AB ‘dikkat’ çekti

[ÇaKıR-]

AB ‘dikkat’ çekti

Güven Özalp
27/5/2008
Bugün yapılacak Ortaklık Konseyi toplantısına sunulacak olan AB belgesinde Türkiye’deki görüş ayrılıklarının hukukun üstünlüğü, anayasa ve demokratik laikliğe saygı çerçevesinde çözülmesi talep edilirken, Türkiye’nin dikkatini AB reformlarından başka yöne çevirmemesi istendi


6 Mayıs 2008’de Ankara’da yapılan toplantıda AB Dönem Başkanı Slovenya’nın Dışişleri Bakanı Dimitrij Rupel (solda), AB Komisyonu üyesi Rehn ve Dışişleri Bakanı Ali Babacan sohbet ediyor.


Avrupa Birliği’yle (AB) Türkiye arasındaki en önemli karar alma organı olan Ortaklık Konseyi’nde Brüksel’in ortak tutumunu yansıtacak olan belge, Birlik dışişleri bakanları tarafından tartışılmaksızın onaylandı. Türkiye açısından “ara karne” olma niteliği taşıyan belge, son dönemde ülkede iç tartışmalara odaklanıldığını ve AB sürecinin geri plana itildiğini hissettiren bir içeriğe sahip. Bugün Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın katılımıyla 46’ncısı yapılacak olan Ortaklık Konseyi’nde AB kanadının gündeme getireceği unsurlardan öne çıkanları belgede şöyle ifade edildi:
Yargı reformu: “AB, Türkiye’ye yargı sisteminin tarafsız, bağımsız, güvenilir, şeffaf ve etkili olmasının çok büyük önem taşıdığını, hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesi ve Birlik müktesebatının doğru uygulanması açısından temel bir şart olduğunu hatırlatır. AB, yargı reformu için kapsamlı bir strateji hazırlama yönünde adımlar atıldığını not eder. Bu bağlamda, özellikle yargının tarafsızlığının, bağımsızlığının ve etkinliğinin güçlendirilmesine ve bu suretle halkın adalet sistemine olan güveninin artırılmasına ihtiyaç var.”
‘Kapatma’ için AİHM ve Venedik uyarısı: “AB, siyasi partilere yönelik kapatma davalarıyla ilgili gelişmeleri yakından izliyor. AB, bu davaların sonuçlarının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihadı ve Venedik Komisyonu ilkeleriyle uyumlu olacağına güvenir. AB, Türkiye’deki bütün siyasi aktörleri görüş ayrılıklarını hukukun üstünlüğüne, tüm vatandaşların temel haklarına, anayasaya ve demokratik laikliğe saygı göstererek diyalog ve uzlaşı ruhuyla çözmeye davet eder. AB, bu bağlamda Türkiye’nin dikkatini reformlardan ve onların uygulanmasından başka yöne çevirmemesinin öneminin altını çizer.”
Reform sözünü tutun: “AB, siyasi reform alanında 2007’de sınırlı ilerleme sağlanmış olmasından üzüntü duyar, ancak Türk hükümetinin reform sürecine devam ve mevcut eksikleri giderme niyetinde olduğunu ve bu konudaki taahhütlerini yinelediğini not eder. AB, bu taahhütlerin kısa zamanda gerçek ve somut eylemlere dönüşmesini dört gözle bekler.”
Ordu yetkisini aşıyor: “2007 Anayasa krizinin sonucu, demokratik sürecin önceliğini kanıtladı. Bununla birlikte silahlı kuvvetler belirgin bir siyasi nüfuza sahip olmaya devam etti ve bir çok durumda, buna dış politika konuları da dahil, yetkilerini aşarak kamu önünde tavır takındı. Askerler üzerinde sivillerin tam kontrolünün ve savunma harcamalarına parlamenter denetimin sağlanması gerekiyor.”
Patrikhane ekümenik: “AB, Vakıflar Yasası’nın geçmesini memnuniyetle karşılar. AB, uygulamayı yakından izleyecektir. Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılmasıyla Türkiye bir sonraki yükümlülüğünü yerine getirmiş olacaktır. “Ekümenik Patrikhane” dini unvanı olan “ekümenik” sıfatını kullanmakta özgürdür.”
Polis aşırı güç kullanmasın: “AB, Türkiye’de güvenlik güçlerinin aşırı güç kullanmasını engelleme amaçlı önlemler uygulanması ihtiyacını vurgular.”
Yolsuzlukla mücadele edin: “Yolsuzluk hâlâ çok yaygın. AB, Türkiye’yi, yolsuzluğun önlenmesi, belirlenmesi ve etkin bir şekilde soruşturulması için daha büyük çaba içine girmeye davet eder.
301’in uygulamasına bakacağız: “Şiddet içermeyen görüşler nedeniyle dava açılması sürüyor. 301. madde konusunda atılan adım memnuniyetle karşılanır. AB, uygulamayı yakından izleyecek. AB, ifade özgürlüğünü sınırlayan diğer maddeler olduğunu hatırlatır ve Türkiye’nin yasal düzenlemesini Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve AİHM içtihadıyla tam uyumlu hale getirmesini talep eder.”
Azınlık dilleri kısıtlanıyor: “AB, azınlık hakları, kültürel haklar ve azınlıkların korunması bağlamında özellikle siyasal hayatta, kamu hizmetlerine erişimde ve yayıncılıkta Türkçe dışındaki dillerin kullanılması konusunda kısıtlamaların sürdüğünü not eder. Üye ülkelerdeki en iyi uygulamalar ışığında kültürel çeşitliliğin sağlanması, azınlıklara saygı ve azınlıkların korunması çağrısı yapar.”
Güneydoğu’ya kapsamlı yaklaşım gerekli: “Çoğunluğu Kürtlerden oluşan nüfusun, hak ve özgürlüklerden tam olarak yararlanmasını sağlamak ve bölgenin karşı karşıya olduğu ekonomik ve sosyal zorlukların giderilmesi amacıyla kapsamlı bir yaklaşımın öneminin altı çizilir. Koruculuk sistemi kaldırılmalıdır.”
Ombudsmanlık müessesesi önemli: Ülkedeki insan haklarının teşviki ve güçlendirilmesi açısından kurumsal çerçevenin iyileştirilmesi gerekiyor. AB, bu bağlamda ombudsmanlık makamının oluşturulmasının önemini hatırlatır.
Milliyet.com.tr