Siyasette ’kadın kotası’ istemenin ticaretteki kotalarla ne ilgisi var / 7 nisan

[Nǿ ŦΞДЯ™]

Siyasette ’kadın kotası’ istemenin ticaretteki kotalarla ne ilgisi var


Nilgün KARATAŞ
TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, siyasi parti liderlerini bu genel seçimlerde kadın kotasının uygulamaları için ’inisiyatif kullanmaya" çağırdı.

Başbakan Erdoğan’ın, "Kadınlar mal mı ki kota istiyorlar" şeklindeki tepkisini "Düşünülmeden söylenmiş sözler" olarak değerlendiren TÜSİAD Başkanı, "Siyasetteki ile ticaretteki kotanın ne benzerliği var" diye konuştu.

TÜRK Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) ilk kadın başkanı olarak görev aldığı günden bu yana yaptığı hemen her konuşmada "kadın" ve "eğitim" konusuna dikkat çeken Arzuhan Doğan Yalçındağ, kalkınmanın ön koşulunun, başta Meclis olmak üzere kadının işgücüne katılımının artmasına bağlı olduğu görüşünde. Başbakan Tayyip Erdoğan’a "kadınlar mal mı ki kota istiyorlar" dedirten kota kampanyanlarının destekçisi olan Arzuhan Doğan Yalçındağ, Başbakan’ın sözlerini ise "Düşünülmeden verilmiş bir tepki" olarak değerlendirdi. "Siyasette kadını belli bir düzeye çekmeyi istemenin, serbest ticareti engelleyen kota ile bir benzerliği olması mümkün değil" diyen TÜSİAD Başkanı, seçim yılı olması nedeniyle bir kez daha gündeme gelen kadın kotası ve kadınların işgücüne katılımına ilişkin sorularımızı şöyle yanıtladı:

HER KONUŞMAMDA VURGULAYACAĞIM

Önceki TÜSİAD başkanları da "kadın" ve "eğitim" konularına değinirdi, ancak siz bütün konuşmalarınızda yer veriyorsunuz. Buna özellikle mi dikkat ediyorsunuz?

- Evet, bundan sonra da yer alacak. Genel olarak kalkınma seviyemizi yükseltmek, rekabet gücü yüksek, dinamik bir ekonomiye sahip olmak istiyorsak, toplumun yarısını sadece tüketimde tutarak bunu yapamayız. Madem ki birinci gündem maddemiz ekonomi, o halde kadını daha üretken yapmak için bir şeyler yapalım. Bu da bazı mekanizmaların işlemesinden geçiyor. Siyasetteki katılım da bu mekanizmalardan bir tanesi. Karar mercilerinde daha çok kadın olması lazım. Ekonomideki katılım çok az diyoruz ama siyasette de çok az, yüzde 4.4.

Her seçim döneminde Türkiye’nin gündemine kadın kotası geliyor. Burada TÜSİAD’ın görüşü nedir?

- TÜSİAD yıllardır kota sistemine sahip çıkıyor ve dünyadaki örneklerini gösteriyor. Çünkü tüm dünya bu sorunu böyle aşmış. Belçika, Fransa, Almanya, Brüksel, İtalya bunu 90’ların ortalarında sorun olarak görmüş ve kota sistemini anayasalarına ya da parti yasalarına koyarak uygulamış. Ne zaman kadın konusunu açsak, sanki bu cinsler arasındaki bir ayrımcılığı savunuyormuşuz gibi bir hava yaratılıyor. Oysa başka türlü belli bir zaman içinde kadının siyasetteki temsilinin sağlanması çok zor. Ama bir türlü bu konu anlaşılamadı. Ya biz anlatamadık ya da toplum anlamadı, karar mercileri de anlamadı.

DÜŞÜNÜLMEDEN SÖYLENMİŞ SÖZLER

Başbakan’ın "Kadınlar mal mı ki kota istiyorlar" gibi bir tepkisi oldu. Bu sözleri nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Düşünülmeden söylenmiş sözler ve düşünülmeden verilmiş bir tepki. Aksi takdirde toplumun yarısını oluşturan kadınların, siyasette söz söyleme hakkını belli bir düzeye çıkarmayı istemenin, dış ticaretteki, serbest ticareti engelleyen kota ile bir benzerliği olması mümkün değil. Sadece isim benzerliği. Kota pozitif ayrımcılık, galiba bunu anlamıyorlar. Buna takılanlar, bu pozitif ayrımcılığı istemeyenler kadınların sadece yüzde 4’le temsil edildiği bir tablodan memnunlar mı? Eğer bizim önerdiğimiz yöntemi beğenmiyorlarsa o zaman onların uygun gördükleri sistem nedir? Madem kota yanlış sistem o zaman doğrusu nedir onu konuşalım."

YAPSINLAR ALKIŞLARIZ

AKP’nin "81 ilde 81 milletvekili" diye bir kampanyası da var. Bunu nasıl buluyorsunuz?

- Keşke yapsalar ve bugün yüzde 4 olan oran yükselse. Bu bile yüzde 10’un üzerinde demektir. Eğer sözde kalmaz ve yapılabilirse alkışlarız. Ama listenin alt sıralarına kadınları koyup sonra da seçilemediler derseniz olmaz. Önemli olan listeye konması değil, listedeki sıralama.

Anayasa değikliği için geç ama bu seçim döneminde başlamalı

BU dönem için kadın kotasının kanunlaştırılması şansının kaybedildiğine dikkat çeken Arzuhan Doğan Yalçındağ, ancak sonbaharda yapılacak genel seçimlerin çok önemli olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu: "Liderlerin bu dönem kendi inisiyatiflerini kullanmaları, bunun sorumluluğunu üstlenmeleri lazım. Daha sonra da mutlaka kanunlaşması lazım. Buna inanıp da listede kadınlara yer vermekte güçlük çeken liderler varsa, böylece elleri de rahatlar."

TÜSİAD’ın önerdiği ’fermuar’ sistemi nedir

ARZUHAN Doğan Yalçındağ’ın ısrarla savunduğu "kota sistemi"nde TÜSİAD "fermuar" ya da "sandviç" denilen uygulamayı öneriyor. Bunun "belirli bir dönem için özel bir öneri paketi" olduğunu vurgulayan Arzuhan Doğan Yalçındağ, "Listelerin en altına koyduğunuzda zaten kadının seçilme şansı olmuyor. Bunun için listeler bir kadın-bir erkek şeklinde yapılmalı. İstediğimiz, zaman içinde temsil oranının en az yüzde 30 olması. "

Medyada olduğum sürece siyasete girmem

Bugün değil ama bir gün siyasete girmeyi düşünür müsünüz?

- Hayır. Çünkü ben aynı zamanda medya sahibiyim.

Bunun da örnekleri var ama... İtalya’da Silvio Berlusconi mesela...

- Benim demokrasi anlayışıma uymuyor, güçler ayrımı anlayışıma uymuyor. Medya sahibi birinin aynı zamanda siyasete katılımını doğru bulmuyorum. Bir gün ailecek hepimiz medya işinden çekilirsek, o zaman siyaseti düşünebilirim. Bu koşullarda doğru bulmuyorum. Ama siyasete katılımı heveslendirmeliyiz, bu işi yapabilecek insanları yüreklendirmeliyiz. Koşullar oluşturulduğunda iş dünyasında da, Türkiye’de de bu işi yapabilecek donanıma sahip çok kişi var.

Asyanın kadın gücünü nasıl değerlendirdiğine bakalım

TÜRKİYE’de kadının istihdama katılımının yüzde 25 olduğuna dikkat çeken Arzuhan Doğan Yalçındağ, bu oranla Türkiye’nin sadece AB’de değil, OECD ülkeleri sıralamasında da çok altlarda kaldığını vurguladı. Burada Asya örneğini veren Arzuhan Doğan Yalçındağ, "Asya, kadının enerjisini ve işgücüne katılımını kullanarak muazzam bir atılım yapıldı. Bunu incelemeliyiz" diye konuştu. Türkiye’de kadının ekonomiye katılımını artırmak için öncelikle "Ulusal kadın istihdam politikası" gerektiğini belirten Arzuhan Doğan Yalçındağ, "Demografik yapıyı, avantaj ve dezavantajları göz önüne alarak ulusal bir politika yapmalıyız. O zaman bunu Asya gibi avantaja da çevirebiliriz" dedi.