Aşırı tüylenme beyindeki tümörden kaynaklanabilir

[CaKaLBoT]

Aşırı tüylenme beyindeki tümörden kaynaklanabilir
Genç bir okurumuz soruyor: “Yüzümde ve vücudumda aşırı tüylenme var. Doktora gittim. Beynimdeki tümörden kaynaklandığı anlaşıldı. 4 aydır tedavi görüyorum. Ama tüyler hâlâ duruyor! Hiç bitmeyecekler mi?”





Dr. Özay Tiryakioğlu yanıtlıyor: “Eğer doğru tedavi uygulanıyorsa, 6 ay içinde yeni tüylerin çıkmaması beklenir, varolanların da dökülmesi gerekir. Biraz daha sabırlı olmalısınız.”

Ben 20 yaşında bir kızım. Yüzümde tüylenme var, vücudumda da... Ama yüzümdeki tüylerden aşırı derecede rahatsız oluyorum. Cildim beyaz, tüyler siyah. Tüy sarartıcı kremler kullanıyorum 6 yıldır. Hormon bozukluğu olduğunu düşünerek bir kadın doğum uzmanına gittim, 5 ay kadar önce... Kan tahlili sonucu prolaktin hormonum yüzde 81 çıktı, normali yüzde 20’nin altıymış. Kadın doğum uzmanı beni beyin cerrahına sevk etti ve MR çekildi. Beynimde tümör olduğu ortaya çıktı. 4 aydır Dostinex adlı ilacı kullanıyorum. Bunun tümörün büyümesini engelleyen bir ilaç olduğunu biliyorum. Ancak yüzümdeki tüylerde azalma veya dökülme yok, hâlâ eskisi gibi siyah ve çoklar. Ne yapmam gerekiyor? Bilgilerinize ihtiyacım var, yaşıtlarımı gördükçe psikolojik olarak kendimi kötü hissediyorum. Beynimdeki tümör nedeniyle sıkıntı ve stres yasak ama elimde değil. Yüzümdeki tüyler için nereye başvurmalıyım, ne yapmalıyım, hangi ilacı kullanmalıyım? Emel S.

Cevaprolaktinoma, beynin tabanında bulunan hipofiz isimli, vücudumuzda pekçok hormon salgısını kontrolde, beyin ile hormon üreten organlar arasındaki bilgi akışını ve kontrolü sağlayan bezin en sık rastlanan, hormon üreten hücrelerden (bu hücreler içinde sadece prolaktin hormonunu salgılayanlar) kaynaklanan selim bir tümördür. Hastalar, özellikle de kadın hastalar tümörün kitle etkisi ve buna bağlı baş ağrısı, bulantı, beyin fonksiyonlarında bozulma gelişmeden önce vücudun ihtiyacından çok fazla salgılanan prolaktinin olumsuz etkileriyle doktora gelirler. Prolaktin gebelikte göğüs gelişimi ve doğum sonrası göğüsten süt gelmesinin başlamasında etkilidir. Hamilelik dışında ve erkeklerde ne işe yaradığı henüz netlik kazanmamıştır. Ancak hamilelik dışında bir kadında ya da erkekte aşırı salgılanan seks hormonu üreten gonadlarda (ovaryum ve testislerde) ilgili seks hormonunun (erkekte testesteron, kadında östrojen) yapımında azalmaya neden olarak bazı sorunlara neden olmaktadır. Erkekler genelde azospermi (sperm sayısında azalma) bazen de cinsel isteksizlik gibi sıklıkla gözden kaçabilen şikayetler nedeniyle doktora geç başvurmakta, bunun sonucu olarak da kadınlara oranla daha büyük kitle lezyonlarıyla tanı konulmaktadır. Kadınlarda östrojen azalması, androjen benzeri hormonların üstünlük kazanmaya başlaması nedeniyle erken dönemde adet düzensizlikleri, tüylenme artışı, akne, saç dökülmesi, cilt yağlanması, göğüslerde gerginlik, hassasiyet ve bazen süt gelmesi gibi yakınmalara neden olmakta ve hastaya erken dönemde, çoğunlukla milimetrik boyutlarda kitle aşamasında yakalanabilecek şekilde erken tanı şansını doğurmaktadır. Gelişen ilaç tedavisi seçenekleri, çok büyük tümörlü hastalarda dahi ilaçla tam şifa şansını doğurmuştur. Bugün bası bulguları ve tümör kanama riski olmayan olgular dışında, neredeyse bütün hastalar ilaç tedavisiyle tedavi edilmektedirler. Tedavinin süresi ve olumlu etkilerinin ortaya çıkış süresi özellikle tümör çapına bağlı olmakla birlikte hastalar arasında bireysel farklılıklar göstermektedir. Tedavide başarının asıl sırrı, hastanın her bir şikayetine ayrı ayrı yaklaşmak ve her hastada doğru ilacı, doğru sürelerle kullanmakta saklıdır.

BU TÜMÖRLER GENELLİKLE HAYATI TEHDİT ETMEZLER

* Hocam okurumuz ‘Tüy sorunum hâlâ sürüyor’ diyor. Biter mi peki?
Büyük olasılıkla bitmesi lazım. Prolaktin seviyesi normol sınırlara ulaştıktan sonra, ortalama 6 ay içinde yeni tüylerin çıkmaması beklenir. Varolanların da dökülmesi gerekir. Ama 6 ayın sonunda.

* Biraz sabırlı olması gerekiyor yani...
Evet. Tabii bu normal hormon seviyelerine ulaşıldıktan sonra mümkündür ancak. Bu yüzden tedavinin yeterli olup olmadığı netlik kazanmalıdır.

* Beynindeki tümör tehlikeli midir peki?
Genellike beyinden kaynaklanan endokrin tümörler çok büyük boyutlara ulaşmadıkları sürece kitle etkisiyle hayatı tehdit etmezler.

* Büyük boyutlardan kastınız ne?
Bir santimden büyük. Fakat aşırı salgıladıkları hormonlar vasıtasıyla veya hipofiz bezinin normal hormonal fonksiyonlarını bozarak ciddi sağlık sorunları doğurabilirler.

* Mesela?
Mesela, hastamızdaki tümör prolaktin hormonunun aşırı salgılanmasına neden oluyor. Bu da adet düzensizliğine, tüylenme artışına ve saç dökülmesine neden oluyor. Ayrıca kemik erimesi ve göğüsten süt gelmesine de sebep olabilir.

* Göğüsten süt gelmesi tehlikeli midir?
Hayır ama hastalık için çok önemli bir sinyaldir. Yine hipofiz bezinde hormon üreten diğer hücrelerden çıkan tümörler de ilgili hormonlarda bozukluklara sebep olabilirler. Mesela büyüme hormonu salgılayan tümörler el ve ayaklarda büyüme ve şeker hastalığı ile karakterize olan ‘Akromegali’ hastalığına sebep olur.

* Akromegali hastalığı nedir?
Halk arasında ‘dev hastalığı’ olarak da bilinir. Genellikle orta yaş sonrası ortaya çıkar. Hipofiz bezinin aşırı büyüme hormonu salgılaması sonucunda oluşur. Vücudun farklı yerlerinin deformasyona uğramasına neden olur. Yüzün görüntüsü değişir, kabalaşır, alında ileri doğru çıkıklık, el ve ayaklarda büyüme görülür... Hastalar baş ağrısı, terleme ve yorgunluktan şikayet ederler. Fazla salgılanan büyüme hormonu sadece el ve ayaklarda büyümeye sebep olmaz; kalp, solunum sistemi ve hormonal sistem başta olmak üzere pek çok organı etkiler. Şeker, kalpte büyüme ve kalp yetmezliğine kadar varan sonuçlara yol açabilir.

New York’ta ‘hidrojenize yağ’ yasaklandı
Amerika’nIn New York eyaleti sağlık yetkilileri, margarinlerde ve fast food yiyeceklerde kullanılan trans yağa yasak getirdi. Trans yağ asitlerinin damar tıkanıklığının en büyük nedenlerinden biri olduğunu kaydeden yetkililer, birçok hazır gıda paketinde yer alan “hidrojenize yağ” ifadesinin gıdanın içinde trans yağ asidi bulunduğu anlamına geldiğini ve bu yüzden kullanılmaması gerektiğini belirtti. Kentteki restoranlar, 1 Temmuz’a kadar kızartma yağlarında trans yağ kullanmayı durduracak. 1 Temmuz 2008’de de tüm yiyeceklerde trans yağ kullanmak yasaklanacak. Katı yağların hidrojen eklenmesiyle sıvı yağa dönüştürlmesiyle meydana gelen trans yağlar, kurabiye, fast food ve patates kızartmasında kullanılıyor.