Gaf gölgesinde gaz zirvesi / 21 ekim
 

Gaf gölgesinde gaz zirvesi

Nerdun HACIOĞLU MOSKOVA

http://www.hurriyet.com.tr/_newsimages/2330394.jpgRusya Devlet Başkanı Putin’in "10 kadına tecavüze imrendik" esprisiyle yarattığı skandal, dün Finlandiya’nın Lahti kasabasında yapılan AB-Rusya zirvesine gölge düşürdü. Putin’in, tecavüzle suçlanan İsrail Cumhurbaşkanı Katsav için sarf ettiği, kadınlara karşı ayrımcı bu sözler, insan hakları alanında Moskova’dan zaten şikayetçi olan AB’de sıkıntı yarattı.

AVRUPABirliği liderlerinin Finlandiya’nın Lahti kasabasında bir araya getiren kravatsız zirveye, Avrupa ailesine yeni yılda alınmaları kesinleşen Bulgaristan ile Romanya liderlerinin yanı sıra 28. misafir olarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de davet edilmesi tartışma yarattı.

AB karar mekanizmasıyla hiçbir ilgisi bulunmayan Rusya liderinin zirveye çağrılmasıyla ilgili olarak AB dönem başkanı Finlandiya Cumhurbaşkanı Tarja Halonen şu açıklamayı yaptı: "Biz sadece fırsatı değerlendirdik. Hazır toplanmışken yanımızdaki önemli komşuyu da masada görmek istedik."

Putin’in, zirveden iki gün önce, son derece cinsiyet ayrımcı bir espri yapması AB’de rahatsızlık yarattı. Putin, Moskova’da İsrail Başbakanı Ehud Olmert’i ağırlarken, tecavüzle suçlanan İsrail Cumhurbaşkanı Moşe Katsav’ı kastederek "Sizin Başkana selamlarımı iletin. Ne güçlü erkekmiş. Bir değil, on kadına tecavüz etmiş. Ondan bunu beklemiyorduk. Hepimizi şaşırttı. Onu kıskanıyoruz" demişti. Rus heyetinde bulunan Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov ise, dün, "Bu bir şakaydı. Fakat çeviri esnasında anlamını kaybetmiş olabilir" dedi.

AB liderleri bu gafın yarattığı sıkıntılı ortamda dün akşam Putin ile yemek yiyerek Rusya ile enerji meselesini konuştular. Putin enerji ilişkilerinin karşılıklı sorumluluk ilkesi çerçevesinde yürümesi gerektiğini vurgularken, AB liderleri de işbirliğinin artırılacağını söylediler.

Rus basınına göre kış aylarına girilirken AB, Rusya ile esaslı bir şekilde enerji meselesini masaya yatırmak istiyor. Rusya’nın geçen yıldan bu yana, özellikle Avrupa’ya gerçekleştirdiği doğalgaz ihracatını siyasi amaçlı kullandığını düşünen Avrupa, Rusya’nın "Enerji güvenliği" anlaşmasına imza atmasını istiyor.

AB’ye göre Rusya Avrupa’ya enerji sağlayan tekel ülke olmamalı. Rusya’nın topraklarından geçen doğalgaz ve petrol boru hatlarını da Orta Asya’dan gelecek enerjiye transit ülke olarak açık tutması isteniyor. Böylece Rusya’nın Kazakistan veya Türkmenistan’dan satın aldığı doğalgazı kendi fiyatını dikte ederek Avrupa’ya yüksek fiyattan satması önlenmek amaçlanıyor. Rusya, enerji güvenliği anlaşmasına kesinlikle karşı çıkıyor.

Almanya, Finlandiya ve İtalya, enerji sevkıyatı konusunda tüm pürüzlere rağmen Moskova’ya güven duyulması gerektiğini savunuyor. İngiltere, İskandinav ülkeleri ve AB’ye yeni üye olan Doğu Avrupa ülkeleri ise Rusya’nın kontrol altına alınmasını istiyor.

Kökten sünnet esprisi

Putin daha önce de belden aşağı esprilerle AB liderlerinde şok yaratmıştı. 2002’de Brüksel’de yapılan AB-Rusya http://www.hurriyet.com.tr/_newsimages/2330396.jpgzirvesinde, yerinde olmayan bir soru yönelten Fransız gazeteciye: "Hakikaten radikal Müslüman olmak istiyorsanız gelin Moskova’da kökten sünnet olun. Olun ki bir daha çıkmasın" demişti.

Kadın başkanla aynı araçta

Putin’in tecavüz esprisi dün Rus basınında bir adım ileriye götürüldü. Bazı medya mensupları, "Putin, Helsinki havalimanından zirvenin yapılacağı kasabaya Finlandiya’nın kadın Devlet Başkanı Tarja Halonen eşliğinde aynı makam aracında gidecek. Bir saat uzun bir süre" diye espri yaptılar.