www.cakal.net Forumları YabadabaDuuuee - Türkiye İçin Tüm Bilgiler....

www.cakal.net Forumları YabadabaDuuuee (https://www.cakal.net/index.php)

- Adult eski arşiv (https://www.cakal.net/forumdisplay.php?f=376)

- - Türkiye İçin Tüm Bilgiler.... (https://www.cakal.net/showthread.php?t=48856)

TÜRKİYE

Resmi dil Türkçe
Başkent Ankara
Nüfusu 1 milyonun üzerinde olan kent merkezleri İstanbul (10.5 milyon), Ankara (4 milyon), İzmir (3.5 milyon), Bursa (2 milyon), Adana (1.5 milyon), Konya (1.5 milyon), Mersin (1.25 milyon), Antalya (1.25 milyon)
Yönetim Şekli Cumhuriyet
Yönetim biçimi Parlamenter Demokrasi
Kurucu Mustafa Kemal Atatürk
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan
Yüzölçümü izdüşüm alanı (harita üzerinde) 779.452 km²
gerçek alanı 814.578 km²
Dünya yüzeyinin %1,3'ünü kaplar 36. en geniş ülkedir.
Nüfus 74,709,412 (2006)
En kalabalık 16. ülke
Nüfus yoğunluğu 95,7 kişi/km²
Ulusal günler 23 Nisan: TBMM'nin açılışı (1920)
19 Mayıs: Kurtuluş Savaşı'nın başlaması (1919)
30 Ağustos: Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması (1922)
29 Ekim: Cumhuriyetin ilanı (1923)
Milli gelir (GSMH) 361,5 milyar ABD Doları (2005)
En zengin 19. ülke
661,6 milyar ABD Doları (2005) Satın Alma Gücü Paritesine Göre
En zengin 16. ülke
Kişi başına düşen milli gelir 5,062 ABD Doları (2005)
En müreffeh 63. ülke
8,400 ABD Doları (2005) Satın Alma Gücü Paritesine Göre
Para birimi Yeni Türk Lirası (YTL)1
Saat dilimi
- Yaz saati EET (UTC+2)
EEST (UTC+3)
Ulusal marş İstiklâl Marşı
Ulusal renkler Kırmızı ve Beyaz
İnternet alan adı .tr
Telefon kodu +90

Türkiye, resmi adıyla Türkiye Cumhuriyeti. Kuzey Yarımkürede, Avrupa ve Asya kıtaları arasında, kuşbakışı görünümü kabaca doğu-batı doğrultusunda bir diktörtgeni andıran Anadolu platosu üzerinde kurulmuş Türkiye'nin çevresi Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi Boğazlar vasıtasıyla birbirine bağlayan Marmara Denizi ile çevrilidir. Eski çağın başlıca Uygarlık alanları olan Akdeniz dünyası ile Ortadoğu ve Uzakdoğu göç ve ticaret yollarının kesişim noktasında bulunan Anadolu coğrafyası pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Türkiye idare şekli demokrasi olan bir cumhuriyet'tir. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı sebebiyle 20. yüzyıl başında yıkılmasından sonra, 1923 yılında Türk Kurtuluş Savaşı ile, Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kurulmuştur. İmparatorluklar devrinin kapanıp, ulus devletler devrinin başladığı bir ortamda, yirmiden fazla etnik yapının barındığı, gelişememiş, savaş yorgunu bir Müslüman-köylü toplumunun, modern bir burjuva toplumuna, tek bir millete dönüştürülüp, kendi kaderlerini belirleme hakkına sahip olmasını amaçlayan radikal reformlar dizisi, devletin kuruluşundan itibaren Atatürk inkılapları olarak anılıp benimsenmekte ve halen sürdürülmektedir. Bu devrimler sayesinde Türkiye, Müslüman çoğunluğa sahip ülkeler arasında en gelişmiş ve modern ülkelerden biri haline gelmiştir.

Başkenti Ankara, en büyük şehri İstanbul'dur.

Türkiye Cumhuriyeti demokratik, ve laik bir hukuk devletidir. Birleşmiş Milletler, NATO, Avrupa Parlamentosu ve İslam Konferansı Örgütü Türkiye'nin üye olduğu uluslararası örgütlerden bazılarıdır. 3 Ekim 2005 tarihinden itibaren de Avrupa Birliği'ne tam üyelik için müzakerelere başlamıştır.

Coğrafya [değiştir]Türkiye'nin toprakları 36° - 42° Kuzey paralelleri ve 26° - 45° Doğu meridyenleri arasında yer alır. Kabaca bir dikdörtgeni andırır ve genişliği 1.660 kilometredir. Göller dahil kapladığı alan 814.578 km²'dir. Marmara Bölgesi % 8,5, Ege Bölgesi % 12, Akdeniz Bölgesi % 16 Orta Anadolu Bölgesi % 18, Karadeniz Bölgesi % 18, Doğu Anadolu Bölgesi % 21, Güneydoğu Anadolu Bölgesi % 7,5 yer tutar. Trakya'nın yüzölçümü 24.370 km² dir. Türkiye'nin kara sınırları uzunluğu 2.573, adalar dahil sahil uzunluğu 8.333 kilometredir.

Coğrafi bölgeler Bu alt başlığın ana maddesi: Türkiye'nin bölgeleri

Türkiye'nin coğrafi bölgeleriTürkiye 6-21 Haziran 1941 tarihinde yapılan Birinci Türk Coğrafya Kongresi'nde 7 ana coğrafi bölgeye ve 21 coğrafi bölüme ayrılmıştır:

Akdeniz Bölgesi
Doğu Anadolu Bölgesi
Ege Bölgesi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İç Anadolu Bölgesi
Karadeniz Bölgesi
Marmara Bölgesi

Konum [değiştir]Bir Balkan, Akdeniz, Kafkas ve Ortadoğu ülkesi olarak sınıflandırılan Türkiye Cumhuriyeti, Doğu ve Batı kültürlerinin tam geçiş bölgesinde bulunur.

Antik ismiyle Küçük Asya'da bulunan kısmına günümüzde Batı Anadolu denir. Balkan Yarımadası'ndaki (Güney Doğu Avrupa) bölgeye Trakya, Toroslar'ın doğusundaki antik Pers ve Kuzey Mezoptamya bölgesine de Doğu Anadolu adı verilir.

Üç yanı denizlerle çevrili olan Türkiye'nin genel görünümü kabaca bir dikdörtgeni andırır. Anadolu yarımadası Karadeniz, Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz ile çevrelenmiştir.

Türkiye'nin komşuları; batısında Bulgaristan ve Yunanistan, doğusunda Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan ve İran, güneyinde ise Irak ve Suriye'dir.

Türkiye tarih açısından dünyanın en zengin bölgelerinden birinde yer alır.

Anadolu kelimesi Rumcada "doğu" veya "gün doğumu" anlamına gelen Anatolia kelimesinden kaynaklanır ve tarih belgelerinde bir bölge adı olarak geçmez.

Batı Anadolu'nun antik eyalet isimleri şunlardı:Bitinya, Paflagonya, İyonya, Kapadokya, Misya, Kilikya, Likya, Karya, Pisidya, Pamfilya, Lidya, Frigya. Batı Anadolu'ya Antik Çağ'da Romalılar "Asya eyaleti" adını da veriyorlardı ve başkenti en büyük Roma kentlerinden olan antik Efes idi.

Günümüzde Doğu Anadolu dediğimiz, Kapadokya'nın ve Torosların doğusundaki bölgeler ise antik Mezopotamya ve Pers kültürlerini temsil eder. Toros Dağları ve Fırat Nehri tarihçilerce Batı-Doğu kültür sınırı olarak görülür. Antik dönemde ve Orta Çağ'da Kapadokya'nın ve Toros'ların doğusu ise genellikle Mezopotamya, Pers İmparatorluğu, Urartu, Armenia, Kommagene, Suriye, Pontos gibi isimlerle anılırdı.

Toros Dağları Roma ve Pers, Doğu ve Batı orduları arasında her zaman zor geçit veren doğal bir sınır olmuştur.

Tarihte günümüzdeki Türkiye'ye Doğu'dan ve Batı'dan gelip yerleşmiş kavim ve kültürler pek çoktur.

Türkiye'de tarih boyunca yerleşen kavim ve kültürlere örnek olarak Doğu'dan Hititler, Asurlular, Urartular, Persler, Selçuklular Selçuklulardan çok önce İskitler,Hunlar,Hazarlar,Peçenekler,Kıpçaklar (Türkler), Araplar, Hıristiyanlık, Müslümanlık, Musevilik; Batı'dan gelenlere ise Romalılar, Yunanlılar ve Güney Doğu Avrupa (Balkan) kavimleri, antik politeist Yunan-Roma kültürleri vb. verilebilir.

Tüm Türkiye toprakları, tarihçiler ve arkeologlarca 'açık hava müzesi' olarak adlandırılır. 8000 km'lik sahil şeridi antik Roma-Yunan kültürlerinin kalınıtılarıyla doludur. Bu kadar çok antik şehir, modern Yunanistan'da veya İtalya'da dahi yoktur.

Bu coğrafyaya "Türkiye" isminin ilk olarak Roma-Cermen İmparatoru Frederick Barbarossa (1123-1190) tarafından verildiği ifade edilmektedir. Resmi kayıtlarda ise, 19. yüzyıl Büyük Britanya yazışmalarında geçer.

Türkiye Cumhuriyeti Orta Asya Türk Kültürünün mirasçısı olduğu kadar Roma, Pers, Mezopotamya, Bizans/Doğu Roma, Osmanlı vb. kültürlerinin de mirasçısıdır.

Doğal yapı [değiştir]Ülkenin yarısından fazlası, yükseltisi 1.000 metreyi aşan, yüksek alanlardan oluşur. Yaklaşık üçte biri orta yükseklikteki ovalar, yaylalar ve dağlar, yüzde 10'u da alçak alanlarla kaplıdır. En yüksek ve dağlık alanlar doğu kesimde yer alır. Kuzey kesimini Kuzey Anadolu Dağları, güney, doğu ve güneydoğu kesimlerini de Toroslar engebelendirir. Ülkenin en yüksek noktası, Ağrı Dağı'nın 5.166 metreye erişen doruğudur. Başlıca geniş düzlükler Çukurova, Konya Ovası ve Harran ovalarıdır. Kaynağı ve denize döküldügü yer ülke sınırları içinde olan en uzun akarsu 1.355 kilometre uzunluğundaki Kızılırmak'tır. En büyük doğal göl, 3.713 km² alan kaplayan Van Gölü'dür. 817 km²'lik alanan yayılan Atatürk Baraj Gölü ise ülkenin en büyük yapay gölüdür. Türkiye'nin en büyük adası olan Gökçeada'nın yüzölçümü 279 km²'dir.

Dağlar [değiştir]Ağrı Dağı - 5.137 m
Buzul (Cilo) Dağı - 4.116 m
Cudi Dağı - 5.000 m
Süphan Dağı - 4.058 m
Kaçkar Dağı - 3.932 m
Erciyes Dağı - 3.917 m
Uludağ - 2.543 m

Akarsular [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: Türkiye'nin nehirleri
Kızılırmak 1.355 km
Yeşilırmak
Fırat
Sakarya
Murat
Dicle
Seyhan Nehri
Ceyhan Nehri
Göksu
Çoruh
Büyük Menderes.

Havzalar [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: Türkiye'nin havzaları

Göller [değiştir]Van Gölü 3.713 km²
Tuz Gölü 1.500 km²
Beyşehir Gölü 656 km²
Eğridir Gölü 468 km²
Akşehir Gölü 353 km²
İznik Gölü 298 km²
Burdur Gölü
Salda Gölü
Eymir Gölü

Adalar [değiştir]Gökçeada 279 km²
Balıkesir Marmara Adası 117 km²
Bozcaada 36 km²
Uzunada 25 km²
Balıkesir Alibey Adası 23 km²
Balıkesir Paşalimanı Adası 21 km²
Balıkesir Avşa Adası 21 km²

Milli Parklar [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: Türkiye'nin Milli Parkları

İklim [değiştir]Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, dağların uzanışı ve yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi, farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır. Kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülür. Kuzey Anadolu Dağları ile Toros Sıradağları, deniz etkilerinin iç kesimlere girmesini engeller. Bu yüzden iç kesimlerde karasal iklim özellikleri görülür.

Akdeniz iklimi: Akdeniz ve Ege Denizi kıyılarında oldukça etkili olan bu iklim tipi, Marmara Denizi'nin güney çevresine kadar sokulmuştur. Kıyıdan yaklaşık 800 metre yüksekliğe kadar bu iklimin özellikleri görülür. Daha içerilere gidildikçe etkisi azalır. Bu iklim tipinde, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yıllık yağış miktarı, bazı yerlerde 1000 mm'nin üstünde iken çoğu yerde daha azdır. Don olaylarına ve dağların yüksek kesimleri hariç kar yağışına çok az rastlanır.
Karadeniz iklimi: Türkiye'nin kuzey kıyılarında, dağların denize bakan yamaçlarında görülen bir iklim tipidir. Bu iklimde yaz sıcaklığı, Akdeniz ikliminde olduğu kadar etkili değildir. Kış mevsimi, güney kıyılarına göre serin geçer. Ara sıra don olur, sis görülür ve kar yağar. Karadeniz ikliminin en önemli özelliği, yağışların her mevsimde görülmesidir. Karadeniz üzerinden gelen nemli hava, Kuzey Anadolu Dağları'nın denize bakan yamaçlarında yükselerek yoğunlaşır ve kıyılarda yaz mevsiminde de yağış bırakır. En çok yağış alan bölge Karadeniz Bölgesi'dir. Rize ve çevresinde yıllık yağış miktarı 2500 mm'yi bulur.
Karasal iklim: Türkiye'nin denizlerden uzak, yeryüzü şekillerinin meydana getirdiği engellerden dolayı deniz etkisinden yeterince yararlanamayan kesimlerinde karasal iklim görülür. İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Trakya'nın iç kesimleri karasal iklimin etkisi altındadır. Buralarda mevsimlik ve günlük sıcaklık farkları büyük, yağışlar genel olarak azdır. Kışlar uzun, soğuk ve karlı, yazlar kısa fakat sıcaktır. En şiddetli karasal iklim Doğu Anadolu'da görülür. Yüksekliğinden dolayı yağışlar İç Anadolu ve Güney Doğu Anadolu'ya göre daha çoktur. İç Anadolu'da en yağışlı mevsim ilkbahar, Güney Doğu Anadolu'da ise kıştır. İç Anadolu en az yağışı alır. Güney Doğu Anadolu'da biraz daha fazla yağış almasına rağmen sıcaklık ve buharlaşmanın fazla olması nedeniyle kuraklık tehdidi altındadır.
Türkiye, örneğin İspanya ile aynı paralellerde bulunmasına rağmen, ortalama 1000 metreden yüksek olan Anadolu Platosu'na kar ve yağmur yağışının yoğun olması sebebiyle su sıkıntısı nisbeten daha az çekilir.

8.000 yıldan bu yana tarım yapılan Çukurova, ayrıca Ege Bölgesi, Bafra ve Çarşamba ovaları dünyanın en bereketli topraklarından sayılır. Tropikal bitkiler hariç dünyadaki sebze ve meyve çeşitlerinin %90'ı Türkiye'de yetişir.

Batı ve Kuzey Avrupa'da Orta Çağ'da devamlı açlık ve veba tehlikesi olmasına karşın, Antik Çağ'da dahi Roma İmparatorluğu'nun en bereketli eyaleti olan "Asia Minor" eyaleti (bugünkü Ege Bölgesi) Roma'ya üzüm, şarap, tahıl, zeytinyağı ve muhtelif meyve ve sebze gönderirdi.

Demografi [değiştir]Türkiye'nin 1927 - 2000 yılları arasındaki Demografik gelişimi 1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000
13.648 16.158 17.821 18.790 20.947 24.065 27.755 31.391 35.605 40.348 44.737 50.664 56.473 67.804

(Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre)

Nüfus [değiştir]Türkiye'nin 2006 yılı tahmini nüfusu 72 milyondur. Kuruluş döneminde Balkan ağırlıklı olan nüfus, Anadolu vilayetlerindeki yüksek nüfus artışı nedeniyle 1980'lerden sonra Anadolu ağırlıklı olmuştur. 1985 sayımına göre Türkiye nüfusunun yüzde 10'u Trakya, yüzde 13,1'i Karadeniz, yüzde 19,4'ü Marmara ve Ege, yüzde 9,2'si Akdeniz, yüzde 7'si Batı Anadolu, yüzde 24,1'i İç Anadolu, yüzde 4,8'i Güneydoğu Anadolu ve yüzde 12,4'ü Doğu Anadolu'da yaşamaktaydı. Nüfusun yüzde 48,90'i kırsal, yüzde 51,10'u kentsel alanlarda yaşıyordu.

Türkiye'nin en büyük nüfusuna sahip kentleri sırayla İstanbul , Ankara , İzmir , Bursa , Konya , Adana , Antalya, Mersin , Şanlıurfa , Diyarbakır , Gaziantep dir.

Türk Ulusu [değiştir]Osmanlı İmparatorluğu'nun 1.Dünya Savaşı ile dağılması ve ardından gelen Cumhuriyet idaresinin modern ve homojen bir toplum kurma çabaları sonucu ortaya çıkan Türk Ulusu, Batı Avrupa'nın Osmanlı İdaresine verdiği "Türk" ismini devralmıştır.

Tarihçilerce 1071'den sonra Bizans bölgesine gelen Selçuklu nüfusu toplam 3 milyon olduğu söylenmekte Anadolu'yu sürekli besleyen Türk göçleriyle (harzemşahlar-akkoyunlu-karakoyunlu vb.)Türk varlığının tesis edildiği belirtilmektedir.

İslam'ın devlet dini olması, 600 sene içerisinde hıristiyanlığın 2. sınıf muamele görmesi ve askere alma (Yeniçeri) sebebiyle Bizans ahalisi'nin önemli bir kısmı müslümanlaştı ve Müslümanların dili Osmanlıca/Türkçe oldu.

Anadolu ve Balkan yarımadalarının ve Boğazların, Mezopotamya'dan Orta Avrupa'ya geçişin tek coğrafi olanağını oluşturmasından dolayı, günümüzün Türkiye'si 10.000 seneden fazla sayısız kavime köprü vazifesi görmüştür.

Çok etnikli pek çok imparatorluğun (Örnegin: Roma, Doğu Roma İmparatorluğu/Bizans, Selçuklu, Osmanlı, Pers, Asur vb.) her etnik bölümünün kültürel özellikleri Türkiye Cumhuriyeti'nde varlığını korumuştur.

Paleolitik dönem, Kalkolitik dönem'de ve Antik Çağ'da yaşayan topluluklar,Ege Bölgesi'nde Luviler, Hurri'ler, ilk büyük devlet Hititler ve Miken'ler, dünyanin en eski medeniyet bölgesi olan Mezopotomya'da kurulan uygarlıklar, ve Osmanlı İmparatorluğu'nu oluşturan kavimlerin binlerce sene yanyana yaşaması kültürel bir zenginlik yaratmıştır.Bu kavim ve kültürlerin tümü aynı zamanda Türk Milleti'ni oluşturan unsurlarin başlıcalarıdır. Irkçılık veya herhangi bir unsurun diğerlerine baskı yapması anayasanın kesin hükümleriyle yasaklanmıştır.

Birinci Dünya Savaşı ve meydana getirdiği büyük yıkım sonucu, İstanbul'un son imparatorluğu olan Osmanlı İmparatorluğu yıkılmış ve Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kurulan modern Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte bu çok etnikli imparatorluktan birçok ulusal devlet ortaya çıkmıştır.

İstanbul M.S. 313 senesinden günümüze 1500 seneden fazla bütün bu bölgenin tek hakimi ve imparatorluk başkenti olmuştur.

İstanbul'un Orta Avrupa'dan Mezopotamya'ya kadar olan yaklaşık 3 milyon km² coğrafyadaki tartışmasız etkisi ve hakimiyeti, olağandışı bir cazibe merkezi oluşturmasina yol açar. Bizans ve Osmanlı dönemlerinde var olan imparatorluk başkentine göç yasağının/kısıtlamasının kaldırılması ile bunun sonucu oluşan göç, İstanbul'un nüfusunun 1980-2005 arasında 2,5 milyondan 15 milyona çıkmasına yol açmıştır.

Türkiye'de yaşayan herkes etnik kimliğine bakılmaksızın Türk vatandaşıdır. Türk milleti ve devleti ayrılmaz bir bütündür. Herkesin etnik kimliğine saygı duyulur.

Din [değiştir]Türkiye lâik bir ülke olduğundan din ve devlet işleri ayrılmıştır. Dini veya etnik isimli siyasi parti kurulması anayasaya göre yasaktır. Genelde muhafazakar partiler dini hassasiyetleri dile getiren partilerdir. Cumhuriyetin ilk yıllarında dinin devlet kontrolü dışında yürütülemeyeceği kanaatine varılarak, devlet tarafından denetlenmesi gerektiği kararına varılmıştır. Buna dayanarak 3 Mart 1924 tarihinde Başbakanlığa bağlı bir teşkilat olarak Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur. Bu teşkilat bireylere din hizmetini sağlamak ve camii gibi Müslüman ibadet yerlerini yönetmekle görevlidir.

Dini inanç veya inanmama, dini kuralları şahıs olarak uygulama veya uygulamama özgürlüğü anayasanın korumasındadır.

1923'ten önce geçerli olan dini kanunlar tamamen geçerlilikten kaldırılmıştır.

Şahıs isimleri veya dini köken temel alınarak bir kategorizasyon yapılması durumunda Türkiye vatandaşlarının yaklaşık tamama yakın kısmı Müslüman isimli veya kökenlidir (Ahmet/Mehmet/Ayşe/Fatma vb.).

Bu durum aynı zamanda Türkiye'nin en büyük ortak paydasını oluşturur. (1 - %0,2 = %99,8)

Osmanlı Devletinde resmi aidiyet unsuru olan 'Müslüman' kavramı 1923'ten bu yana kullanılmaz, bu aidiyetin yerine, ulusal aidiyet olan 'Türk' kavramı gelmiştir.

Rum, Ermeni, Süryani, Musevi vb. (Yorgo/Eleni/Agop/Salamon vb.) isimli Türk vatandaşlarının azınlık statüsü bulunur, ancak oranları çok düşüktür.

Toplam nüfusun sadece çok ufak (yaklaşık %0,2) bir oranını Gayrimüslimler oluşturur. Bunlar 50.000 Ermeni Gregoryen, 17.000 Musevi, 8.000 Süryani, 1.000 Rum ve çok az sayıda diğer bazı çeşitli din ve mezheplerden insanlardır .

Türkiye'deki Rum Ortodoks, Gayrimüslim nufusun büyük bir kısmı, Lozan Antlaşması gereği Yunanistan'a göç etti. Batı Trakya'da yaşayan Müslümanlar ile İstanbul, Gökçeada ve Bozcaada'da yaşayan Rumlar mübadele dışında bırakıldı.

Balkanlarda ve Kafkaslarda yaşayan Müslüman ahali Sırp ve Rus orduları tarafından Türkiye'ye sürüldü.

1.Dünya Savaşı Osmanlı Devleti topraklarında 4 milyon insanın ölümüne veya sürgününe ve ayrıca Osmanlı Devletinin de yıkılmasına neden oldu.

Bugünkü Yunanistan nüfusunun yaklaşık yarısını, Anadolu'dan giden Rumlar oluştururlar. Bu göç edenlerin bir kısmını da hiç rumca bilmeyen fakat türkçeyi yunan alfabesiyle yazan hıristiyanlaşmış Selçuklular yani Türkler oluşturuyordu.

Dil Türkiye'nin resmi dili Türkçe dir. Bugün Türkiye Türkçesinin yaklaşık 100 milyon insan tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir.

Yönetim Biçimi...

http://img180.imageshack.us/img180/6...ataturkcs7.jpg

Yönetim biçimi [değiştir]Türkiye'nin devlet biçimi cumhuriyettir. Türkiye Cumhuriyeti, Mustafa Kemal önderliğinde 1923'te kurulmuştur. Resmî dili Türkçe'dir. Laik demokratik bir yönetim anlayışı vardır. Kuvvetler ayrımı esası vardır. Yasama işlerini Türkiye Büyük Millet Meclisi, yürütmü işlerini Hükümet, yargı işlerini ise bağımsız mahkemeler yapar.

TARİH
Kurtuluş Savaşı (İstiklal Harbi), 1. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmış Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşı kazanan devletlerce paylaşılmasına sonucunda Misak-ı Milli sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak, ulusal egemenliğe dayalı, tam bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak için tüm ulusca girişilen, çok cepheli bir savaştır.

Kurtuluş Savaşını içerik açısından dört ana başlıkta toplayabilmekteyiz. İlk olarak "genel durum" altında Mondros Mütarekesi sonrası genel durum ve anadolu işgalci güçlerin anadolu için planlarının açıklanması. "Organizasyon dönemi" Osmanlı İmparatorluğu organlarının işgalci birimlerin eline geçmesiyle ortaya çıkan idare boşluğunun nasıl ve hangi organizasyonlarla doldurulacağının belirlenmesi. "Hakimiyet kurma çalışmaları" bölümü organizasyon döneminde ortaya çıkan iradenin iç ve diş güçler tarafından kabul edilmesi için yapılan çalışmaları ele almaktadır. En son bölüm ise "barış sağlama çalışmaları" altında ortaya çıkan yeni hakimiyetin dış antlaşmalarla güvenceye alınması ve Türkiye Cumhuriyeti devletinin resmileşmesi anlatılmaktadır.

Kurtuluş Savaşı
Tarih: 19 Mayıs 1919-11 Ekim 1922
Yer: Anadolu
Sonuç: Lozan Antlaşması ile Türkiye Cumhuriyetinin ilanı
Casus belli: Osmanlı Imparatorluğunun paylaşılaması

Taraflar
• Düzenli Ordu
• Kuvayi Milliye
• İngiltere

• İtalya
• Yunanistan
• Fransa
• Ermenistan

Genel Durum [değiştir]Kurtuluş savaşı öncesi, 1. Dünya Savaşı'nın başlangıcına kadar dayanır. Avrupa tarihi yazarları tarafından Emperyalizm dönemi olarak bilinen (1860-1918) zamanında Avrupa devletleri dünyayı kendi aralarında paylaşmak yarışında bulunuyorlar. 1914 yılına gelindiğinde dünyanın büyük bir kısmı sömürge yönetimi altındaydı.

I dünya Savaşından mağlup olan Osmanlı Devleti, galip devletler ile Mondros Ateşkes Antlaşması'nı, 30 Ekim1918 gününde imzalamıştı.

Anadolunun Paylaşılması [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: Sykes-Picot Antlaşması
Fransa ile İngiltere 9 Mayıs 1916’da ikili bir antlaşma yaparak Ortadoğu’yu nasıl paylaşacaklarını belirlediler. Irak ve Filistin İngiliz Mandası, Suriye, Lübnan da Fransız Mandası altına sokuldu. Antep, Maraş, Urfa da el değiştirerek Fransa’ya geçti.Fransızlar buralara yerleştikleri gibi Suriye ve Mısır’dan getirdikleri Ermenileri teşkilatlandırıp Türklere saldırtıyorlardı.

Mondros'un Sonuçları [değiştir]Daha çok bilgi için: Mondros Mütarekesi, İstanbul İşgali, ve İzmir İşgali
Bu antlaşmanın 7. maddesi, galip devletlere istedikleri her yeri istedikleri zaman işgal etme hakkını tanıyordu. Böylelikle işgaller bu antlaşmanın arkasına sığınılarak yapılabilecekti. Mondros Ateşkes Andlaşması’nın koşullarına aykırı olarak İngilizler Musul, İskenderun, Kilis, Antep, Maraş ve Urfa’yı işgal ettiler. Fransızlar ise Adana, Mersin ve Osmaniye’yi işgal ettiler.

1: İngiliz ve Fransız ortaklaşa işgal bölgesi; İngiliz İşgalleri
2: Yunan işgal bölgesi; Yunan İşgalleri; Türk-Yunan Cephesi
3: İtalyan işgal bölgesi; İtalyan İşgalleri
4: Fransız işgal bölgesi; Fransız İşgalleri, Türk-Fransız Cephesi
5: Ermeni işgal bölgesi; Ermeni ve Gürcü İşgalleri; Türk-Ermeni Cephesi

İşgallere Tepkiler [değiştir]Daha çok bilgi için: Milli Cemiyetler, Sultanahmet Mitingleri, Kuvayi Milliye, ve VI. Mehmet ve Kurtuluş Savaşı
İşgallere ilk tepki işgale uğrayan bölgelerde yaşayan halktan gelmişti. İzmir'de Hasan Tahsin işgale karşı ilk kurşunu atarak halkın bu haksız işgallere sessiz kalmayacağını göstermişti. Ege'de Yunanlılara, Güneydoğu'da Fransızlara, Karadeniz'de Pontusçu Rumlara karşı ilk karşı hareketler başlamış, bu hareketlere daha sonra Kuvay-i Milliye (Milli Kuvvetler) adı verilmişti...

Organizasyon Dönemi [değiştir]
Halk Hareketinin Düzenlenmesi [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: Kurtuluş Savaşının Düzenlenmesi
Daha çok bilgi için: 19 Mayıs 1919, Amasya Genelgesi, Erzurum Kongresi, Balıkesir Kongresi, Alaşehir Kongresi, Sivas Kongresi, ve Amasya Protokolü
Atatürk dağınık olan yapılanmayı toparlamak için vatan genelinde bir birlik oluşumuna gidilmesinin ihtiyacına işaret eder. Böylece bir halk haraketi olan Kurtuluş Savaşının Düzenlenmesine başlanır.

Son Osmanli Meclisi [değiştir]Daha çok bilgi için: Misak-ı Milli
12 Ocak 1920’de Osmanlı Meclis-i Mebusan son kez toplanır. Bu meclisin verdiği en önemli karar, taslakları Mustafa Kemal tarafından mebuslara Ankara’da verilen ve sonraları Misak-i Milli olarak adlandırılacak olan Ahd-ı Milliye (Ulusal And) 28 Ocak 1920’de kabul edildi.

Kısaca Misak-ı Milli (Ulusal And, Milli Yemin) Kars, Ardahan, Artvin için gerekirse yeniden oylama(plebisit) yapılacağını; Batı Trakya’nın durumu orada yaşayanlar tarafından saptanacağına ve Halifeliğin, İstanbul ve Marmara’nın güvenliği sağlanacak boğazlar ilgili devletlerle birlikte verilecek kararlarla çözümlendikten azınlıklar için istenen haklar sınırlarımız dışındaki Türklere de uygulanması koşuluyla kabul edilecek, kapitülasyonlara son verilecek ve Araplar ın çoğunlukta olduğu yerlerin geleceğine bölge halkının karar vereceği ifade edildi.

Meclisin ve İstanbul Hükümeti’nin çalışmalarından ve Anadolu’da artan direniş hareketlerinden rahatsızlık duyan İtilaf Devletleri 16 Mart 1920’de İstanbul’u işgal ettiler. Yunan birlikleri de Anadolu içlerine doğru ilerlemeye başladı. İstanbul’un işgalinden sonra tüm resmi dairelerin kontrolünün İtilaf Devletlerinin eline geçmesinden dolayı Meclis-i Mebusan'ın İşgal güçleri süngüsü altında alacağı kararların sağlıklı olmayacağı için padişah tarafından kapatılmış mebusların bundan böyle görevlerini Anadoludaki meclisde yürütmeleri istenmiştir. 68 milletvekili Anadoluya geçmeyi başarmış bir kısmı ise tutuklanarak Malta'ya sürülmüştür.

T.B.M.M.'nin açılması [değiştir](23 Nisan 1920) TBMM'nin açılması için hazırlıkların sürdürüldüğü günlerde, Damat Ferid Paşa yeniden sadrazam oldu. Kuvay-ı Milliye'ye karşı mücadeleye başladı. 10 Ağustos 1920'de imzalanan Sevr Antlaşması Türkler'e Anadolu'da küçük bir toprak parçası bırakıyordu. Türk halkı başlattığı milli mücadele ile bu antlaşmayı tamamen geçersiz kıldı. Fakat Avrupa Devletleri, bu antlaşmayı ağır ağır da olsa, parça parça da olsa ilerleyen yıllarda Türkler'e sindirerek kabul ettirme çalışmalarından vazgeçmediler, vazgeçmeyeceklerdir. Çünkü devletler, hangi devlet olursa olsun, kendi çıkarlarını korumak zorundadır ve Sevr Antlaşmasını kabul ettirmek Türkiye dışındaki pek çok devletin ulusal çıkarı ile uyuştuğundan bundan vazgeçmemeleri onların kötü niyetlerinden değil kendilerini düşünmelerindendir ki bundan doğal birşey olamaz.

Hakimiyet Kurma Çalışmaları [değiştir]
Ayaklanmalar [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: İç Cephe-Ayaklanmalar
Ulusal Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu’nun çeşitli yerlerinde birçok ayaklanmalar çıkmıştır. Bu ayaklanmaların bir bölümü Türk topraklarını parçalayarak yeni bir devlet kurmayı amaçlayan, diğer bölümü ise, saltanat ve hilafete geleneksel ve dinsel bakımdan bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir. Hıyanet, kin ve taassubun yarattığı isyanların amacı; milli hareketi boğmaktır. Atatürk, öncelikle iç isyanların bastırılmasına, ülkede iç güvenliğin sağlanmasına son derece önem vermiştir. Bir yandan vatana ihanet yasası çıkarılırken, öbür yandan da iç isyanları bastırmada kullanılmak üzere Seyyar Jandarma Müfrezeleri kurulmuştur. Ayaklanmalar milli mücadeleyi geçiktirmiştir.

Güney Cephesi [değiştir]Daha çok bilgi için: Çukurova Savunması, Maraş Savunması, Urfa Savunması, ve Kaç-Kaç Olayı
Güney Cephesi olarak adlandırılan bu cephede Türk-Fransız Cephesi bulunmaktadır.

Doğu Cephesi [değiştir]Daha çok bilgi için: Türk-Ermeni Cephesi ve Türk-Gürcü Cephesi
Doğu Cephesi olarak adlandırılan bu cephede Türk-Gürcü Cephesi ve Türk Ermeni Cephesi bulunmaktadır.

Milli kuvvetlerlerle Ermeniler arasında yapılmıştır. Sonucunda Gümrü Antlaşması sağlanmıştır.

Batı Cephesi [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: Türk-Yunan Cephesi

Süngü HücumuBatı Anadoluda ilk önce Kuvayı Milliye hareketi ile başlayan direniş düzenli ordunun kurulması ile büyük bir savaşa dönüştü.

Ayvacık'ın Yunan İşgalinden Kurtulması: Ayvacık İşgali

Ezine'nin Yunan İşgalinden Kurtulması: Ezine İşgali

Bu zafer, milletin kendine güven duygusunu yükseltmiş, milli kudret ve yeteneğin yeniden canlanmasını sağl Devleti’nin temeli, uygarlık yolunun en büyük köprüsü olmuştur.
Öldüğü sanılan ve mirası paylaşılmaya yeltenilen Türk milletinin yaşama hakkı ve yeteneği olduğu dünyaya kabul ettirilmiştir.
Bu zafer ile Misak-i Milli gerçekleştirilmiş, bütün düşmanlar topraklarımızdan atılmıştır.
Bu zafer, Mudanya Ateşkes antlaşması ile Lozan Konferansı’ndaki beklentilerimize esas teşkil etmiştir.
Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile Anadolu’nun sonsuza kadar Türk yurdu olarak kalacağı bütün dünyaya kanıtlanmıştır.

Barış Sağlama Çalışmaları [değiştir]Bu alt başlığın ana maddesi: Lozan Antlaşması
Daha çok Bilgi için: Moskova Antlaşması, Kars Antlaşması, Ankara Antlaşması, Gümrü Antlaşması.
İzmir’in kurtarılmasından sonra, Türk ordusu, Boğazlar, İstanbul ve Trakya’nın geri alınması için o tarafa yöneldi. Bunun üzerine İtilaf Devletleri ateşkes görüşmelerine başlama isteklerini TBMM’ne bildirdiler. 3 Ekim’de Mudanya’da başlayan ateşkes görüşmelerine Türk temsilcisi İsmet Paşa gönderilmiştir. Yunanistan görüşmelere katılmamış, sonradan Mudanya Mütarekesini imzalamıştır. Bu ateşkesten sonra çalışmalar Lozan’da toplanacak barış konferansının hazırlıkları üzerine yoğunlaştırılmıştır. Artık yeni Türk Devleti uluslararası hukukun ilkeleri içinde kendini ezmek isteyenlere karşı eşit haklarla onurlu bir devlet olarak konferans masasına oturacaktı. Misak-ı Milli ile belirlenen topraklar büyük ölçüde geri alınmış, ülke bütünlüğü sağlanmıştır. Lozan Antlaşması ile da uluslararası güvenceye bağlanacaktır.

Kumandanlar
Mustafa Kemal,
İsmet İnönü,
Kazım Karabekir,
Ali Fuat Cebesoy,
Fevzi Çakmak Anastasios Papoulas,
Georgios Hatzianestis,
Drastamat Kanayan,
Henri Gouraud
Güçler
? ?
Kayıplar
? ?
Ayaklanmalar
Kuva-i İnzibatiye – Ahmet Aznavur – Çerkez Ethem – Çopur Musa – Demirci Mehmet Efe – Milli Aşiret – Yozgat – Konya – İntikam Alayı – Pontus
Fransız Cephesi
Urfa – Maraş – Antep – Çukurova
Ermeni Cephesi
Oltu – Sarikamis – Kars – Gümrü
Gürcü Cephesi

Yunan Cephesi
1. İnönü - 2. İnönü - Kütahya-Eskişehir - Sakarya - Büyük Taaruz

DEVLET YAPISI

Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet yapısı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Türkiye Cumhuriyeti Devlet Yapısı sayfasından yönlendirildi)
Git ve: kullan, ara
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır.

Cumhuriyet rejimi ile yönetilen ülkede Cumhurbaşkanı, Devlet'in başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'nin birliğini temsil eder; Anayasa'nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir

Yasama [değiştir]Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) yasama görevini ifa eder.

Yürütme [değiştir]Hükümet Cumhurbaşkanı'nın görevlendirdiği Başbakan adayı tarafından kurulur ve TBMM'den güvenoyu aldığında görevine başlar.

Yargı [değiştir]Yargı organları; Türk Halkı adına bağımsız olarak görev yapar. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu hakim ve savcıların tayin, terfi ve atama işlerinden sorumludur.

En üst mahkeme Yargıtay'dır ve son karar verici mekanizmadır. Aldığı içtihat kararları bağlayıcıdır.

Anayasa Mahkemesi ise Cumhurbaşkanı veya yeterli sayıda imza sahibi milletvekillerinin müracaatı ile, yasaların Anayasa'ya uygunluğunu denetleyerek, yürürlüğe girmesine ya da iptaline karar veren son mercidir. Ayrıca Yüce Divan olarak görev yapar.

Danıştay idari davaların bakıldığı yargı organıdır. Aldığı kararlara Yürütme uymak zorundadır.

Sayıştay ise tüm kamu kurum, kuruluş ve iktisadi teşebbüslerin muhasebat sistemini denetlemekle yükümlüdür.

Türk Silahlı Kuvvetleri [değiştir]İç Hizmet Kanunlarına göre Türkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamakla görevlidir.

Bu alt başlığın anamaddesi → Türk Silahlı Kuvvetleri

Bakanlıklar [değiştir]Başbakanlık

T.C. İçişleri Bakanlığı

T.C. Dışişleri Bakanlığı

Siyasi Partiler [değiştir]Siyasi Partiler Yasasına uygun olarak kurulan partiler, Türk Halkından Genel Seçimlerde oy almak suretiyle, barajı geçtikleri takdirde (ki şu an yüzde 10'dur) ülkeyi yönetmek için veya TBMM'de yer alarak Yasama görevlerini yerine getirirler, çoğunluğa sahip olununca Yürütme erkine sahip olurlar.

http://img180.imageshack.us/img180/3...a575177xv4.png

Türkiye'deki Faal Siyasi Partiler [değiştir]Adalet Partisi Genel Başkan: Sezai Akdoğan
Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkan: Recep Tayyip Erdoğan
Anavatan Partisi Genel Başkan: Erkan Mumcu
Anayol Partisi Genel Başkan: Gürcan Başer
Avrasya Partisi Genel Başkan: H.Hüsnü Doğan
Aydınlık Türkiye Partisi Genel Başkan: Yıldırım Tuğrul Türkeş-Ahmet Bican Ercelasun
Bağımsız Cumhuriyet Partisi Genel Başkan: Mümtaz Soysal-Sina Akşin
Bağımsız Türkiye Partisi Genel Başkan: Haydar Baş
Büyük Adalet Partisi Genel Başkan: Sabit Batumlu
Büyük Birlik Partisi Genel Başkan: Muhsin Yazıcıoğlu
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan: Deniz Baykal
Cumhuriyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkan: Yekta Güngör Özden-Erdoğan Bakkalbaşı
Çözüm Partisi Genel Başkanı: Nazım Kocaman
Değişen Türkiye Partisi-DEPAR Genel Başkan: Gökhan Çapoğlu
Demokrasi ve Barış Partisi Genel Başkan: Yılmaz Çamlıbel
Demokrat Halk Partisi Genel Başkan: Mahmut Ihsan Özgen
Demokrat Parti Genel Başkanı: İsmet Hacı Salihoğlu
Demokrat Türkiye Partisi
Demokratik Toplum Partisi Genel Başkan: Ahmet Türk
Demokratik Sol Parti Genel Başkan: Zeki Sezer
Devrimci Sosyalist İşçi Partisi Genel Başkan: Şevket Doğan Tarkan
Doğru Yol Partisi Genel Başkan: Mehmet Ağar
Emeğin Partisi Genel Başkan: Abdullah Levent Tüzel
Eşitlik Partisi Genel Başkan: Bektaş Çelebi
Genç Parti Genel Başkan: Cem Uzan
Gönül Birliği Yeşiller Partisi Genel Başkan: Eşref Yazıcıoğlu
Hak ve Özgürlükler Partisi Genel Başkan: Abdulmelik Fırat
İşçi Partisi Genel Başkan: Doğu Perinçek
Liberal Demokrat Parti Genel Başkan: Cem Toker
Lider Türkiye Partisi Genel Başkan: Mustafa Özman
Milletin Partisi Genel Başkan: Aykut Edibali
Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan: Devlet Bahçeli
Özgürlük ve Dayanışma Partisi Genel Başkan: Hayri Kozanoğlu
Radikal Değişim Projesi Partisi Genel Başkan: Alişan Ağca
Saadet Partisi Genel Başkan: M.Recai Kutan
Sosyal Demokrat Halk Partisi Genel Başkan: Murat Karayalçın
Sosyalist Türkiye Partisi Genel Başkan: Ali Önder Öndeş
Sosyalist Birlik Hareketi Partisi Genel Başkan: Nihat Çağlı
Toplumcu Demokratik Parti Genel Başkan: Sema Pişkinsüt
Türkiye Adalet Partisi Genel Başkan: Mehmet Yorgancioğlu
Türkiye Komünist Partisi Genel Başkan: Aydemir Güler
Türkiye Özürlüsü ile Mutludur Partisi Genel Başkan: Murat Dilmen
Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Genel Başkan Turgut
Ulusal Birlik Partisi Genel Başkan: Fehmi Kural
Ulusal Muhtariyet Partisi Genel Başkan: Fehmi Öztürk
Varlığımız Partisi Genel Başkan: Köksal Satır
Yeni Türkiye Partisi Genel Başkan: Ismail Cem
Yurt Partisi Genel Başkan: Sadettin Tantan
Yeni Yüzler Partisi Genel Başkan: Münci Inci
Sosyalist Demokrasi Partisi Genel Başkan: Filiz Koçali
Güçlü Türkiye Partisi
Halkın Yükselişi Partisi Genel Başkan: Yaşar Nuri Öztürk
Hürriyet Ve Değişim Partisi-Hür Parti Genel Başkan: Yaşar Okuyan
Milli Demokrat Halkin Partisi Genel Başkan: Yusuf Eriken
Türkiye Partisi: Genel Başkan: Tekin Enerem
Cumhuriyetçi Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkan: Serap Gülhan
Özgür Toplum Partisi Genel Başkan: Ahmet Turan Demir
Komünist Parti: Genel Başkan: Yalçın Cerit
Kurtuluş Huzur Partisi Genel Başkan: Hacer Söğütdelen
Türkiyem Partisi: Genel Başkan: Durmuş Ali Eker
Sosyalist Işçi Parti Genel Başkan: Mehmet Önder Ergönül
Büyük Türkiye Partisi
Birleşik Sosyalist Parti Genel Başkan: Sadun Aren
Yeni Parti Genel Başkan: Bozkurt Özal
Türkiye Komünist EmekPartisi
Sosyal Demokrat Parti Genel Başkan: Nihat Demir
Cumhuriyetçi Muhafazakar Parti Genel Başkan: Mehmet Pamak

3 Kasım 2002 Genel Seçimlerine Katılan Partiler [değiştir]3 Kasım 2002 Genel Seçimlerine katılmış siyasi partilerin listesi ve oy oranları:

AKP %34,41
CHP %19,42
DYP %9,55
MHP %8,44
GP %7,25
DEHAP %6,14
ANAP %5,10
SP %2,48
DSP %1,23
YTP %1,15
BBP %1,02
YP %0,94
İP %0,52
BTP %0,48
ÖDP %0,34
LDP %0,29
MP %0,22
TKP %0,19

Dış Bağlantılar

FEDAİLER CEMİYETİ*

- 1859, İstanbul

- Genel Başkan Süleymaniyeli Şeyh Ahmet

- Genel Sekreter: Didon Arif Bey,

- Üyeler: Hüseyin Daim Paşa, Binbaşı Rasim Bey, Cafer Dem Paşa, Tophane Müftüsü Bekir Efendi, Kütahyalı Şeyh İsmail, Hoca Nasuh Efendi, Tophane Mızıka Başçavuşu Erzurumlu Mehmed, Hezergradlı Şeyh Feyzullah Efendi, Kütahyalı Şeyh İsmail

YENİ OSMANLILAR CEMİYETİ*

- 1865, İstanbul

- Genel Başkan Mustafa Fazıl Paşa

- Kurucular: Namık Kemal, Kayazade Reşat, Menapirzade Nuri, Sagır Ahmet Beyzade Mehmet, Mir’at Mecmuası sahibi Refik, Suphi Paşazade Ayetullah

- Diğer Üyeler: Ziya Paşa, Ali Suavi, Agah Efendi, Ebüzziya Tevfik...

ALİ SUAVİ (ÜSKÜDAR) KOMİTESİ*

- 1878, İstanbul

- Kurucular: Ali Suavi, Süleyman Asaf Sopasalan, Hafız Nuri, Hasköylü Hacı Ahmet, Mehmet İzzet Paşazade Süleyman, Bağdatlı Süleyman, Üsküdarlı Nuri, Filibeli Ahmet Paşa, Arnavut Salih, Hacı Ahmet, Molla Mustafa

KLEANTİ SKALYERİ-AZİZ BEY KOMİTESİ*

- 1878, İstanbul

- Genel Başkan Kleanti Skalyeri

- Üyeler: Nakşibend kalfa, Aziz Bey, Ali Şefkari Bey, Tabib Agah Bey

OSMANLI İTTİHAD VE TERAKKİ CEMİYETİ

-1889, İstanbul -1918 İstanbul. Son kongrede fesih kararı alınmıştır.

-Genel Başkan Ali Rüştü

-Kurucu Üyeler: İbrahim Temo, Abdullah Cevdet, İshak Sükuti, Mehmed Reşid, Hüseyinzade Ali

-Paris Şubesi (1889)

-Genel Başkan Ahmet Dıza Bey,

-Yöneticiler: Mehmet Ali Paşa, Recep Fuat, Nihat, Dr.Nazım, Bahaddin Şakir, Sami Paşazade Sezai, Alber Fua

-Cenevre Şubesi (1897)

-Kurucular: Dr.İshak Sükuti, Abdullah Cevdet, Ethem Ruhi (Balkan), Tıbbiyeli Mustafa Ragıp, Esat, Mithat Şükrü (Bleda), Ahmet, Mizancı Murat, Tunalı Hilmi, Seraceddin, Dr. Hasan, Lütfi, Dr. Akil Muhtar (Özden), Nuri Ahmet, Reşit Beyler

-Kahire Şubesi (1897)

-Kurucuları: İshak Sükuti, Tunalı Hilmi, Hoca Kadri, Salih Cemal, Ali Ziya, Ferit (Tek)

-Selanik Şubesi (1908)

-Genel Başkan Talat Bey (Paşa)

-Yöneticiler: Hüseyin Kadri, Mithat Şükrü (Bleda), Hayri, Ahmet Rıza, Enver (Paşa), Habib, İpekli Hafız İbrahim Beyler

İTTİHAD-I OSMANİ CEMİYETİ*
-1889

-[Kurthan Fişek, «Parti Kurarım da, Kapatırım da Anam!» Tempo, sayı 4-685, (25-31 Ocak 2001), s. 12].

TEŞEBBÜS-İ ŞAHSİ VE ADEM-İ MERKEZİYET CEMİYETİ*

-1892 [Kurthan Fişek, «Parti Kurarım da, Kapatırım da Anam!» Tempo, sayı 4-685, (25-31 Ocak 2001), s. 12].

-1902, Paris

-Genel Başkan Prens Sabahattin

-Kurucu ve Üyeler: Ahmet Fazlı (Genel Sekreter), İsmail Kemal, Dr. Nihat Reşat (Belger), Dr. Rıfat, Miralay Zeki, Dr. Sabri, Hüseyin Tosun, Milaslı Asker Murat, Şair Hüseyin Siret.

OSMANLI İTTİHAD VE İNKILAP CEMİYETİ*

-1894 [Kurthan Fişek, «Parti Kurarım da, Kapatırım da Anam!» Tempo, sayı 4-685, (25-31 Ocak 2001), s. 12].

-1904, Cenevre

-Kurucuları: Ethem Ruhi Balkan, Dr. Abdullah Cevdet, Varnalı Kamil, Tarsusizade Münir, Mehmet Cemil

CEMİYET-İ İNKILABİYE*
-1904

-Kurucuları: Hamid, Satvet Lütfi (Tozan), Namık Zeki, Ferit Necdet Mübin, Dr. Mahmud, Köprülü Hamdi, Mustafa Asım, Nafi Atuf (Kansu), Vehbi Semuh

OSMANLI HÜRRİYET CEMİYETİ*

-1906

-Selanik

-Kurucuları: İsmail Canbulat, Mithat Şükrü, Bursalı Tahir, Yüzbaşı Naki, Talat Bey, Rahmi , Ömer Naci, Kazım Nami, İsmail Hakkı, Süleyman Fehmi

VATAN VE HÜRRİYET CEMİYETİ*

-1906

-Şam

-Kurucuları: Dr. Mustafa Cantekin, Binbaşı Lütfi, Mustafa Kemal, Lütfi Müfit Özdeş

SELAMET-İ UMUMİYE KULÜBÜ*

-1907

-İstanbul

-Kurucuları: İbrahim Naci, Giritli Ali, Fuat Şükrü, Abdullah Abud, Dr. Rıza Abud, Yenişehirli Salih, Pertev Tevfik, Mustafa (Demokrat), Rıza Bey

FEDAKARAN-I MİLLET CEMİYETİ*

-1908

-İstanbul

-Genel Başkan Avnullah El Kazimi

-Üyeler: Ali Vefa, Dr.Ali Saip, Abdülkadir Kadri, Hacı Cemal, Behçet, Ertuğrul Şakir

NESL-İ CEDİT KULÜBÜ*

-1908

-İstanbul

-Kurucuları: Nafi Atuf (Kansu), Arnavut Mustafa, Mehmet Şerafettin, Mühendis Mazhar Neriman, Mehmet Ali Şevki, Adil Beyler

TÜRK DERNEĞİ*

-1908

-İstanbul

-Kurucu ve Yöneticileri: Ahmet Midhat Efendi, Emrullah, Veled, Nesip Asım, Korkmazoğlu Celal, Akçuraoğlu Yusuf, Akyiğitoğlu Musa, Fuat Raif, Rıza Tevfik, Ferit

OSMANLI AHRAR FIKRASI

-1908

-İstanbul

-Kurucuları: Nureddin Ferruh, Ahmet Fazlı, Kıbrıslı Tevfik, Nazım, Şevket, Celalettin Arif, Mahir Sait

OSMANLI DEMOKRAT FIRKASI (Fırka-i İbad)

-1908

-İstanbul

-Kurucuları: İbrahim Naci, Giritli Ali, Fuat Şükrü, Dr.Rıza Abud, Pertev Tevfik, Yenişehirli Salih, Mustafa, Rıza, Dr.Abdullah Cevdet, Dr.İbrahim Temo

İTTİHAD-I MUHAMMEDİ FIRKASI (Fırka-i Muhammediye)

-1909

-İstanbul

-Kurucu ve Yöneticileri: Süheyl Paşa, Mehmet Sadık, Mehmet Emin Hayreti, Ahmet Esat, Mehmet Emin, Hafız Mehmet Sabri, Şevket Efendi, Bediüzzaman Saidi Kürdi, Hacı Hayri, Raşit, Ferik Rıza Paşa, Faruki Ömer, Şevki Efendi, Seyyid Müslim Penah, Refik, Muhammed Efgani, Ahmet Nazir, Ferik Hacı İzzet Paşa, Seyyid Abdullah El Haşimi El Mekki, İhsan, Hayri Abdullah Ziyaeddin, Şeyh Ali, Hacı Kazım, Hacı Mehmed, Tevfik Derviş Vahdeti ...

HEYET-İ MÜTTEFİKA-İ OSMANİYE

-1909

-İstanbul

-Kuruluşu teklif edilmişse de 31 Mart olayı üstüne kurulamamış ve gelişememiştir. Bu kuruluş, partiler ve dernekler arası bir koalisyon olacaktı.

İSLAHAT-I ESASİYE-İ OSMANİYE FIRKASI

-1909

-Paris

-Genel Başkan Şerif Paşa

-Üyeler: Mevlanzade Rıfat, Ali Kemal, Pertev, İzmirli Kemal Avni, Nihad Reşat (Belger)

AHALİ FIRKASI

-1910

-İstanbul

-Genel Başkan Gümülcine Mebusu İsmail Bey

-Üyeler: Vasfi, Ferhad, Şevket, Ömer Lütfi, Zeynelabidin, Mustafa Sabri, Fevzi, Şükrü Bey

OSMANLI SOSYALİST FIRKASI

-1910

-İstanbul

-Genel Başkan İştirakçı Hilmi

-Üyeler: Namık Hasan, Pertev, Tevfik, İbnil Tahir, İsmail Faik, Baha Tevfik, Hamid Suphi

-Paris Şubesi (1910)

-Kurucusu: Dr.Refik Nevzad

-Üyeler: Avni Kemal, Hoca Kadri, Fuat Nevzat, Memil Zeki

TÜRK YURDU CEMİYETİ*

-1911

-İstanbul

-Kurucu ve Yöneticileri: Mehmet Emin (Yurdakul), Ahmet Hikmet (Müftüoğlu), Ağaoğlu Ahmet, Hüseyinzade Ali, Dr.Akil Muhtar (Özden), Akçuraoğlu Yusuf

CENEVRE TÜRK YURDU*

-1911

-Cenevre

-Kurucuları: Hazinedaroğlu Ali Sedat, Şefik, Germenli oğlu Asım, Cemaleddin oğlu Arif, Ferid Recep, Hüsnü oğlu Ziya, Molla Aşki oğlu İsmail Hakkı, Haseki oğlu Süreyya, Osman Şefik

HÜRRİYET VE İTİLAF FIRKASI

-1911, İstanbul

-Kurucuları: İsmail Hakkı Paşa, Dr.Dagavaryan, Mustafa Sabri, Abdülhamid Zöhravi, Müşir Fuat Paşa, Damat Ferit Paşa, Ferik Süleyman Paşa, Volçentrinli Hasan, Miralay Sadık, Dr. Rıza Nur, Tahir Hayrettin

TÜRK OCAĞI*

-1911, İstanbul

-Genel Başkan Ahmet Ferit (Tek)

-Yöneticiler: Akçoraoğlu Yusuf, Mehmet Ali Tevfik, Dr.Fuat Sabit, Mehmet Emin (Yurdakul) Ağaoğlu Ahmet ...

HALASKAR ZABİTAN GRUBU

-1912, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Kurmay Binbaşı Gelibolulu Kemal (Şenkıl), Kurmay Kolağası Kastamonulu Hilmi, Sürvari Kaymakamı Recep, Bahriye Binbaşısı İbrahim Aşki, Yüzbaşı Kudret

MİLLİ MEŞRUTİYET FIRKASI

-1912, İstanbul

-Genel Başkan İfnam Başyazarı, eski Kütahya Milletvekili Ferit (Tek)

-Üyeler: Akçoraoğlu Yusuf, Müderris Zühtü, Mehmet Ali Cemil Bey

İSTİHLAK-I MİLLİ CEMİYETİ*

-1912, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Mahmud Esad, Rıfkı, Zühdü, Cemal, Ethem Beyler

LOZAN VE NEUCHATEL TÜRK YURDU*

-1912, Neuchatel, Lozan

-Kurucuları: Fesçi oğlu Galip, Hacı Nasuh oğlu Cevdet, Remzi oğlu Ferit, Tekerşin oğlu Yusuf Kemal (Tengirşenk), Nureddin oğlu İlyas Ragıp, Moralı oğlu Ahmed, Cemal oğlu Mustafa Şerif Hacı Meto oğlu Fazlı, Hamid oğlu Hüsnü, Ahmet Nazmi, Altıoğlu İsmail Hakkı

PARİS TÜRK YURDU*

-1913, Paris

-Kurucular: Molla Aşki oğlu İsmail, İstanbullu Seyit Haşim, Tevfik oğlu Niyazi, Ahmet Mithat, Kulaksızoğlu Hamid Nuri, Manastırlı H.Hüsnü, Muammer, Köprülü M.Nermi, Kaşif, Haydar oğlu Ahmet Esat Beyler

MİLLİ TALİM VE TERBİYE CEMİYETİ*

-1916, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticileri: Sıhhiyye Müdüri Umumisi Esat Paşa, Temyiz Mahkemesi Başkanı Hacı Evliya Efendi, Eğitim Bakanlığı Telif ve Tercüme dairesi üyesi Sami Bey, İstanbul Darülfünundan Müderris İsmail Hakkı (Baltacıoğlu), Mithat Şükrü, Eski Halep Valisi Galip, Yargıç Muhlis, Doçent Dr. Hüseyinzade Ali, Harunreşid Bey

HALKA DOĞRU CEMİYETİ*

-1917, İzmir

-Kurucu ve Yöneticiler: Halep Eski Valisi Tevfik, İzmir Milletvekili Rahmi, Celal (Bayar)

RADİKAL AVAM FIRKASI

-1918, İstanbul

-Genel Başkan Mevlanzade Rıfat

-Üyeler: Emin Ali, Yazar Mazlum, Müdafaa Gazetesi Sahibi Ragıp, Tüccar Mehmet Faik

OSMANLI HÜRRİYETPERVER AVAM FIRKASI

-1918, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Ali Fethi (Okyar), Hüseyin Kadri

İSTİHLAS-I VATAN CEMİYETİ*

-1918, Manisa

-Kurucu ve Yöneticiler: Karaosmanzade Kani, sabık Suriye mektupçusu Nuri, Dava Vekili Abidin, Eczacı Rıza Beyler.

KARS MİLLİ ŞURA HAREKETİ HÜKÜMETİ*

-1918, Kars

-Genel Başkan İbrahim Cihangiroğlu

-Üyeler: Kağızmanlı Ali Rıza, Fahreddin, Hasan Han, Ağababaoğlu Abbas Ali, Hattat oğlu Mehmet, Mühendis Mahmut, Hasanbeyoğlu Mehmet, Erzurumlu Karadursun, Çıldırlı Dr.Esat (Oktay)

KARAKOL CEMİYETİ*

-1918, İstanbul

-Genel Başkan Miralay Kara Vasıf Bey

-Kurucu ve Yöneticiler: Miralay Galatalı Şevket, Kaymakam Edip, Binbaşı Ali Rıza, Emekli Yüzbaşı Baha Sait, Avukat Refik İsmail, Dr.Abdülhak Adnan (Adıvar), Kurmay Yarbay Çolak Selahattin Bey

SELAMET-İ AMME HEYETİ*

-1918, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Rıfat Sabit, Eski İçişleri Bakanlarından Mustafa Arif ve Mehmet Ali, Yazar Fazıl Ahmet (Aykaç), Asaf Muammer Bey.

TECEDDÜT FIRKASI

-1918, İstanbul

-Kurucuları: Osmanlı İttihad ve Terakki Cemiyeti son kongre üyeleri

-Yöneticiler: Başkan, Senato üyesi Hüsnü Paşa, Senatör Seyid Bey, Mavrokor dato Efendi, Yunus Nadi (Abalıoğlu), Şemsettin (Günaltay,), İhsan, Orfanidis, Hamdi, Faik (Kaltakkıran) Sabri, Reşit Paşa, Galip Bahtiyar, Dr.Tevfik Rüştü (Aras) Babanzade Hikmet, Parsamyan, Mustafa Fevzi, İsmail Canbulat ve Sason Efendi

OSMANLI SULH VE SELAMET CEMİYETİ*

-1918, İstanbul

-Kurucular: Ankara’da Satvet Lütfi (Tozan), Toygarzade Naşit, Avukat Mustafa Kemal, Kırşehirli Müfit Hoca, Balalı Şehzüvarzade Hacı Osman Bey

-Yöneticiler: Topçu Feriki Ferid Paşa Başkan, Yahya Adnan Paşa, Arif Paşa, Ali Kemal, Cemal, Av.Fuad Şükrü, Sait Molla, Miralay Süleyman, Faik Şemseddin, Dr.Selahattin, Salih, Mehmet Arif Bey

MİLLİ KONGRE*

-1918, İstanbul

-Genel Başkan Göz Dr.Esat Paşa

-Kurucuları: Milli Talim ve Terbiye Cemiyeti erkanı ile o dönemin çeşitli partilerinin yöneticileri, Genel Sekreter Abdurrahman Şeref Bey

AHALİ İKTİSAT FIRKASI

-1918, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Ermenaklı Tüccar Mehmet Nuri, Gazeteci Öğretmen Lütfi Arif Kanber, Eskişehirli Tüccar Hüseyin Hüsnü, Ahmet Hamdi (Başar-Limancı Hamdi)

TRAKYA PAŞAELİ MÜDAFAA HEYET-İ OSMANİYESİ*

-1918, Edirne

-Genel Başkan Şehbender Şükrü Bey

-Kurucu ve Yöneticiler: Yolageldili Tüccar Kasım Efendi, Lüleburgazlı Şevket (Ödül), Dimetokalı fabrikatör Cemal, Ahırköylü Ahmet, Edirneli Şevket Bey

İZMİR MÜDAFAA-İ HUKUK-U OSMANİYE CEMİYETİ*

-1918, İzmir

-Kurucu ve Yöneticiler: Moralizade Muvaffak, Halit ve Nail, Menemenlizade Muvaffak, Haşim Enveri, Nazmi, Hüseyin Lütfi, Abdurrahman Sami, Naci, Tokadizade Şekip, Salepçizade Mithat, Cami, İsmail Sıtkı, Ragıp Nureddin, Şerif Paşazade Remzi, Hasan Vasfi Bey

SELAMET-İ OSMANİYE FIRKASI

-1918, İstanbul

-Kurucuları: Sabık Amasya Mebusu İsmail Hakkı Paşa, Ulemadan Fazıl Efendi, Emekli Ferik Ferit Paşa, tüccar Kudret Haki, Eski İstanbul Polis Müdürlerinden Mehmet Ali (Fesçioğlu), Soysallıoğlu İsmail Suphi, Hasan Hicabi, Emekli Miralay Behzad, Ulemadan Zeki Bey

KİLİKYALILAR CEMİYETİ*

-1918, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Menemenlizade Rıfat, Menemenlizade Nabi, Ali Münif, Ali Hayati, Hafız Mehmet Emin, Abdülkadir, Evliyazade Hacı Evliya, Mısrizade Seyfeddin, Ramazanoğlu Saffet Bey

SOSYAL DEMOKRAT FIRKASI
-1918, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Dr.Hasan Rıza, Cemil Arif (Alpay), Tahsin, Habib Bey

SULH VE SELAMET-I OSMANİYE FIRKASI*

-1918, İstanbul

-Kurucular: Ulemadan Fazıl Efendi, eski İstanbul Polis Müdürü Mehmet Ali, Hüseyin Hakkı Bey, Ferit Paşa, eski Amasya mebusu İsmail Hakkı Paşa, Yahya Adnan Paşa, Ferit Paşa, Arif Paşa, Yazar Asaf Muammer, Soysallıoğlu İsmail Suphi, Cami, Mehmet Ali Kasım, Kudret Haki, Nevres, Mehmet Refik ve Fazıl Bey

VAHDET-İ MİLLİYE HEYETİ*

-1919, İstanbul

-Genel Başkan Ahmet Rıza Bey

-Kurucu ve Yöneticiler: Çürüksulu Mahmut Paşa, Hamit, Nabi Reşit Sadi, Abdurrahman Şeref Bey

KÜRDİSTAN TEALİ CEMİYETİ*

-1919, İstanbul

-Genel Başkan Seyyit Abdülkadir

-Kurucu ve Yöneticiler: Dr.Şükrü Mehmed, Bitlisli Yüzbaşı Emin, Muhittin Nami Bey

MİLLİ AHRAR FIKRASI

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Asaf Muammer, Soysallıoğlu İsmail Suphi, Agah Mazlum, Bekir Sami, Cami, Tevfik Hamdi, Refik İsmail, Süleyman Nüzhet, Şakir Sarıca, Abdülhak Şinasi (Hisar), Mahir Sait, Mehmet Refik Beyler

İNGİLİZ MUHİPLERİ CEMİYETİ*

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Eski Dahiliye Nazırı Memduh Paşa, Şehremini Cemil Paşa, Ahmet Zülüfkül Paşa, Ali Rüştü Efendi, Abdullah Bey, Hamdi Paşa, Şevket Bey, Sait Molla, Miralay Enver Bey, Sadrettin Safiyettin, Nebil Ziya, Abdullah Zühdü, Ressam Ahmet Paşa, Halit, Nazif Sururi, Cafer, Emin, Ahmet Rıfat, Nüzhet Paşa, Vahi Bey

ŞARKİ ANADOLU MÜDAFAA-İ HUKUK CEMİYETİ*

-1919, Erzurum

-Kurucuları: Erzurum Kongresi üyeleri adına Mustafa Kemal Paşa, Sabık Ahriye Nazırı Rauf Bey, Samık Trabzon Mebusu Servet ve İzzet Beyler, Sabık Erzurum Mebusu Raif, Sabık Bitlis Mebusu Sadullah, Erzincan’dan Nakşi Şeyhi Şeyh Feyzi, Sabık Beyrut Valisi Bekir Sami, Mutki Aşireti Reisi Hacı Mustafa Bey

VİLAYET-İ ŞARKİYE MÜDAFAA-İ HUKUK-U MİLLİYE CEMİYETİ*

-1919, İstanbul

-Kurucusu: Süleyman Nazif, Dursunbeyzade Cevat (Dursunoğlu)

HAREKET-İ MİLLİYE REDD-İ İLHAK TEŞKİLATI

-1919, Ege Mıntıkası

-Kurucular: İzmir Müdafai Hukuku Osmaniye Cemiyeti’nin İstanbul’a gitmeyen bazı yöneticileri ve yerel yöneticileriyle aydınlar

TÜRKİYE İŞÇİ VE ÇİFTÇİ SOSYALİST FIRKASI

-1919, İstanbul (1924’de fesh)

-Kurucular: Ahmed Akif, Ethem Nejat, Dr.Şefik Hüsnü

OSMANLI İLA-İ VATAN CEMİYETİ*

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Yahya Adnan Paşa, Rasih Efendi, İbrahim Rüştü Efendi, Mehmet Sait, Tahir Bey, Ahmet Muhtar Bey, Vamık Fasın, İsmail, Yusuf Ziya Bey

MİLLİ TÜRK FIRKASI

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Ahmet Ferit (Tek), Mehmet Emin (Yurdakul), Ahmet Hikmet (Müftüoğlu), İktisat Müderrisi Zühdü, Yusuf Akçoraoğlu, Dr.Abdülhak Adnan (Adıvar), İsmail Hakkı, Mehmet Emin Bey

İLHAK-I RED HEY’ET-İ MİLLİYESİ (Müdafaa-i Vatan Hey’eti)

-1919, İzmir

-Kurucu ve Yöneticiler: Moralızade Halit, Ragıp Nureddin, Moralızade Nail, Kaymakam Faik, Binbaşı Zekai, Eski milletvekilleri Hulusi, Cami, Mustafa Necati, izmir Mevki Komutanı Mehmet Arif

TRABZON VE HAVALİSİ ADEM-İ MERKEZİYET CEMİYETİ

-1919, İstanbul

-Genel Başkan Şatırzade Hasan Hicabi

-Üyeler: Derviş Kaptanzade Necati, Muhsin Paşazade Edhem, Süleyman Sudi, Esat, Mehmet Kamil, Şükrü, Besim Bey

AYDIN HEY’ET-İ MİLLİYESİ

-1919, Aydın

-Kurucuları: Hoca Esat Efendi, Sultani Muallimlerinden Sabri Bey

DENİZLİ HEY’ET-İ MİLLİYESİ

-1919, Menderes

-Kurucu ve Yöneticiler: Denizli Mutasarrıfı Faik (Öztrak), Belevli Yusuf, Müftü Ahmet Hulusi, Müftüzade Kazım, Hamamcı Şeyh Mustafa, Tat Osmanoğlu Emin, Tavaslızade Mustafa, Küçükağazade Ali, Dr.Kazım, Dalamanlızade Şükrü Bey

VİLSON PRENSİPLERİ CEMİYETİ

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Halide Edip (Adıvar), Celalettin Muhtar, Ali Kemal, Hüseyin Avni, Refik Halid (Karay), Ragıp Nureddin, Celal Nuri (İleri), Necmeddin Sadık (Sadak), Cevat, Ahmet Emin (Yalman), Yunus Nadi

HÜRRİYET VE İTİLAF FIKRASI

-1919, İstanbul (yeniden faaliyete geçiş)

-Yeni Yöneticiler: Başkan Müşir Nuri Paşa

-Üyeler: Müşir Zeki Paşa, Ayan azası Abdülkadir, eski Konya Mebusu Zeynelabidin, eski Tokat Mebusu Mustafa Sabri, eski Karesi Mebusu Vasfi Efendi, Süleyman Paşa, Celalettin Paşa, Ali Kemal, Refik Halid (Karay), Nureddin, eski Tahran Sefiri Hasip, sabık Maarif Nazırı Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Tüccardan Hacı Osman ve Mehmet Ali Beyler

NİGEHBAN CEMİYET-İ ASKERİYESİ*

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Tayyar Paşa, Yarbay Fettan, Binbaşı İsmail Hakkı, Yüzbaşı Celal Bey

OSMANLI MESAİ FIRKASI

-1919, İstanbul

-Kurucuları: İstanbul’daki fabrikalar işçi ve müstahdem delegeler

-Yöneticiler: Makine Mühendisi H.Memduh, Muharrir Avni Ali, Hasan Muslihiddin, Yusuf, Vahidettin, Seyyit, Hüseyin, Lütfi, İsmail, İhsan Bey

OSMANLI ÇİFTÇİLER CEMİYETİ FIRKASI

-1919, İstanbul

-Yöneticiler: Hamdullah Emin Paşa, Esat Paşa (Işık), Mehmet Emin Paşa, İsa Ruhi Paşa, Mustafa Münif Paşa, Dr.Mustafa Hulusi, Ali Haydar, Yusuf Mazhar, Mehmet Mahfi, Hüseyin Hüsnü, Nazım, Ali Rıza Bey

MAĞDURUN-İ SİYASİYE TEAVÜN CEMİYETİ*

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Hüsnü Efendizade Rüştü Bey, Asaf Paşazade Cemal Bey, Mehmet Latif Efendi, Sami, Şeyh Fuat, Osman Cemal Bey

TEALİ-İ İSLAM CEMİYETİ*

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: İskilipli Mehmet Atıf, Konyalı Abdullah Atıf, Bergamalı Mehmet Zeki, Erzincalı Hasan, İstanbullu Şerafeddin, Manisalı Hayreddin, Kayserili Şemseddin, Seydişehirli Hasan Fehmi Efendi ve Tahirülmevlevi Bey

TÜRKİYE SOSYALİST FIRKASI

-1919, İstanbul (yeniden faaliyete geçti)

-Yöneticiler: Hüseyin Hilmi, Mustafa Fazıl

TRABZON MUHAFAZA-İ HUKUK-U MİLLİYE CEMİYETİ

-1919, Trabzon

-Kurucular: Nemlizade Sabri, Eyübzade İzzet, Murat Hanzade Ziya, Abanozzade Hüseyin, Eyübzade Ömer Fevzi, Hacı Ali Hafızzade, Mehmet Salih, Molla Bekirzade Mehmet Avni, Müftüzade Hacı Mehmet

ANADOLU VE RUMELİ MÜDAFAA-İ HUKUK CEMİYETİ

-1919, Sivas -Ankara

-Kurucuları: Sivas Kongresi üyeleri, Heyeti Temsiliye Üyeleri: Mustafa Kemal Paşa, Hüseyin Rauf Bey, Bekir Sami Bey, Hoca Raif ve Şeyh Fevzi Efendiler, Refet Bey (Bele), Hacı Musa Bey, Mümtaz, Mazhar Müfit (Kansu), Hakkı Behiç (Bayiç), Hüsrev Sami Bey, Mustafa Efendi

İSTANBUL MÜDAFAA-İ HUKUK CEMİYETİ

-1919, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Ali Haydar, Yakup Kadri (Karaosmanoğlu), Abdülbaki, Salohorzade Ziya, Nesip, Ziyaeddin, Halim Baki Bey

YEŞİL ORDU*

-1920, Ankara

-Kurucu ve Yöneticiler: Nazım (Resmor), Şeyh Servet (Akdağ), Dr.Adnan (Adıvar), Eyüp Sabri (Akgöl), Yunus Nadi (Abalıoğlu), Hüsrev Sami (Kızıldoğan), Süreyya (Yiğit), Sırrı (Bellioğlu), Mustafa (Cantekin), Hamdi Namık (Gör), Muhittin Baha (Pars), Mahmut Celal (Bayar), Hakkı Behiç (Bayiç), Çerkez Ethem, Reşit ve Tevfik Bey

AMELE FIRKASI

-1920, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Amiralzade Cemal Hüsnü, Avukat Radi, sabık memur Mehmet Behçet ve Haydar, kömür müteahhidi Mehmet Kamil, Hüsnü Paşazade Seyit Bilal, kömür katibi Ali Haydar Bey ve Vanlı Mehmet Baba, Mehmet Ali Ağa

GİZLİ KOMÜNİST FIRKASI

-1920, Ankara

-Kurucu ve Yöneticiler: Arif Oruç, Emekli Binbaşı Hacıoğlu Salih, Şerif Manatof

HALK İŞTİRAKİYUN FIRKASI

-1920, Ankara

-Kurucu ve Yöneticiler: Nazım (Resmor), Mehmet Şükrü (Koç), Şeyh Servet, Salih Hacıoğlu

MİM MİM GRUPLARI (Müdafaa-i Milliye Teşkilatı)*
-1920, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Miralay Esat Bey, İhsan Paşa, Karakol Cemiyeti kurucuları, Yüzbaşı Emin Ali, Topçu Kaymakamı Kemal (Koçer-General), Polis Md.lüğü 4.Şb.Md.Sadi, Kabakçalı Ali Rıza Bey, Şevket Turgut Paşa, Kur.Alb.Cevat, tütün tüccarı Selanikli Hüsamettin, Yüzbaşı Enver, Topkapulu Mehmet Bey, İhsan Bey, Mülazım Zeki, Bahriye Binbaşısı Hakkı, Yüzbaşı Vahid, Serezli Galip (Vardar, Kayyum Ahmet, Muhabere Memuru Cemal, Saip, Şefik, Yüzbaşı Şahap, Ahmet, Muhlis, Cemal Beyler, Velid Ebüzziya, Savcı Vehbi, Suat, Bektaşi Hamdi Baba, Topkapulu Bican (Bağcıoğlu), Sandalcılar Kahyası Ali Osman, Hamallar Kahyası Salih Reis, Nakliyeci Himmetzade Hüsnü (Himmetoğlu), Ardiyeci Emin, Katip Enver, Motorcu Akşehirli Muzaffer ve Rizeli Mustafa, Hemşinli Mehmet, Abdullah, Trabzonlu Aruzoğlu Mahmud, Pandıkyan, Edip, Sabir, Boşnak Haşim, Hukuk Öğrencisi Saim (Dora), Teğmen Saffet, Komiser Cemil, Musluzade Mahmut, Rizeli Ahmet ve Osman, Gemlikli Hafız İsmail, Trabzonlu Tahsin Kaptanlar, Serkomiser Necati, Komiser Kahraman, Salih, Kemal, Zühdü, İhsan Ethem, Tugrakeş Hakkı Bey.

TÜRKİYE ZÜRRA FIRKASI

-1920, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Cevat Rüştü, Şükrü, Yahya Sezai, Abdülaziz Mecdi Bey

TÜRKİYE KOMÜNİST FIRKASI

-1920, Ankara

-Kurucu ve Yöneticiler: Tevfik Rüştü (Aras), Mahmut Esat (Bozkurt), Mahmut Celal (Bayar), Yunus Nadi (Abalıoğlu), Kılıç Ali, Hakkı Behiç (Bayiç), İhsan (Eryavuz), Refik (Koraltan), Eyüp Sabri (Akgöl) ve Süreyya (Yiğit)

TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ (TKP)

- 10 Eylül 1920-

- İlk Genel Sekreter: Mustafa Suphi.

- ”.... TKP, 10 Eylül 1920’de kuruldu....” (“Komünist Parti yine kuruldu” Milliyet. 20 Temmuz 2000. s. 17).

TARİK-İ SALAH CEMİYETİ*

-1921, İstanbul

-Kurucular: Mehmet Tevfik Baba, Yahya Adnan Paşa, Elif Rıfkı, Celal Bafrevi, Ahmet Refik, Seyit Yusuf Zafari, Hafız İsmail Hakkı

BİRİNCİ GRUP (Birinci Müdafaa-i Hukuk Grubu)

- 1921, Ankara

- Genel Başkan Mustafa Kemal Paşa

- Yöneticiler: Edirne Mebusu Şeref ve Sinop Mebusu Şevket Beyler, Mustafa Necati, Vehbi Rıfat, Emin, Kılıç Ali, Zekai (Apaydın) Avni, Muhiddin Baha (Pars), Mazhar, Osman Nuri, Hamdi Bey

ŞARK-İ KARİB ÇERKESLERİ TEMİN-İ HUKUK CEMİYETİ

-1921, İzmir

-Kurucular: Bağ Talustan, Kavaca Hüseyin, Bazadoğ Sait, Neçoku Hasan, Brau Sait, Berzek Tahir, Bağ Rıfat, Ancuk İsa Nuri, Harünürreşit, Maan Ali Hamete Ahmet, Şahap El Hasan, Bağ Kamil, Kampez Yakup, Hafız Sait, Çule Arslan, Bağ Osman, Çule İbrahim, Çiyo Kazım, Maan Şirin, Açofit Sami, Pasav Reşit, Ancuk Yakup Bey

MÜSTAKİL SOSYALİST FIRKASI

-1921 [Kurthan Fişek, «Parti Kurarım da, Kapatırım da Anam!» Tempo, sayı 4-685, (25-31 Ocak 2001), s. 13.].

-1922, İstanbul

-Türkiye Sosyalist Fırkası’ndan ayrılmış tramvay işçilerince kurulmuştur.

İKİNCİ GRUP (İkinci Müdafaa-i Hukuk Grubu)

-1922, Ankara

-Yöneticiler: Erzurum Mebusu Hüseyin Avni (Ulaş), Mersin Mebusu Selahattin Köseoğlu

MUHAFAZA-İ MUKADDESAT CEMİYETİ*

-1922, Erzurum

-Kurucular: Erzurum Mebuslarından Raif ve Yeşilzade Salih Hocalar

HALK FIRKASI

- 9.9.1923 -10.10.1924 adını Cumhuriyet Halk Fırkası olarak değiştirdi.

CUMHURİYET HALK FIRKASI

-10.10.1924 - 9.5.1935 adını Cumhuriyet Halk Partisi olarak değiştirdi.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ (CHP)

- 1923 Ankara - 16.10.1981 tarihinde 2533 Sayılı Yasa ile kapatıldı.

- Genel Başkan: Gazi Mustafa Kemal Paşa

- 2. Genel Başkan: İsmet Paşa

- Genel Sekreter: Recep (Peker)

- Üyeler: Sabit (Sağıroğlu), Celal (Bayar), Cemil (Uybadın), Refik (Saydam), Saffet (Arıkan), Münir Hüsrev (Göle), Kazım Hüsnü, Zülfü (Tigrel).

- (19.6.1992 tarihinde 3820 Sayılı Yasa ile yeniden açıldı.)

- 9.9.1992- 25. Kurultayda yeniden açılan partinin sürdürülmesine karar verildi.

- 18.2.1995’de SHP, CHP’ye katıldı.

- Genel Başkanlar: Mustafa Kemal Atatürk (1923-1938), İsmet İnönü (1938-1972), Bülent Ecevit (1972-1983), Deniz Baykal CHP Genel Başkanı (1992-1995), Hikmet Çetin (14 Şubat 1995 - 9 Eylül 1995), Deniz Baykal (Eylül 1995 Kurultayı’ndan, Genel Başkanlıktan ayrılma tarihine kadar), Altan Öymen (22-23 Mayıs 1999 CHP olağanüstü Kurultayı ile, 30 Eylül 2000 tarihinde yapılan Olağanüstü Kurultay arasındaki dönem), Deniz Baykal 30 Eylül 2000 tarihinde yapılan Olağanüstü Kurultay’da CHP Genel Başkanlığına seçildi. [Cumhuriyet Halk Partisi, “Parti Tarihi,” Cumhuriyet Halk Partisi, http://www.chp.org.tr/, (20 Nisan 2001).].

-Genel Başkan: Deniz Baykal

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

- 20.12.1989- 24.9.1991. Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmıştır. [Anayasa Mahkemesi, [siyasi parti-kapatma] «E.S.: 1990/2; K.S.: 1991/2; K.G.: 24.09.1991,» Resmi Gazete, 21208 (24 Nisan 1992).].

- Parti, 20.12.1989’da Halk Partisi adıyla tüzel kişilik kazandı. 13.7.1990’da Kurucular Kurulu toplantısında partinin adı Cumhuriyet Halk Partisi olarak değiştirildi. 25.1.1991’de Kurucular Kurulu partinin adından “Cumhuriyet” sözcüğünü kaldırdı. Parti, yeniden Halk Partisi (HP) oldu.

TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI

-1924, Ankara

-Genel Başkan Kazım Karabekir Paşa

-2.Başkanlar: Dr.Adnan Adıvar, Rauf Orbay

-Genel Sekreter: Ali Fuat Cebesoy

-Kurucular: Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Mersin Mebusu Besim, Erzurum Mebusu Sait (Sağıroğlu), Trabzon Mebusu Muhtar Bey

-Üyeler: Rüştü Paşa, İsmail Canbolat, Sabit Sağıroğlu, Şükrü, Muhtar, Halis Turgut, Necati, Faik Bey

SERBEST CUMHURİYET FIRKASI

-1930, İstanbul

-Genel Başkan Ali Fethi (Okyar)

-Genel Sekreter: Nuri (Conker)

-Üyeler: Milletvekilleri Snih, Nakiyettin, Tahsin, Haydar (Yuluğ), Ahmet (Ağaoğlu), İbrahim Süreyya (Yiğit), Dr.Reşit Galip, Refik İsmail, Mehmet Emin (Yurdakul), Süreyya (İlmen)

AHALİ CUMHURİYET FIRKASI

-1930, Adana

-Genel Başkan Abdülkadir Kemali (Öğütçü)

-Kurucu ve Yöneticiler: Ali Vehbi, Bekir Sıtkı, Mustafa Ziya, Çiftçi Hasan, Yedek S.Ali

TÜRK CUMHURİYET AMELE VE ÇİFTÇİ PARTİSİ

-1930, Edirne

-Kurucu: Mimar Mühendis Kazım

LAİK CUMHURİYETÇİ İŞÇİ VE ÇİFTÇİ FIRKASI

-1931, İstanbul

-Kurucu: Arif Oruç

MİLLİ KALKINMA PARTİSİ (MKP)

-1945, İstanbul

-Genel Başkan Nuri Demirdağ

-Kurucu ve Yöneticiler: Hüseyin Avni Ulaş, Çevat Rıfat Atilhan

SOSYAL ADALET PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Genel Başkan Mürettif İhsan Temelveren

-Kurucu ve Yöneticiler: Zıyneti Temelveren, Muharrem Zeki Korgunal

LİBERAL DEMOKRAT PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Kazım Demiraslan, Sabri Manyas, Abdülkadir Aytaç, M.Suphi Kula

ÇİFTÇİ VE KÖYLÜ PARTİSİ

-1946, Bursa

-Kurucular: Sıddık Sumer, İbrahim Öztürk, Şükrü Tokay

TÜRK SOSYAL DEMOKRAT PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Cemail Alpay, Sadık Acarlı, Mustafa Yıldız, Yakup Savaş

TÜRKİYE SOSYALİST PARTİSİ
-1946, İstanbul

-Kurucular: Av.Esat Adil Müstecaplıoğlu, Macit Güçlü, İhsan Kabalıoğlu, Aziz Uçtay

TÜRKİYE SOSYALİST İŞÇİ PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Sabit Şevki Şeren, Hüseyin Türkgeldi, Hasan Yaşatürk

TÜRKİYE İŞÇİ VE ÇİFTÇİ PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Av.Etem Ruhi Balkan, Selahattin Yorulmazoğlu, Mehmet Şükrü Sekban, Necmeddin Deliorman, İrfan Recep Nayal, Ali Esenkova, İbrahim Tokay

TÜRKİYE SOSYALİST EMEKÇİ VE KÖYLÜ PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Dr.Şefik Hüsnü Deymer, Ragıp Vardar, Fuat Bilego, İstefo Papadopulos, Emin Aydınlatan, Dr.Habil Amato, Müntakim Özmen, Hayrettin Emin Manoğlu.

YALNIZ VATAN İÇİN PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Gazeteci Yaşar Çimen, Adil Aktaç, Kaya Mutlu

ERGENEKON KÖYLÜ VE İŞÇİ PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Silindir Makinisti Arif Hikmet Adsız, Suat Uzer, Cahit Ateş, Adnan Dik.

ARITMA KORUMA PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Öğretmen Selçuk Köroğlu, Kemal Köymen, Halil Sümer

İSLAM KORUMA PARTİSİ

-1946, İstanbul

-Kurucular: Necmi Hüneş, Mustafa Özbek, Siya Süer

YURT GÖREV PARTİSİ
-1946, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Abdülkadir Gönüllü, Abdullah Mursaloğlu, İhsan Akşehirli, Yahya Kurtulan, Feyzi Arslan Güven

DEMOKRAT PARTİ
- 12.12.1992-13.9.1994 Anayasa Mahkemesi kararıyla kapatıldı.

DEMOKRAT PARTİ (DP)

-7 Ocak 1946-29.9.1960. 29.11.1992- . [“Demokrat Parti,” AnaBritannica Genel Kültür Ansiklopedisi, Cilt 7, İstanbul: Ana Yayıncılık A.Ş., 1987.]. [Rıfkı Salim Burçak ve R. Güner Sarısözen, Demokrat Parti’nin Politika Hayatına Yeniden Girişi (Demokratlar Kulübü yayınları No.: 14. Ankara: 1997), ss. 71, 74, 86.].

-Kurucular: Celal Bayar, Prof.Fuad Köprülü, Refik Koraltan, Adnan Menderes. [“Demokrat Parti,” AnaBritannica Genel Kültür Ansiklopedisi, Cilt 7, İstanbul: Ana Yayıncılık A.Ş., 1987.].

-29.11.1992

-29.11.1992 tarihinde düzenlenen DP Beşinci Büyük Kongresinde, yeniden açılan partinin devam etmesine karar verildi. “..., 3821 Sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince, partinin devamına veya feshine karar verilmesi hakkındaki gündem maddesi görüşüldü ve büyük bir çoğunlukla, partinin siyasete devamına karar verilerek parti genel başkanlığına D.P. ve A.P.’nin eski bakanlarından Hayrettin Erkmen getirildi.” [Rıfkı Salim Burçak ve R. Güner Sarısözen, Demokrat Parti’nin Politika Hayatına Yeniden Girişi (Demokratlar Kulübü yayınları No.: 14. Ankara: 1997), ss. 71, 86.].

- “Demokrat Parti, 16 Ocak 1994 günü Ankara’da olağanüstü bir kongre toplamıştı.... Genel Başkanı Aydın MENDERES, D.P.. kongresine gelerek genel başkanlığa adaylığını koydu, ...MENDERES’in genel başkanlığa seçildiği ilan edildi....” [Rıfkı Salim Burçak ve R. Güner Sarısözen, Demokrat Parti’nin Politika Hayatına Yeniden Girişi (Demokratlar Kulübü yayınları No.: 14. Ankara: 1997), s. 94.].

- “Aydın Menderes, ... Büyük Değişim Partisinden istifa ederek, ... Demokrat Partiye Genel Başkan oldu....” [«Hürriyet, (17 Ocak 1994)»Rıfkı Salim Burçak ve R. Güner Sarısözen, Demokrat Parti’nin Politika Hayatına Yeniden Girişi (Demokratlar Kulübü yayınları No.: 14. Ankara: 1997), s. 95.].

- “1995 Aralığında yapılan genel seçimlerde .... D.P. Başkanı Aydın MENDERES, ... Refah Partisine girdi.... Demokrat Parti Murat UZMAN’ın genel başkanlığı altında faaliyetine devam etti....” [Rıfkı Salim Burçak ve R. Güner Sarısözen, Demokrat Parti’nin Politika Hayatına Yeniden Girişi (Demokratlar Kulübü yayınları No.: 14. Ankara: 1997), ss. 94-95.].

- “.... DP, parti üyesi ...’in başvurusu üzerine, zamanında kongresini yapmadığı için Mahkeme Kararı ile kapatıldı (29 Eylül 1960)....” [“Demokrat Parti,” AnaBritannica Genel Kültür Ansiklopedisi, Cilt 7, İstanbul: Ana Yayıncılık A.Ş., 1987.].

- “Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı Korkut Özal, görevinden ayrıldı.... DP Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Tuna, yaptığı yazılı açıklamada, Özal'ın genel başkanlık görevinden ayrıldığını, Parti Başkanlık Divanı'nın, Cüneyt Zapsu'yu genel başkan vekili seçtiğini kaydetti.... Korkut Özal ise DP Genel Başkanlığı'na 18 Mart 2001 tarihinde gönderdiği yazıda ... DP Genel Başkanlığı görevimi, genç kuşaklarımıza devretmek üzere noktalıyorum.” [«Ankara/AA» “Korkut Özal, DP'yi gençlere devretti,” Hürriyet, http://www.hurriyet.com.tr/hur/turk/...kiye/66tur.htm, (21 Mart 2001).].

- Genel Başkan Vekili: Cüneyt Zapsu [«Ankara/AA» “Korkut Özal, DP'yi gençlere devretti,” Hürriyet, http://www.hurriyet.com.tr/hur/turk/...kiye/66tur.htm, (21 Mart 2001).].

- Genel Başkanlık görevinde bulunmuş olanlar: Celal Bayar, Hayrettin Erkmen, Aydın Menderes, Murat Uzman, Korkut Özal, Cüneyt Zapsu (Genel Başkan Vekili), Yalçın Koçak (2 Mayıs 2001)

- Genel Başkan: İsmet Hacısalihoğlu

İDEALİST PARTİSİ

-1947, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Hikmet Çankaya, Mahmut Özkan, Hulki Kurtkaya

TÜRK MUHAFAZAKAR PARTİSİ

-1947, İstanbul

-Kurucular: Cevat Rifat Atilhan, Zekai Dik, Yekta Göreli

TÜRKİYE YÜKSELME PARTİSİ

-1948, İstanbul

-Kurucular: Ali Rıza Gizdeşir, Zeki Güken, Hüseyin Azmi Balcı, Mehmet Fars Berazioğlu, Sacide Şuvan, Nadide Öztürk, Halit Hünkar

MİLLET PARTİSİ

-1948, Ankara, 1953’de Mahkeme’ce kapatıldı

-Genel Başkanlar: Hikmet Bayur, Enis Akaygen, Mustafa Kentli

-Kurucular: Mareşal Fevzi Çakmak, Enis Akaygen, Prof.Hikmet Bayur, Prof.Kenan Öner, Dr.Mustafa Kentli, Osman Bölükbaşı, Osman Nuri Köni, General Sadık Aldoğan

ÖZ DEMOKRATLAR PARTİSİ

-1948, Afyonkarahisar

-Kurucu ve Yöneticiler: Av.Halil Hilmi Bozca, Hüseyin Haşim Tiryakioğlu, Yusuf Mazhar Aren

SERBEST DEMOKRAT PARTİSİ

-1948, İzmir

-Kurucu ve Yöneticiler: Nazmi Akat, Hulusi Tan, Cevdet Öktem, Ahmet Yenişehirli, Bedrettin Yazıcı, Hüseyin Yazgan, Cavit Ernişli

MÜSTAKİL TÜRK SOSYALİST PARTİSİ

-1948, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Muharrir Arif Oruç, Nedim Celal Çelebi, Nureddin Kırlı, İbrahim Vefik Belendir

TOPRAK, EMLAK VE SERBEST TEŞEBBÜS PARTİSİ

-1949, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Süreyya İlmen Paşa, Asaf İlbay, Dr.Ruşeni Barkın, Zühtü Bilimer, Sabri Sonar, Osman Nuri Gürler, Asım Günç

MÜSTAKİLLER BİRLİĞİ

-1950, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: İsmail Hami Danişment, Hazım Dağlı, Fuat Demiroğlu, Akif Erdemgil, Hüsnü Emir Erkilet

ÇALIŞMA PARTİSİ

-1950, Ankara

-Kurucu ve Yöneticiler: Av.Cevat Mimaroğlu, Ömer Fahri Ünsal, Bedrettin Örtensoy, Mehmet Emin Özdemir

LİBERAL KÖYLÜ PARTİSİ

-1950, İstanbul

-Kurucular: Ruhan Abdüssemat, Prof.Dr.Lütfi Aksu, Abdülkadir Can, Asım Çetinalp, Akif Erdemgil, Mahmut Erhan, Selim Esen, Asım Günç, Selahattin Günçan, M.Semih Günür, O.Nuri Gürler, Asaf İlbay, Hüseyin Meral, Cahit Öngelen, Cemal Azmi Soydaner, Halit Ulusoy, Dr.Hafi Yasa

DEMOKRAT İŞÇİ PARTİSİ

-1950, İstanbul

-Kurucular: Av.Dr.Orhan Asal, Üzeyir Kuran, Nizamettin Yalçınyuva, Rıza Durak, Yusuf Arslan, Mehmet Dizman

BAĞIMSIZLAR SİYASİ DERNEĞİ

-1950, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Op.Dr.Cafer Tayyar Kankat, Vecdi Vojbanoğlu, Latif Dinçbaş, Nurettin Ünen, Zekai Öğünç, Hasan Omurtakhan, Nizamettin Babaoğlu, Rıdvan Akdeniz, İbrahim Develi

İSLAM DEMOKRAT PARTİSİ

-1951, İstanbul

-Kurucu ve Yöneticiler: Cevat Rıfat Atilhan, Zühtü Bilimer, Kerim İnan, Hakkı Sadık Azarlı, Hamit Tekinsoy, Nuri Çallı, Feridun Okyanus, İ.Galip Hamikoğlu, Hacı Nuri Erdoğdu, Naci Yeter, mehmet Reşat Düşünür, Ahmet İlkol, Neşet Aslın, Şevket Üzümcü, Mahmut Düşünür.

TÜRKİYE KÖYLÜ PARTİSİ

-1952, Ankara, 1958’de CMP ile birleşti

-Kurucu ve Yöneticiler: Ord.Prof.Ethem Menemencioğlu, Prof.Remzi Oğuz Arık, Tahsin Demiral, Hakkı Kamil Beşe, Dr.Süreyya Endik, Yusuf Ziya Eker, Asım Günç, Asaf İlbay, Cemil Kantemir, Dr.Cezmi Türk

HÜRRİYET PARTİSİ

-1955, Ankara, 1958’de kendisini fesh etti

-Kurucu ve Yöneticiler: Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu, Prof.Turan Güneş, İbrahim Öktem, Cihat Baban, Fethi Çelikbaş, Ekrem Alican, Raif Aybar, Enver Güreli, Kasım Küfrevi, Ekrem Hayri Üstündağ, Ziyat Ebüzziya

CUMHURİYETÇİ MİLLET PARTİSİ

-1954, Ankara, 1958’de CKMP oldu

-Kurucu ve Yöneticiler: CMP ile Köylü Partisi kurucuları, Fuat Arna, Enver Kök, Ahmet Bilgin, Tahsin Demiray, Yusuf Ziya Eker, Nureddin Ardıçoğlu, Hasan Dinçer, Ahmet Oğuz Enis Akaygen

-Genel Başkan: Osman Bölükbaşı

UFAK PARTİ

-23.5.1957 -1957’mahkeme kararıyla kapatıldı

VATAN PARTİSİ

-1954, İstanbul

-Genel Başkan: Hikmet Kıvılcımlı

BİRLİK PARTİSİ

-15.2.1957 -1957 yılında münfesih sayıldı

HÜR TÜRKİYE ADALET PARTİSİ
-24.6.1957 -1959’da münfesih sayıldı

CUMHURİYETÇİ KÖYLÜ MİLLET PARTİSİ (CKMP)

- 16 Ekim 1958 – 9 Şubat 1969

- “Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, ..., Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) ve Köylü partisi’nin birleşmesiyle, 16 Ekim 1958’de kuruldu. CMP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı yeni partinin de başkanı seçildi.... Osman Bölükbaşı ve onu destekleyen 29 Milletvekili ... partiden ayrıldılar; ikinci kez Millet Partisini kurdular (Haziran 1962). Bunun üzerine CKMP genel başkanlığına önce Ahmet Tahtakılıç (1962), sonra Ahmet Oğuz getirildi (1962)....” [“Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi,” Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Cilt 4, Gelişim Yayınları A.Ş., 1986.].

- “... Türkeş ... 31 Mart 1965’te ... CKMP’ye girdi.... Alparslan Türkeş, ... 1 Ağustos 1965’te genel başkan seçildi....” 8-9 Şubat 1969 günleri Adana’da toplanan CKMP Kongresinde, CKMP adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi. [Mehmet Ali Ağaoğulları, “Milliyetçi Hareket Partisi,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 8, İstanbul: İletişim Yayınları/Perka A.Ş.. ss. 2111-2112.].

MEMLEKETÇİ SERBEST PARTİ

-1961, Ankara -1963’te inhisar etti

-Kurucular: Esat Çağa, Enver Adakan

MEMLEKETÇİ CUMHURİYET PARTİSİ

-1961, Ankara

CUMHURİYETÇİ MESLEKİ ISLAHAT PARTİSİ

-1961, Ankara

ÇALIŞMA PARTİSİ

-1961, Ankara

MUTEDİL LİBERAL PARTİ

-1961

DÜSTUR PARTİSİ

-1961

ADALET PARTİSİ (AP)

-1961, Ankara

-Kurucular: Ragıp Gümüşpala, Mehmet Yorgancıoğlu, Necmi Öktem, Cevdet Perin, Şinasi Osma, Tahsin Demiray, Kamuran Evliyaoğlu, Ethem Menemencioğlu, İhsan Ünal, Muhtar Yazır, Emin Açar

-Yöneticiler: Genel Başkanlar: Ragıp Gümüşpaşa, Saadettin Bilgiç (vekil), Süleyman Demirel

-Üyeler: İhsan Sabri Çağlayangil, Ali Fuat Başgil, Tekin Arıburun, Ahmet Topaloğlu, Mehmet Turgut, Sabit Osman Avcı, Cihat Bilgehan, İsmail Hakkı Tekinel, Ali Naili Erdem, Faruk Sükan

-16.10.1981’de siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin Kanun-2533 ile kapatıldı.

-19.12.1992 ‘de yapılan 10.Büyük Kongrede partinin açılışı yapıldı ve parti DYP’ye katılma kararı aldı.

ADALET PARTİSİ (AP)

- Kuruluş tarihi: 11.04.1994. [Anayasa Mahkemesi, «E.S.: 2001/7 (Siyasi Parti-İhtar); K.S.: 2002/4; K.G.: 9.1.2002,» http://www.anayasa.gov.tr/KARARLAR/S...2/K2002-04.htm (19 Şubat 2004)].

YENİ TÜRKİYE PARTİSİ

-1961, Ankara

-Kurucular: Ekrem Alican (Genel Başkan), Prof.Cahit Talas, Prof.Aydın Yalçın, Hikmet Belbez, İrfan Aksu, Raif Aybar, Hasan Kangal, Sırrı Öktem, Dr.Esat Eğilmez

-Üyeler: Yüksel Menderes, Dr.Yusuf Azizoğlu, Ali İhsan Çelikkan, Emil Galip Sandalcı, İhsan Hamit Tigrel, Rıfat Özten, Cemal Tarlan, Recai İskenderoğlu, Fahreddin Kerim Gökay, Sadık Perinçek, Hayri Mumcuoğlu

TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ (TİP)

-13.02.1961 - 20.07.1971.

-1961, İstanbul -1971’de Anayasa Mahkemesi’nce kapatıldı. [Anayasa Mahkemesi, [siyasi parti-kapatma] «E.S.: 1971/3; K.S.: 1971/3; K.G.: 20.07.1971,» Resmi Gazete, 14064 (6 Ocak 1972)].

- “.... 13 Şubat 1961’de 12 sendikacı tarafından kurulan TİP, Anayasa Mahkemesi Kararıyla 20.7.1971’de kapatılmıştır....” [“TİP felsefesi SDP’de netleşti,” Cumhuriyet (20 Şubat 2001), s. 3.].

- Kurucular: Avni Erakalın (Genel Başkan), İbrahim Güzelce, Şaban Yıldız (sonra Genel Başkan), Kemal Nebioğlu, Rıza Kaus, Kemal Türkler

- Genel Başkanlık görevinde bulunmuş olanlar: Avni Erakalın, Mehmet Ali Aybar (Şubat 1962), Mehmet Ali Arslan (1969), Şaban Yıldız, Behice Boran (1970)

- Yöneticileri: Prof.Sadun Aren, Niyazi Ağırnaslı, Şaban Erik, Yahya Kanbolat, Sait Çiltaş, Yalçın Cerit, Adil Özkol, Turgut Kazan, Can Açıkgöz

SOSYAL DEMOKRAT PARTİ

-1961, Ankara -1963

-Genel Başkan: Alaattin Tiritoğlu, Sıtkı Ulay

-Genel Sekreter: Minnetullah Haydaroğlu

TÜRKİYE İŞÇİ ÇİFTÇİ PARTİSİ

-30.3.1961 - 15.10.1968 tarihinde Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmıştır.

MİLLET PARTİSİ

-1962, Ankara

-Genel Başkan: Osman Bölükbaşı

-Kurucular: Ahmet Bilgin, Ömer Zekai Dorman, Ali Baran Numanoğlu, Halil Özmen, Hüseyin Ataman, İsmail Hakkı Akdoğan, İsmet Kapısız, Kamil İnal, Kemal Ataman, Oğuzdemir Tüzün, Ömer Kart. Sonraki Genel Başkanlar: Cemal Tural (1972), Celal Kargılı (1975).

DEMOKRAT PARTİ
- 1962, Ankara -1964

- Genel Başkan: Fuat Köprülü

BİRLİK PARTİSİ -TÜRKİYE BİRLİK PARTİSİ

-1966, Ankara

-Genel Başkan: Hüseyin Balan, 1966-1969, Mustafa Timisi (1969-1980)

-Kurucu ve Yöneticiler: Ali Naki Ulusoy, Haydar Özdemir, Hüseyin Çınar, Kazım Ulusoy, Yusuf Ulusoy

GÜVEN PARTİSİ

-12.5.1967, Ankara - 17.1.1971’de ad değiştirdi, Milli Güven Partisi oldu.

-Kurucu ve Yöneticiler: Turhan Feyzioğlu (Genel Başkan), Orhan Öztrak, Ferit Melen

İŞÇİ-ÇİFTÇİ PARTİSİ

- Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. [Anayasa Mahkemesi, [siyasi parti-kapatma] «E.S.: 1968/31; K.S.: 1968/44; K.G.: 15.10.1968,» Resmi Gazete, 13088 (30 Aralık 1968).].

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ (MHP)

-9 Şubat 1969-

-“Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, ..., Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) ve Köylü partisi’nin birleşmesiyle, 16 Ekim 1958’de kuruldu. CMP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı yeni partinin de başkanı seçildi.... Osman Bölükbaşı ve onu destekleyen 29 Milletvekili ... partiden ayrıldılar; ikinci kez Millet Partisini kurdular (Haziran 1962). Bunun üzerine CKMP genel başkanlığına önce Ahmet Tahtakılıç (1962), sonra Ahmet Oğuz getirildi (1962)....” [“Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi,” Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Cilt 4, Gelişim Yayınları A.Ş., 1986.].

-“... Türkeş ... 31 Mart 1965’te ... CKMP’ye girdi.... Alparslan Türkeş, ... 1 Ağustos 1965’te genel başkan seçildi....” 8-9 Şubat 1969 günleri Adana’da toplanan CKMP Kongresinde, CKMP adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi. [Mehmet Ali Ağaoğulları, “Milliyetçi Hareket Partisi,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 8, İstanbul: İletişim Yayınları/Perka A.Ş.. ss. 2111-2112.].

-Yöneticiler: Alparslan Türkeş (Genel Başkan), Necati Gültekin, Dündar Taşer, Mehmet Irmak, Agah Oktay Güner, Mustafa Erkovanlı, Yaşar Okuyan

-16.10.1981’de MHP, Milli Güvenlik Konseyi Kararı ile kapatıldı.

-“.... MHP’yi müstakil olarak sürdürmeyi hedefleyen Ülkücü Kadrolar ... 7 Temmuz 1983’de Muhafazakar Parti’yi (MP) kurdular....” [Tanıl Bora, “MÇP / MHP,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Yüzyıl Biterken, Cilt 15, İstanbul: İletişim Yayınları A.Ş., 1995. s. 1276.].

-“....1985 Kasım’ında MP Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) adını aldı....” [Tanıl Bora, “MÇP / MHP,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Yüzyıl Biterken, Cilt 15, İstanbul: İletişim Yayınları A.Ş., 1995. s. 1277.].

-6 Eylül 1987’de Alpaslan Türkeş’in siyaset yasağı kalktı. [Tanıl Bora, “MÇP / MHP,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Yüzyıl Biterken, Cilt 15, İstanbul: İletişim Yayınları A.Ş., 1995. s. 1277.].

-4 Ekim 1987’de MÇP Olağanüstü Kongresinde, Alpaslan Türkeş, MÇP Genel Başkanlığına seçildi. [Tanıl Bora, “MÇP / MHP,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Yüzyıl Biterken, Cilt 15, İstanbul: İletişim Yayınları A.Ş., 1995. s. 1277.].

-“27 Aralık 1992’de, 1979 yılındaki delegeleriyle toplanan MHP Kurultayı; ... MHP’nin feshine karar verdi....” [Tanıl Bora, “MÇP / MHP,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Yüzyıl Biterken, Cilt 15, İstanbul: İletişim Yayınları A.Ş., 1995. s. 1278.].

- “... 24 Ocak 1993’te yapılan Olağanüstü Kongreyle MÇP MHP adını aldı....” [Tanıl Bora, “MÇP / MHP,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Yüzyıl Biterken, Cilt 15, İstanbul: İletişim Yayınları A.Ş., 1995. s. 1278.].

MÇP, MHP adını aldıktan sonra

- 1. Genel Başkan: Alparslan Türkeş

- 2. Genel Başkan: Muhittin Çolak (vekâleten)

- 3. Genel Başkan: Tuğrul Türkeş (vekâleten)

- 4. Genel Başkan: Dr. Devlet Bahçeli

TÜRKİYE İLERİ ÜLKÜ PARTİSİ

-6.5.1969 - 24.6.1971 tarihinde Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmıştır. [Anayasa Mahkemesi, [siyasi parti-kapatma] «E.S.: 1971/2; K.S.: 1971/2; K.G.: 24.06.1971,» Resmi Gazete, 14064 (6 Ocak 1972)].

DEMOKRATİK PARTİ
-1970, Ankara

-Kurucular: Ferruh Bozbeyli (Genel Başkan), Saadettin Bilgiç, Faruk Sükan, Mehmet Turgut, Yüksel Menderes, Talat Asal, Nilüfer Gürsoy, Ata Bodur, Bahri Dağdaş, Hasan Değer, Kubilay İmer, Mutlu Menderes

MİLLİ NİZAM PARTİSİ

-26.1.1970, Ankara - 20.5.1971 Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmıştır. [Anayasa Mahkemesi, [siyasi parti-kapatma] «E.S.: 1971/1; K.S.: 1971/1; K.G.: 20.05.1971,» Resmi Gazete, 14072 (14 Ocak 1972)].

MİLLİ GÜVEN PARTİSİ

-17.1.1971 - 4.3.1973’de Cumhuriyetçi Güven Partisi ile birleşti.

BÜYÜK ANADOLU PARTİSİ

- 19.12.1972 tarihinde Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmıştır. [Anayasa Mahkemesi, [siyasi parti-kapatma] «E.S.: 1972/1; K.S.: 1972/1; K.G.: 19.12.1972,» Resmi Gazete, 14490 (28 Mart 1973).].

CUMHURİYETÇİ PARTİ

-1972, Ankara

-Kurucular: Kemal Satır (Genel Başkan)

MİLLİ SELAMET PARTİSİ

-11.10.1972, Ankara - 16.10.1981 tarihinde 2533 Sayılı Yasa ile kapatıldı.

-Kurucular: Süleyman Arif Emre (Genel Başkan), Hüsamettin Akmumcu, Hasan Aksay, Şener Battal, Necmettin Erbakan (21 Ekim 1973’te Genel Başkan), Fehim Adak, Tahir Büyükkörükçü, Fehmi Cumalıoğlu, Hüseyin Erdal, Recai Kutan, Korkut Özal, Salih Özcan

TÜRKİYE ULUSAL KADINLAR PARTİSİ

-17.111972, İstanbul - 16.10.1981

-Genel Başkan: Mübeccel Göktuna. (“İlk kadınlar partisinin lideri öldü” Hürriyet. 8 Ekim 1999. s.23.)

CUMHURİYETÇİ GÜVEN PARTİSİ

-1973, Ankara

-Genel Başkan: Turhan Feyzioğlu

-Kurucuları: MGP ve CP kurucuları

-Kurucular ve Yöneticiler: Hüsamettin Akmumcu, Hüseyin Abbas

TÜRKİYE SOSYALİST İŞÇİ PARTİSİ (TSİP)

- 16.6.1974-16.10.1981’de siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin Kanun-2533 ile kapatıldı.

- Genel Başkanlık görevinde bulunmuş olanlar: Turgut Koçak

TÜRKİYE SOSYALİST İŞÇİ PARTİSİ (TSİP)

- Kuruluş tarihi: 03.01.1993

- Genel Başkan: Mehmet Sümbül

VATAN PARTİSİ

-21.1.1975, İstanbul -16.10.1981

-Kurucular: Emine Kıvılcımlı, Ahmet Cansızoğlu, Arif Şimşek, Ayberk Çölok

TÜRKİYE EMEKÇİ PARTİSİ

-12.2.1975, İstanbul - 8.5.1980. Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmıştır. [Anayasa Mahkemesi, [siyasi parti-kapatma] «E.S.: 1979/1; K.S.: 1980/1; K.G.: 8.5.1980,» Resmi Gazete, 17059 (26 Temmuz 1980)].

-Genel Başkan: Mihri Belli