BÜyÜk Tarakli Semender

[F@sTaLaFisT@]

Büyük taraklı semender» şubat sonlarında veya mart başlarında hendeklerle havuzların diplerinden ve kütüklerin ılık kovuklarıyle altlarından çıkmaya başlar. Ekim ayından beri buralarda kış donlarından emniyette olarak kış uykusunu uyumuş ve ancak kışm tek tük ılık günlerinde başını kısa bir süre için dışarı uzatmıştır. Üreyebilecek çağdaysa, nisanda flört ve çiftleşme için suya dönecektir.
Dişi taraklı semender 15 santim uzunluğunda veya biraz daha uzun olup erkeğinden biraz iridir. Gerek erkeğin, gerek dişinin sırt bölgelerinin rengi, lekeli bir morumsu siyah ile koyu kahverengi arasında oynar ye üzerinde bazen siyah benekler bulunur. Ergin erkeğin sırtındaki dişli çıkıntı veya tarak, kuyruğundaki aynı tip bir tarağa bağlı değildir. Bu etli çıkıntı, dişinin sırtında yoktur. Dişinin kuyruğunda erkeğinkinden ufak yüzgeçler veya yassılmış deri çıkıntıları göze çarpar.
Taraklı semender nasıl ürer: Erkekler ve dişiler genel olarak nisanda küçük göllerde ve sakin derelerde toplaşırlar. Erkek bu~ devrede heyecanlı görünüp devamlı kuyruğunu sallar ve bu hareketiyle dişinin yanındaki suları çırpmdırır. Sonunda dişinin önüne koni biçiminde bir jelatinimsi madde bırakır. İçinde spermaların gizli bulunduğu bu paketi dişi döl yoluna çeker. Spermalar, dişinin döl yolunun tavanındaki parmağunsı ceplerde muhafaza olunurlar. Buradan vücudun içerlerine girerek yumurtaları döllerler.
Yassılmış jelatin topuyla sarılı yumurtalar tek tek yumurtalanır. dişi, yumurtaladığı her yumurtanın . etrafına bir yaprak sarar ve bu emniyet tertibatı için herhangi bir su birikintisinden yararlanır. Yaklaşık olarak yirmi gün sonra kısmen şeffaf ve balığımsı bir larva yumurtadan çıkar. Gelişme için gerekli zaman, bir dereceye kadar suyun ısısına bağlıdır. Tüye benzer solungaçları bulunan iri kafalı larva, sudaki minik hayvanlarla beslenir. Önce ön bacakları belirir, arkadan arka bacakları meydana çıkmaya başlar. Gelişme ağustos sonlarında tamamlanır. Solungaçlar bu devrede içeri çekilmiş, şeffaf deri, yerini, anne ile babanınkine daha çok benzeyen daha kalın bir deriye bırakmıştır. Taraklı semender artık sudan çıkmaya hazırdır.
Taraklı semender tekrar suya dönmeden önce karada iki, üç yıl geçirir. Döner dönmez ürer ve beşinci hayat yılının sonuna kadar büyümeye devam edebilir.
Taraklı semender, akrabaları «adi semender» (Triturus vulgaris) ile »perdeli semender» e (Triturus helr veticus) kıyasla suya daha düşkündür. Her üçü bazen aynı gölcüğün içinde bulunabilir. Burada tetariler, solucanlar ve böcek lârvalanyle beslenirler. Hareket halindeki herhangi bir ufak cisim dikkatlerini çeker. Çocuklar bir sicim ucuna solucan bağlayıp suya daldırmak suretiyle bu semenderleri yakalarlar.
Taraklı semender kendini nasıl savunur: Taraklı semender kendinden biraz ufak akrabası adi semenderi, hatta kendi cinsinin yavrularını avlamaktan çekinmez. Kendisi, minik siğillerle kaplı derisi sayesinde daha iri hayvanlardan korunmuştur. Bu siğiller aslında, yılanları ve başka hayvanları kaçırtan. zehirli bir madde salgılayan minik bezlerdir. Diğer taraftan «Gözlüklü Semender» lerde ayaklar hep dört parmaklıdır. Uzun ve yapışkan dil uzayıp böcek yakalamaya elverişlidir. Semendergillerin . bu «Salamandrına» grubunun tek türü «gözlüklü semender» dir ÎSalamandrina perspicillata). Sırtı mat bir siyah, gerdanı gene siyah ve bir tek beyaz süslü, daha açık renkli karnı düzensiz siyah lekelerle beneklidir. Gözlerinin etrafındaki sarımsı kızıl halka gözlüğe benzer. Kaba etleri, bacaklarının içyüzü ve kuyruğunun alt yarısı tatlı bir kırmızıdır. Bu tür 8 -10 santim uzunluğundadır. Yurdu olan Kuzey ve Orta İtalya'nın Akdeniz kıyılarında tepelik arazinin serin ve gölgeli köşelerine rağbet eder.