Elektrik Bıçak Sırtında!
 

ELEKTRİK BIÇAK SIRTINDA
Sabancı Holding Enerji Grubu Başkanı Hakman: Önceliğimiz artık doğalgaz

08.08.2007 12:36
Hidrolik santral kurarak elektrik üretmek için kolları sıvayan Sabancı Holding, 'ülkedeki enerji darboğazını' göz önünde bulundurarak, yapımı daha kısa süren doğalgaz çevrim santralına öncelik vermeyi kararlaştırdı. Sabancı Holding Enerji Grubu Başkanı Selahattin Hakman, bu karar değişikliğini, "Elektrik krizi olduğu için doğalgaz santralına öncelik verdik. Çünkü, bu santralların kuruluş süreleri çok daha kısa. Bizim santralı iki yıl içerisinde işletmeye almayı planlıyoruz." diyerek izah etti. Holding, geçtiğimiz günlerde bin megavat kurulu gücünde doğalgaz santralı kurmak için lisans başvurusunda bulunmuştu. Elektrik krizinin 2008 yılında da devam edeceğini öngören Hakman, kısa vadede çözüme ihtimal vermiyor. Doğalgaz santrallarında üretilen elektriğe verilen 'alım garantisi' enerji yönetiminin başını ağrıtmaya devam ediyor. Sabancı ise kuracağı tesislerde üreteceği elektrik için, devletten alım garantisi istemiyor. Hakman, "Elektrik üretecek kadar gaz sözü verilsin yeter." ifadelerini kullandı.

Gündemdeki önemli konular arasında yer alan enerji sektörüyle ilgili değerlendirmelerde bulunmak üzere bir basın toplantısı düzenleyen Selahattin Hakman, Sabancı Grubu'nun bu alandaki hedefi ve projeleriyle ilgili bilgi verdi. Elektrikteki arz sıkıntısını 'bıçak sırtında' diye tanımlayan Hakman, önümüzdeki iki-üç yıllık dönemde ciddi bir enerji sıkıntısı yaşanacağı görüşünde: "Şimdi planlanan santralların iki-üç yıl devreye girmesi mümkün değil. Bu dönemde devreye girecek büyük proje de yok. Bu nedenle bu santrallar devreye alınana kadar önümüzdeki 2-3 yıl Türkiye'nin ciddi enerji açığı sıkıntısı yaşaması kaçınılmaz."

Su sıkıntısı hidroelektrik santrallardaki elektrik üretimini düşürdüğü için çeşitli illerde programsız elektrik kesintileri uygulanıyor. Hakman'a göre 2001-2002 yıllarında devreye alınan gazla ve ithal kömürle çalışan yap-işlet santralları sonrasında ciddi büyüklükte yatırım yapılmadı. Şu anda yaşanan sıkıntıların temelinde bu ihmaller de yer alıyor. Diğer yandan Dünya Bankası ile 2004 yılında kabul edilen Strateji Belgesi tam olarak uygulanmadı. Piyasa mekanizmaları yatırımcıya güven verici şekilde oturmadı ve yatırımcılara üretecekleri enerjiyi tatmin edici fiyattan satabilecekleri güvencesi verilmedi.

Enerjiye 2,7 milyar dolar ayrıldı

Holdingin enerji grubu yönetimi, Sabancı'nın cirosu içindeki toplam paylarını yükseltmekte oldukça iddialı. Hakman, "Enerjisa'nın ciro içindeki payı 2015'te yüzde 10-15'e ulaştırılacak." diye konuştu. Enerjisa, Sabancı ve Avusturyalı enerji şirketi Verbund arasında yüzde 50'şer ortaklıkla faaliyet gösteriyor. En son 800-1.000 megavat kapasiteli doğalgaz santralı lisansı başvurusu yapan şirketin bu dahil, şimdiden planlanan ve 2011-2012'de devreye alınması öngörülen projelerle 2.400-2.800 megavatlık kapasiteye ulaşması hedefleniyor. Hakman, "Bizim 2015 için 5.000 megavat olan kapasite hedefimizin çoğuna şimdiden ulaştık." bilgisini verdi.

Doğalgaza 600-700 milyon dolar yatırım yapacak Sabancı, santrallara toplam 2,7 milyar dolarlık bütçe ayırdı. Finansmanda problem olmadığını ve bunu hızlı şekilde temin ettiklerini söyleyen Hakman, yatırım yaptıkları santralların devreye alınması sonrasında '2011-2012 yıllarında' Enerjisa'nın halka açılmasının düşünüldüğünü söyledi. Hakman, Enerjisa'nın 2015'teki hedefine ulaşırken 5.000 megavatlık kapasitenin yüzde 35'inin hidroelektrik santrallardan, yüzde 30'unun kömür, yüzde 30'unun doğalgaz ve yüzde 5'inin ise rüzgâr santrallarından geleceğini söyledi ve ekledi: "Nükleer santrala olan ilgimiz Enerjisa'nın dışında. Biz Sabancı Holding enerji grubu olarak nükleer santral ile ilgileniyoruz."

Elektrik üreticilerinin zararı azaldı

Maliyetini kurtarmadığı gerekçesiyle, şalteri indirme kararı alan otoprodüktörleri bundan vazgeçirmek için uygulamaya konulan Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği işe yaradı. Selahattin Hakman'ın verdiği bilgiye göre bu sayede devlet istediği için ürettiği elektriği genel şebekeye veren şirketlerin aldığı ücret yüzde 40-50 oranında yükseldi. Birim fiyat 15 yeni kuruşa çıktı. Devlet, tüketiciye ise 12 yeni kuruşa satıyor. "Bu fiyat özel sektör elektrik üreticilerinin maliyetlerini kısmen karşıladı." diyen Hakman, fiyatın oluştuğu pazarda tüketiciler yer almadığı için düzenin bir ayağının eksik olduğu görüşünde. Hakman, "Serbest tüketiciler ve dağıtım şirketlerinin yer aldığı bir pazarda daha rekabetçi fiyat oluşur." değerlendirmesinde bulundu. Sanayi ve konutlarda tüketilen elektriğin Avrupa'ya göre ucuz olduğunu aktaran Sabancı'nın enerji grup başkanı, üretimin teşvik edilmesi ve artması bakımından fiyatların gerçek seviyelere çıkmasının şart olduğunu söyledi. Hakman, "Sanayi elektriği 3-4 yıllık dönemde yüzde 15 ucuzladı. Aynı dönemde elektrik üretiminde önemli paya sahip doğalgazın fiyatında yüzde 90'a varan artış oldu." dedi.

Enerjide 6 aylık ithalatın faturası 14,7 milyar dolar

İlk altı ayda başta petrol ve doğalgaz olmak üzere yurtdışından temin edilen enerji kaynaklarına ödenen tutar 14 milyar 747 milyon doları buldu. Fatura artışında doğalgaza ödenen para etkili oldu. Enerji ithalatı, toplam ithalatın yüzde 19'unu oluşturuyor. Aynı dönemde yurtdışına satılan enerji ürünlerinden elde edilen gelir de 2 milyar 73 milyon dolara yükseldi. İstatistik Kurumu verilerine göre ocak-haziran döneminde ithalata harcanan 77 milyar 439 milyon doların beşte birine yakın kısmı enerji için ödendi. Enerji ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyar 226 milyon dolar artış gösterdi. Petrol ve petrolden elde edilen ürünler için yapılan ithalat 126 milyon dolar artarak 7 milyar 945 milyon 870 bin dolara çıktı. Doğalgaz ve mamul gaz ithalatı 863 milyon dolar artarak 5 milyar 705 milyon 285 bin dolara çıktı. Taş, kok ve biriket kömürleri ithalatı 234 milyon dolar artarak 1 milyar 85 milyon 493 bin dolar olarak gerçekleşti. Elektrik enerjisi ithalatı ise 2 milyon dolar artarak 11 milyon 151 bin dolar oldu. Enerji ithalatı 2006 yılında 28 milyar 583 milyon, 2005'te 21 milyar 254 milyon, 2004'te 14 milyar 407 milyon, 2003'te 11 milyar 575 milyon dolar olmuştu. İlk altı aylık dönemde gerçekleştirilen 49 milyar 460 milyon dolarlık ihracatın içindeki enerji payı ise yüzde 4'te kaldı. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 artış gösteren enerji ihracatı, 2 milyar 73 milyon 156 bin dolara çıktı.

ANKA