[jockeя]

Birleşmiş Milletler'in hazırladığı bir rapor, Türkiye'nin kişi başına düşen bin 500 metreküp su ile Avrupa'nın en fakiri, Ortadoğu'nun ise en zengin ülkeleri arasında yer aldığını ortaya koydu.

CNN TÜRK - BM'nin hazırladığı 2006 İnsani Gelişme Raporu'nda, Türkiye'nin komşularına akan sınır ötesi sular üzerinde yapacağı tasarrufun 'siyasi sonuçlar' doğurabileceği vurgulandı. Raporda, Türkiye, özellikle su konusunda komşularıyla birlikte anıldı.

Türkiye, su kaynaklarının dar olduğu Ortadoğu'da, zengin su kaynaklarına sahip birkaç ülke arasında gösterildi.
Raporda, su ve sulama sorunun aşılabilmesi için GAP bölgesi ile Mısır, Fas gibi ülkelerdeki sulama sistemleri diğer ülkelere örnek gösterildi.
BM raporunda, kullanıcıların ödeme gücüne ve verilen hizmetin kapsamına göre farklı fiyatlandırmaların yapıldığı bir sistemin benimsenmesi gerektiğine de dikkat çekildi.

Raporun 'Sınır Aşan Sular' bölümünde de, Türkiye yine ön planda yerini aldı. Akarsuların kaynağına sahip ülkelerin, suyun aktığı aşağı bölgelerdeki su yönetimi şartlarını ve seçeneklerini belirlediklerine dikkat çekildi. BM, bu durumun, çatışma veya işbirliğine yol açabileceğini hatırlattı.
"Tarımsal sulamada sıkıntı büyük"

En büyük sıkıntıların tarımsal sulamada görüldüğüne vurgu yapılan raporda, Mısır, Irak, Suriye, Türkmenistan ve Özbekistan'ın, kullandıkları suların üçte ikisinden daha fazlası için komşu ülkelerden akan nehirlere bağımlı oldukları belirtildi.

Türkiye gibi üst nehir ülkelerinde suyu kullanma biçimlerinde yapılan bir değişikliğin, aşağı nehir sularını kullanan ülkelerin tarım sistemlerini ve kırsal geçim kaynaklarını ciddi düzeyde tehdit edebildiği ifade edildi.
Gölet, su tutma ve baraj gibi değişikliklerin, insani gelişme durumunu her yönüyle derinden etkilediği de raporda yer aldı.

Su konusundaki önceliklerin, suyun hangi yakasından bakıldığına göre değiştiği belirtilen raporda, Türkiye'nin toplam sulak arazilerinin beşte birinin, Dicle ve Fırat'ın kaynağında yer alan Güneydoğu'daki sekiz şehirde olduğuna dikkat çekilerek, GAP'ın Türkiye için hayati önem taşıdığı vurgulandı.
"Fırat ve Dicle'nin önemi büyük"
Ancak raporda, "Suriye nüfusunun beşte birinin Fırat çevresinde, Irak'ın en kalabalık şehirleri Bağdat ve Basra'nın da Fırat ve Dicle ile hayat bulduğu bir gerçek" denildi.

Raporda, "bu nehirler üzerindeki rakip hak iddialarını ulusal çıkarlar ile daha geniş sorumlulukları birleştiren bir su yönetimi ile dengelemek, ileri düzeyde bir siyasi liderlik gerektiriyor" ifadesine yer verildi.