RAFTING
Rafting, raft adı verilen botlarla, debisi yüksek nehirlerde yapılan bir akarsu (nehir) sporudur. Rafting de asıl olan içinde bulunduğunuz raftı devirmeden; kürekle yönlendirerek kayalar ve engeller arasından geçirmektir. Rafting, 6 ile 8 kişilik takımlar halinde yapılır ve başarılı olabilmek tek bir vucut gibi hareket eden bir takım; olabilmekten geçer. Takım nehir, içinden geçerken çeşitli doğal engelleri geçmek zorundadır. Bu engeller irili, ufaklı kayalar bazen de ağaç gövdeleri olabilir. Nehir zaman zaman da yüksekçe yerlerden dökülerek yoluna devam eder. Nehrin yolunu kesen bu engeller genel akışın hızını ve yönünü etkiler, suda türbülanslar, dalgalar ve akışta ani süratlenmeler oluşturur. Nehir sporlarında, bu tür beyaz ve köpüklü görüntüler sergileyen bölgelere Rapid (Şarlak) adı verilir.
TARİHÇESİ
Rafting, Raft adı verilen botlarla yapılır. Raftlar, Amerika'da, önceleri (20. yüzyılın başında) nehirlerde yük taşımasında kullanılırdı. Raft, her türlü nehirde hareket edebilecek yapıya sahip sağlam malzemelerden yapılırdı. II.Dünya savaşı sırasında çıkartma amaçlı olarakda kullanıldı. Raftlar bu vesileyle diğer ülkelerin de dikkatini çeker ve yaygın olarak kullanılmaya başlanır. Spor amaçlı kullanım da yine Amerika'da başlamıştır. Keşif amaçlı akarsu yolculukları ve çeşitli etkinlikler yapmak üzere kurulan bir kulüp 1973 yılında "Sobek Expedition" adını alarak dünyanın çeşitli ülkelerinde keşifler yapmıştır. Çoruh'u da 1982'de ilk bu ekip geçiyor.
Rafting sporuna göre nehir sınıflandırması
Nehirlerdeki rapid ve çağlayan gibi engeller, zorluk derecelerine göre uluslararası standartlara göre sınıflandırılır.
Derece1: Çok basit akıntı. Suda hiçbir çalkalanma yoktur, son derece sakin bir biçimde, köpüklenme yapmadan akar.
Derece2: Basit rapidler. Akıntı azdır. Suyun akışı ve küçük engeller hafif dalgalanmalar oluşturur. Bunlar hiç bir tehlikesi olmayan basit geçişlerdir.
Derece3: Orta zorlukta rapidler. Nehir buralarda, yüksek sayılabilecek dalgalar oluşturur. Dalga boyu bir metreye varır. Rapidin arkası durgun ve görüş alanı içindedir.
Derece4: Zor rapidler. Rapidin başlangıcından bitişini görmek her zaman mümkün olmaz. Akıntı, oldukça büyük ve karışık dalgalar oluşturur. Su altı ve su üstü engelleri bulunur. Emniyet için kıyıda kurtarma ipiyle ekibin olması gerekir.
Derece5: Çok zor rapidler. Su bazen çavlanlar bazen de çok büyük dalgalar oluşturur. Dalga boyu 5 metreye varabilir. Her taraf bembeyaz köpük içindedir. Dar geçişler olabilir. Bu bölgelerden geçiş için çok deneyimli olmak, zor durumlarda neler yapılacağını iyi bilmek gerekir. Emniyet sistemi kurmadan bu sulara girmek son derece risklidir.
Derece6: Geçilemeyecek kadar zor rapidler. Nehir buralarda ya metrelerce yukarıdan dökülür. Ya da art arda bir dolu engele rastlayarak çok türbülanslı ve dalgalı bir bölge oluşturur.
Nasıl Yapılır?
Rafting, herhangi bir beceri ve fiziksel kondisyon gerektirmediğinden dileyen herkes bu sporu yapabilir. İlk iki derece için yüzme bilmek bile gerekmeyebilir ancak , sonraki derecedeki nehirlerde rafting yapabilmek için iyi yüzme bilmek ve tecrübeli bir rehber şarttır. Özetle rafting yapabilmeniz için bir kursa gitmenize gerek yoktur. Bütün güvenlik önlemleri, bir iki saat süren kısa bir eğitimle size öğretiliyor ve gerekli malzemeler sizin için temin ediliyor. Giyinip kuşandıktan sonra, tecrübenize göre bir bota yerleştirilip suya bırakılıyorsunuz. Botunuzda yer alan rehber ve yardımcısı sürekli olarak sizin ne yapmanız gerektiğini söylüyor ve herhangi bir zorlukla karşılaştığınızda yardımcı oluyor.
Dünyada iki tip raft(bot) kullanılmaktadır.
Birincisi daha çok Amerika'da, büyük nehirlerde yük taşıması amacıyla kullanılmaktadır. Bu botlar bir kişi tarafından yönlendirilebilir. Kullanım prensibi kürekli bir sandalla aşağı yukarı aynıdır. Bunlarla iki tona kadar yük taşımak mümkündür. Son yıllarda bu botlarda yolcu taşımacılığında, daha çok da turizm alanında kullanılmaya başlandı. Bu türde, botta bulunan yolcular hiçbir şeye karışmaz. Yönetim tamamen kürekleri kullanan rehberdedir.
İkincisinde ise botta bulunan herkes kürek çeker. Bunlarda rehber arkadadır. Diğer kürekçileri komutlarla yönlendirerek botu idare eder. Sabit bir kürek yeri yoktur ve kürekçiler botun kenarlarına oturarak kürek çekerler. Türkiye'de de genel olarak bu sistem kullanılmaktadır.
Rafting deneyimli rehberlerin idaresinde yapıldığında son derece kolay ve güvenli bir doğa sporudur. Derece 4 veya 5 zorluğunda bir nehri kayak veya kano gibi araçlarla geçmek için yıllar sürecek bir eğitime gereksinim varken, raftingte deneyimli rehberler yönetiminde, bir kaç saatlik bir toplantı ve ufak bir acil kurtarma eğitimi sonrasında sağlıklı!! herkes bu sporu yapabilir.
Türkiye'de Rafting yapılan akarsular
Türkiye her bölgesinde rafting için elverişli nehirler bulunmaktadır. Özellikle Köprüçay , Dalaman çayı, Alara çayı, Dim Çayı, Çoruh nehri, Melen, Eşen, Manavgat çayı, Zamantı, Fırtına, Maçka, Tortum ve Barhal bunların en çok bilinenleridir.Son birkaç yıldır rafting için elverişli hale getirilen bu nehirlerde dört mevsim rafting yapabilmek mümkün. Bu özelliğiyle pek çok yabancı turist ve profesyonel yalnızca rafting için buraya geliyorlar.
Federasyon
Türkiye'de rafting'in tanınmasıyla birlikte Türkiye Kano ve Rafting Federasyonu (Türkaf)da kuruldu.Bunun yanı sıra hafta içi, hafta sonu, günübirlik ya da konaklamalı rafting turları düzenleyen turizm şirketleri kuruldu. Bu kuruluşlar uzman rehberler eşliğinde rafting turları düzenliyorlar. Her türlü malzeme ve rehber onlar tarafından sağlanıyor
