemeden çobanlar
bu fotoğrafın çok öncesinde
bir kanat sesinin taşıdığı iki tohumdan doğmuştular.

göç zamanı yorgunluğuydu,bir solukluk kondu dala
tohum salma bayramının coşkusundaydı orman.
yeni hayatlar dönerken göçmen kuşun etrafında
iki yavru fidan düşmüştü kanatlarına, farkında olmadan.

onlar; kendilerini bozkıra taşıyan bu kuşu anne bildiler.
bütün fotoğraflarının içinde
annelerinin göç zamanını, kanat sesini beklediler.

her yangın rüzgar olup bütün yönlerden esmeye başlardı
kırmızılar yeşilleri en derin uykularında yakalardı
ne bir kaçan olurdu yarına, ne yaşamın sesini taşıyan
göç mevsimiyse üstelik, göz yaşı kalırdı tek başına ağlayan .

onlar; kızıl şafaklardan düşen yanık bir tüyle uyandılar.
önce üzerlerine sinmiş anne kokusunu aradılar
sonra anlayıp, kavrulmuş kuru dallar gibi ölümü yaşadılar.

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Ağıt

yüreğimde estirdiğim,
en toz koparan fırtınaya
yakıyorum bu ağıdı.
üzerinde her şey yazılı
bu kağıdı
atarken denizlerime.

kökümden koparılmış
bir ağaç gibi,
ellerini
sarı yaprak misali
düşürürken üzerimden.

yarınlar şimdi;
üzeri silinmeyecek izlerle çizili
yaşanamayacak
mahkumiyetler
olacak,
anlaşıldığı gibi.
dünler, dünün boyutlarında
gittikçe gözlerden
uzak
bir yelkenli, bir senfoni,
kaybolacak.
bugün ise;
hiçbir gömleği giymemiş üzerine,
çırılçıplak bir ölü.

sahnenin son perdesini çekiyorum
üzerime.
ben içerde ve
dizlerimin üstünde..
sizler en rahat koltuklarınıza
gömüldüğünüzde.
dinlerseniz,
dinlersiniz....,
dalgalar üzerinizi örttüğünde.

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Ağlar avuçlarımda olmamışlıklar

dünyanın her gecesinde aynı fırtınalar kopar
üzerimize ay doğarken, biz bembeyaz sevişirken.
sular akar geçirimsiz topraklardan, dağ başlarından
sel olur dökülür göz pınarlarından
bir çocuk büker dudaklarını, korkar gibi ağlamaktan.
…….. korkma çocuk korkma, sen doğmadın ki daha.

güneş aynı yangının alevi, yer yeryüzüdür
buharlaşma mevsim öncesi ve kaybolmuştur dönencesi.
duman; çıkmaz sokaklara savrulur, kanatlarım kavrulur
yürekler şah damarından vurulur
bir kan boşalır tepeden tırnağa, dalgalarım durulur.
…….. korkma ölüm korkma, el sıkışmadık ki daha.

rüyada kalmış gibi hiç uyanamamak sancısıdır
alnıma vuran ne ay’sız gece örtüsü, ne güneşsiz gökyüzü.
bir yanın çözülmemiş meseleler, diğer yanda gülüp geçmeler
boş saltanattır artık böyle çekip gitmeler
bir ışıksız vahşet soyar çırılçıplak, görünmez melekler.
…….. korkma şair korkma, şiirin bitmedi ki daha.

“soprano henüz sahnede ise ve bir ses gibi gölgesi düşüyorsa üzerimize”

Cevat Çeştepe

[GooD aNd EvıL]

Ağustos'ta

korkuyorum!
hiç bir çocuk doğmayacak
bu ağustosta.
yaz soğuk ve alabildiğine
yağışlı geçecek.
matinelerin koltukları boş,
balıklar kılçıksız kalacak.
serseri bir aylaklık gibi
ne adımlar bilecek gittikleri yeri
ne bir kadeh kalkacak
ulu-orta.
biliyorum
hiç bir çocuk doğmayacak
bu ağustosta.
ben öleceğim........

Cevat Çeştepe