Kimya teorilerini altüst eden deney

[CaKaLBoT]

Bilim insanları, deneyde, sıvı maddelerin içinde serbest hareket ederek sürtünmeyi ortadan kaldıran bir molekül yarattı.

NEW YORK - Molekül hareketlerini herhangi bir sürtünme yaratmaması fizik kimya teorilerine ters düşüyor. Bulgunun sıvı maddelerdeki kimyasal reaksiyonlarla ilgili mevcut önermelerin gözden geçirilmesine neden olabileceği belirtiliyor.

Deneyde, suyun içine bir damla iyodin cyanid damlatıldı ve kızılötesi lazer yardımıyla bir ucunda karbon bir ucunda da azot atomu bulunan bir merkez molekül oluşturuldu.

DAKİKADA 270 TRİLYON DÖNÜŞ
Merkez molekül 4 bin 427 C derece’ye kadar ısıtıldı ve bu ısıdayken dakikada 270 trilyon dönüş yapmaya başladı. Molekül ilk dönüşünü daha tamamlamadan, yarattığı şok dalgasıyla etrafındaki su moleküllerini ittirmeye başladı. Su moleküllerinin saçılmasıyla dönüş yapan molekülün etrafında sürtünmesiz bir alan oluştu. Tüm bunlar saniyenin 10 milyarda birinde gerçekleşti.

Araştırmada görev alan uzmanlardan University of Southern California kimya profesörü Dr. Stephen Bradforth molekülün hareketlerini şöyle tanımlıyor: “İki elinde iki bavul olan biri kalabalık bir odada kendi etrafında hızla döndüğünde, nasıl etrafı boşalırsa, işte molekülün hareketleri de civar parçacıklarda aynı etkiyi yapıyor.”

Merkez molekül 10 dönüş yaptıktan sonra, şok dalgası şiddetini yitiriyor ve su molekülleri yeniden yerlerine dönüyor.

SONUÇ KİMYA TEORİLERİNİN AKSİNE
Uzmanlar, merkez molekülün dönüş hareketlerinin, su moleküllerini iterek boşaltmasıyla sürtünmeyi ortadan kaldırdığını belirtiyor. Buna göre, molekül olmazsa, sürtünmenin de olmaması doğal karşılanabilir. Ancak bu kimya teorilerine göre olağandışı bir durum.

Mevcut kimya teoremleri sıvı moleküllerinin oluşturduğu ortamlarda bu tip bir olayın gerçekleşme ihtimalinin olmadığını gösteriyordu. Ayrıca, deney molekülün neden olduğu hareket Newton’un her etki eşit tepki doğurur ilkesine de ters düşüyor.

Araştırmayı yürüten bilim insanlarından Brown University uzmanı Dr. Richard Stratt, bu tip bir olayın gazlarda yaşanabileceğini ancak sıvı maddeler içinde gerçekleşmesinin sürpriz olduğunu ifade ediyor.

ÖNERMELER GÖZDEN GEÇİRİLECEK
Moleküllerarası sürtünme kimyada önemli bir yer tutuyor. Moleküller ısınma durumuna göre birbirlerine sürtüyor, birbirlerini ittiriyor. Bu hareketlenme gaz molekülleri arasında daha düşük yoğunlukla gerçekleşiyor, çünkü gaz molekülleri arasındaki mesafeler sıvı ve katı hallere göre daha açık. Ancak, sıvı maddelerde moleküller arasında sürtünmenin gerçekleşmesi gerekiyor.

Deneyin pratiğe yönelik bir kullanımı olmayacağını belirten Dr. Bradforth bulgunun, sıvı maddelerdeki kimyasal reaksiyonlarla ilgili önermeleri gözden geçirilmesine neden olacağını vurguladı.

Not: Araştırmayı konu alan makale Science dergisinde yayımlanmıştır.