Linux kurulumu

[trecy]

Redhat Linux Kurulumu

***Kurulum programının başlatılması
Kurulum programının başlatılması için bir çok yol mevcuttur. Bunlardan en çok kullanılanları ise CD-ROM veya disket sürücüden açmaktır. CD-ROM veya disket sürücüden boot etmek için önce bilsayarın bios'undan ilk boot edilecek yerin neresi olacağını belirlemek gerekir.

Bu kurulumda açılışı disket sürücüden yapacağız. Bunun için bios'dan boot sırasında ilk bakılacak yeri, disket sürücüsü değil ise, disket sürücüsüne getirelim. Açılış disketimizi yerine koyalım ve bilgisayarı yeniden başlatalim .


***Açılış disketinin oluşturulması
Açiliş disketi (boot disk), bilsayar üzerindeki donanıma uygun bir Linux çekirdeği, kurulumun ilk aşaması için gerekli scriptleri içerir ve bilgisayarın Linux ile açılmasını sağlar. Bunu oluşturmak için ise ilk düşüneceğimiz şey kurulumu nereden yapacağımız olmalıdır. Çünkü değişik şekillerdeki kurulumlar için farklı image'ler kullanılır. Buradaki image kelimesinden kasıt ise çeşitli amaçlar için kullanılan kernel'in bulundugu boot diskin tek bir dosya halidir. Örneğin kurulumu harddisk üzerinden gerçekleştireceksek kullanacağımız image boot.img olacaktır. Eğer kurulum NFS,FTP veya HTTP üzerinden olacaksa bu sefer image bootnet.img olmalıdır. Çünkü bootnet.img, boot.img'den farklı olarak ethernet kartı desteğini de içerir.

Biz kurulumu ftp üzerinden yapacağımız için bootnet.img'yi kullanıyoruz. Linux sistemlerde herhangi bir açılış disketi oluşturmak için "dd" komutu kullanılır.
Burada komutumuz şudur: #dd if=bootnet.img of=/dev/fd0 (tabii disketi takmayi unutmayin)
Boylece boot disketimizi hazırlamış olduk.

***Kurulumun başlamasi

Açılış disketimizi yerine koyup, bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra karşımıza şöyle bir görüntü çıkar:


Burada "boot:" yazan yere bir takım anahtar kelimeler daha ekleyebiliriz ancak normal bir kurulum için burada sadece "text" yazıp enter'a basmak yeterlidir.
Örneğin normal kurulumda bazı donanımlar görülmediyse, makineyi tekrar başlattıktan sonra buraya "boot: linux expert" yazarak gerekli işlemleri yapabileceğimiz daha ayrıntılı bir kuruluma geçebiliriz.
Daha önce kurulmuş fakat herhangi bir nedenle açılamayan bir sistemi kurtarmak için ise "boot: linux rescue" parametresini kullanabiliriz. Bunların dışında sanal konsolları kullanarak kurulumda meydana gelebilecek problemleri anlamak ve onlara müdahalede bulunmak mümkün olabilir. Bunları gösterir tablo aşağıdaki gibidir:


Burada "text" yazıp enter'a bastiktan sonra ekranda birçok açılış mesajı çıkacaktır ve bunlardan sonra kurulum işleminin devam edeceği menülere geçilecektir.


Bu menülerde ilk olarak kullanacağımız dil sorulacaktır.
Burada "English" seçeneğini seçin.
Bundan sonra ise kullandığımız klavye tipini girmeliyiz.
Buradaki seçim ise "us" olacaktır.
Sonraki menude ise kurulumun nereden yapılacağı işin içine girmektedir. Buradaki seçeneklerimiz NFS, HTTP ve FTP'dir. Bunlar network üzerinden yüklememizi sağlayacak seçeneklerdir. NFS için NFS server, HTTP için web-server ve FTP için FTP serverdaki paketler kullanılacaktır.
Buradaki seçeneklerimizden "FTP" yi seçelim.


Bundan sonra karşımıza bilgisayarımıza ait IP, metmask, gateway ve nameserver bilgilerini girmemimizi isteyen bir menu çıkacaktır. Buraları doğru bir şekilde doldurmak için bu bilgileri sistem yöneticinize sormanızda yarar var. Örneğin saneg labaratuvarlarında bulunan bir makinayı ele alalım. Bu makinenin bilgileri şöyle olsun:

IP Adress: 160.75.76.101
Netmask: 255.255.0.0
Default Gateway(IP): 160.75.76.254
Primary nameserver: 160.75.76.10

Bu bilgileri istenilen yerlere yazalım. Ayrıca burada dinamik IP kullanmayacağımız için "Use dynamic IP configuration" seçeneğini seçmeyeceğiz. Bunlarda sonra "OK" e basabiliriz. Sonraki menüde ftp serverin IP'si ve serverdaki Redhat kurulum paketlerinin bulunduğu dizin istenecektir.orneğimiz için bu bilgiler:

IP: 160.75.76.37
Redhat directory: /pub/REDHAT6.2

Bundan sonra tekrar "OK" e basıyoruz. Eger herşey yolundaysa şu anda redhat paketlerine erişmiş bulunmaktayız.


Önünüze çıkan ekranda "OK" e basın.

Karşınıza "Installation Type" menüsü çıkacaktır. Buradaki kurma seçimlerinden birini seçeceğiz. Diğer taraftan Upgrate yapmak istiyorsanız en alttaki "Upgrade existing Installation" seçeneğini seçebilirsiniz.
Burada biz "Install Custom System" seçeneğini seçiyoruz...


*** Harddiskin bölümlere ayrılması (fdisk ve Disk Druid)

Bu bölümde önce harddiski bölümlere ayıracağız, sonra bunların bağlantı noktalarını belirteceğiz.

Kaldığımız yerdeki menüde karşımızda iki seçenek mevcuttur. Bunlar "Disk druid" ve "fdisk" seçenekleridir. Yaptıkları iş bakımından ayni olmalarına ragmen "Disk druid"'in kullanımı fdisk'e göre daha kolaydır. Hem diski bölümlere ayırabilir, hem de bunların baglantı noktalarını belirleyebilir.

Burada biz harddiskimizi yeniden bölümlendirmek için önce "fdisk" e gelelim. Sonraki menüde ise "edit" bölümünü seçelim. Bunu seçtiğimiz zaman aslında fdisk programın içine girmiş bulunuyoruz. fdisk programı, MSDOS ve unix tabanlı işletim sistemlerinin en yaygın kullanılan disk bölümleme ve düzenleme programıdır. Komut satırından genelde tek harflik komutlarla kullanılır. fdisk programı çalışır çalışmaz ilk iş olarak mevcut bölümler hakkında bilgi almak için "p" komutunu (Print Partition Info) kullanıyoruz. Bu komut harddisk bölümlerimizi tablo olarak görmemizi sağlayacaktır.

Yine örnek kurulumumuzda karşımıza şöyle bir görüntü çıktı :


öncelikle hardiskimizi yeniden bölümlere ayıracağımız için varolan bu bölümleri silelim. Bunun için kullanılan komut ise "d" komutudur. "d" ye basılınca silinecek bölümün numarası istenecektir . Bu şekilde teker teker tüm bölümleri silelim. Bundan sonra sıra yeni harddisk bölümleri oluşturmaya geldi. Bunu yapmak için "n" komutunu kullanmalıyız. "
n" ye bastığımız zaman ilk seçenekte temel bir disk bölümü mü yoksa genişletilmiş bir disk bölümü üzerinde mi işlem yapacağımız soruldu. Temel bir bölüm için "p" komutunu girdik. Daha sonra hangi bölümü yaratacağımızı sordu. Bu ilk bölümümüz olduğu için 1 değerini girdik. Sonra bölümün başlangıç adresini girdik. Bu değer otomatik olarak bir önceki bölümün bitiş değerinden hesaplanmaktadır. Burayı sadece onayladık. Bir sonra adımda istediğimiz boyutu belirttik. +64M tanımı 64 Mb'lık bir kısım istediğimizi belirtiyor. Aynı şekilde bir çok bölüm meydana getirebiliriz. Burada biz 2 bölüm oluşturmak istiyorduk ve 2. bölümü de benzer şekilde oluşturduk. Ancak 2. bölüm, son bölümümüz olacağı için boyutu belirteceğimiz yerin Mb cinsinden verilmesine gerek yoktu. Bu amaçla da kalan alanı tümüyle kullanmak için son silindirin numarasını girdik.

Tüm bunlardan sonra yarattiığımız bu bölümü "p" komutu ile inceliyoruz.


Burada hda1 ve hda2 diye bölümlerimizin oluştuğunu görmekteyiz. Dikkat edilecek olursa bu iki bölüm de LINUX native olarak tanımlandı. LINUX tarafından takas bölümü olarak kullanılacak olan bölümler farklı bir yapıya sahiptirler ve ayrıca tanımlanmaları gerekmektedir. Bu amaçla "t" komutu ile herhangi bir bölümün tipini değiştirmek mümkündür (Tip değiştirmekle o bölümün formatını değiştirmiş olmuyoruz, format sonradan yapılan bir işlemdir).


Yukarıda yaptığımız işlemle 64 Mb ayırdığımız bölümün (hda1'in) tipini(id) değiştirmiş olduk. LINUX swap bölümlerinin id'si 82 olduğu için "Hex code" bölümüne 82 yazdık. Tüm id çesitlerini öğrenmek için buradayken "L" tuşunu kullanabilirsiniz.Bir yanlışlık yapmadığımızdan emin olmak için son bir kez daha bölümlerimizden oluşan tabloya bakalım.
Artık yapılması gereken bu bilgilerin diske yazılmasıdır. Şu ana kadar yapılan hiçbir değişiklik sistem üzerinde herhangi bir etki yapmamıştır. Yanlız her tür formatlama için geçerli olan kural burada da mevcuttur: Bölümleme bilgisi diske yazıldıktan sonra geri dönüş yoktur ve bölümleme yaptığınız disk bölümü üzerindeki bilgileri kaybedersiniz.
Herşey yolundaysa yapılan değişiklikleri kaydedip buradan çıkmak için "w" tuşuna basacağız ve buradaki işimizi bitireceğiz.
Sonraki menüde "Done" a bastıktan sonra, sıra bağlantı noktalarının belirtilmesine geldi. Sonraki menude /dev/hda2 üzerine gelip "Edit" e basarak bunu yapacağız.


Şimdi baglantı yeri olarak "/" yazıp buradan çıkabiliriz.


Nihayet "OK" e basarak fdisk ve disk druid islemlerini bitirmiş olduk. Bundan sonra yarattığımız bölümlerin format edilip edilmeyeceği sorusu karşımıza çıkıyor. Burada "format" ı seçip bir müddet bekleyeceğiz...


Şimdi sıra LILO configurasyonuna geldi. Formattan sonra karşımıza çıkan ilk menudeki satırı boş bırakarak "OK" e basın ve sonraki menüye geçin.


Burada bilisayarınızın nereden açılacağı (boot edileceği) soruluyor. Burayı "MBR" olarak belirtiyoruz.


Daha sonra bizden boot edilecek yerin isminin (label) koyulması isteniyor. Buradan da default olarak verilmiş "linux" etiketine hiç dokunmadan devam edelim. En son olarak "Ok" bastıktan sonra bu ayarlamaları da bitirmiş oluyoruz.

Sonraki ayarimiz ise Hostname ayarıdır. "Hostname Configuration" bölümünde buraya makinanızın hostname'ini girmelisiniz. Örneğimizde biz buraya

Hostname: yukleme1

olarak yazdık.

Sonraki menude mouse ayarlarını yapacağız. Mousenuz hangi protokolü kullanıyorsa onu girmelisiniz. Burada sadece bunu listeden seçmeniz yeterlidir. Bizim mouse'sumuz PS/2 oldugu için "Generic 2 Button Mouse (PS/2)" seçeneğini seçtik.


Bundan sonra zaman bölgesi ayarını yapacağız. Örneğimizde "Europe/Istanbul" u seçtik.


Sonraki menüde "root" için koyacağımız password'un girilmesi isteniyor.

Bunu girdikten sonra kullanıcı eklenip eklenmeyeceği soruluyor. Burada da şimdilik kullanıcı eklemek istemediğimiz için hiçbir şey yapmayıp "OK" e basıyoruz.



Bir sonraki menüde karşımıza "Authentication Configuration" çıkmaktadır. Buradaki "MD5 password" seçeneğinin yaptığı iş, standart olarak karakter sayısı 8 veya daha az olaması gereken şifreleri, 256 karaktere kadar yükseltilebilmesini sağlamaktır.
"Shadow password" seçeneği ise, sistemde tutulan passwordlerin daha güvenli bir şekilde saklanmasını sağlar. Passwordler /etc/shadow dosyasında tutulurlar ve bu dosyayı sadece root okuyabilir.
Sonuncu "enable NIS" seçeneği ise, aynı NIS domaininde bulunan bir grup bilsayarlarin bir tek password veya group dosyasiyla sisteme girmesini sağlar.
İlk iki seçenek bilgisayarin güvenliğinin arttırılmasını sağlayacaktır. Tüm seçenekleri seçmemizde bir sakinca yoktur. Buradaki seçeneklerin hepsini seçelim ve örneğimiz için NIS Domain olarak saneg, NIS server olarak da 160.75.76.10 yazalım. Bundan sonra kurulum ayar kısmı bitiyor.

Bilgisayarınızın tüm kurulum ayarlarını bitirdikten sonra istediğiniz paketleri bundan sonra karşınıza çıkacak menülerden seçebilirsiniz.

Bunların kurulumu biraz zaman alacaktır. Kurulum bittikten sonra artık makinayı yeniden başlatabilirsiniz. Bu arada açılış disketlerinizi sürücüden çıkartmayı unutmayın :-) LINUX kullanmanın keyfini doya doya yaşamak ümidiyle ...


ALINTIDIR