Evrensellik Problemi ve Skolastikler

[M@D_VIPer]

"Evrensellik problemi" adlandırması; evrensel kavramların, evrenselliğin var olup olmadıklarına ve eğer varsalar ne tür bir varlık biçimine sahip olduklarına dair Ortaçağda yapılan tartışmalara atıfta bulunmaktadır. Fakat, bu tartışma Ortaçağa özgü değildir. Evrensellik problemindeki temel meseleler Platonculuk ve Aristoculuk arasındaki tartışmada da bulunabilir ve bu çatışma o zaman olduğu kadar günümüzde de gündemdedir. Aşağıdaki iki terim bu tartışmada sıklıkla kullanılmaktaydı: ) universalia (tekil hali: universale) evrensel kavramlara, yani kahverengi ve dairesel vb. gibi özellikler ile insan ve at vb. gibi türlere işaret eder) particularia (tekil hali: particulare) ise belli nesnelere işaret eder, yani "bu kahverengi kapı", "bu yu�*varlak lamba" vb. gibi. Platon'un ideaları universalia ile yakından ilişkilidir (fakat Platon'un ideaları evrensel kavramlar olmaktan başka ayrıca da idealdir�*ler). Bundan başka, Platon'un felsefesinde, particularia duyusal deneyim dün�*yasındaki ölümlü nesnelerdir. Diğer yandan, Aristo'da, particularia tözlere karşılık gelir, yani bağımsız olarak varolan belli nesneler; universalia ise tözlerin evrensel biçimlerine karşılık gelir.
Evrenseller probleminde farklı bakış açıları, universalia'nın ne oranda varol�*duğu sorusuna verdiğimiz yanıta bağlı olarak belirlenir: Universalia'nın gerçek olduklarını iddia edenlere ''realistler" (veya kavramsal realistler) denir. Universalia'nın gerçekte var olmayıp sadece isimler (Latince: nomind) olduklarını id�*dia edenler "nominalistler" olarak adlandırılırlar. Bunlar iki uç duruşu temsil eder. Fakat bu bakış açılarının pek çok çeşitlemeleri olmakla beraber daha ılım�*lı duruşlar da vardır.