En cömert bağışı yapan, tıp kongresini kapıyor/ 1 temmuz

[Nǿ ŦΞДЯ™]

NATO Zirvesi, Dünya Felsefe Kongresi ve Dünya Mimarlar Kongresi gibi geniş katılımlı etkinliklere ev sahipliği yapan Türkiye'de, oteller pastadan pay alabilmek için kıyasıya yarışıyor.

Organizasyon işini ise en yüksek bağışı yapan şirketlere veren tıp dernekleri adeta bağış zengini oldu. Toplantının büyüklüğüne göre yer yer bağış tutarı 750 bin Euro'ya kadar yükselirken, otelciler faturanın kendilerine çıkmasından şikâyetçi: "Organizatörler bağış parasını çıkarmak için kongreyi en düşük fiyatı veren otelde yapıyor. Bu durum kaliteli hizmet veren otellerin elini kolunu bağlıyor. Fiyatları iki üç sene öncesine göre yüzde 30-40 oranında düşürdük; buna rağmen tesislerimizde düzenlenen kongre sayısı hızla azalıyor." Türk Tabipler Birliği'nin verilerine göre 2004-2006 yılları arasında tıp dernekleri tarafından düzenlenen 2 bin 141 ulusal ve uluslararası etkinlik, pastanın ne kadar büyük olduğunu gözler önüne seriyor. Yeterliliği ve tecrübesi olmayan çok sayıda firmanın tıp kongre ihalelerini alabilmek için derneklere yüksek bağışlar vaat ettiğini belirten bir şirket yetkilisi ise, "Dernekler ticari bir kuruluş olmadıkları için ancak bağış kabul edebiliyor. Bağış için vergi vermiyorlar. Vergi yükü bizim üzerimize kalıyor. Şirketlerin belini büken bağışlar organizasyon firmalarının tek tek kapanmasına yol açabilir." diyor.
Tabipler Birliği'nin verilerine göre iki yıl içinde pratisyen hekimler için 700, mikrobiyoloji dalında 108, nörolojide 73, çocuk sağlığı ve hastalıklarında ise 69 etkinlik düzenlenmiş. 100'ün üzerindeki tıp derneğinin düzenlediği etkinliklerin sayısı her geçen gün artıyor. Tıbbi kongreleri bilim ve teknoloji toplantıları takip ediyor. Dünyada tıbbi, bilimsel ve teknolojik açıdan yaşanan gelişmeler, kongre ve sempozyum gibi etkinlikleri de önemli hale getiriyor. Hemen her hafta farklı bir otelde düzenlenen toplantıların organizasyonlarını üstlenmek isteyen şirketler ise büyük bir rekabet içinde. Uzun süredir turizm sektöründe çalışan büyük bir otelin yöneticisi, organizasyon firmalarının mantar gibi çoğaldığını söylüyor. İsminin açıklanmasını istemeyen turizmci, şirketler arasındaki rekabetin kongreyi düzenleyen derneklerin ekmeğine yağ sürdüğünü belirtiyor ve ekliyor: "Şirketlerin hedefi tıbbi kongreleri alabilmek; çünkü bu işte gerçekten çok büyük paralar dönüyor. Bu tür kongrelere sponsor olan ilaç firmaları para musluğunu açıyor. Dernekler daha önce ceplerinden para çıkmayacak şekilde sponsor gelirleriyle kongre düzenliyorlardı. Şimdi derneğe en yüksek bağışı yapan şirketler işi alıyor. 100, 300, 500, hatta 700 bin Euro gibi yüksek bağış rakamları telaffuz ediliyor. Tıp dernekleri hem bedavaya kongre yapıyor hem de üzerine bağış alıyor. Elbette bu durum dernek ve üyeleri açısından faydalı. Ancak yüksek bağışların acısı konaklama tesislerinden çıkarılıyor." Her şey dahil sistemine sahip otel sayısı çok olduğu için tıp kongrelerinin genellikle sahil bölgelerinde yapıldığına dikkat çeken aynı turizmci, organizasyon şirketlerinin en ucuz oda fiyatını veren otelle anlaştığını öne sürüyor.
Yıllardır tıp kongresi organize eden bir şirket yetkilisi de sektörde artan rekabetin kârlılık oranını ciddi şekilde düşürdüğü görüşünde. Tıp derneklerinin kongrelerle ilgili açtığı ihaleleri, tecrübesi ve referansları sağlam, aynı zamanda derneğe en yüksek geliri vaat eden şirketlerin aldığını ifade eden aynı yetkili, "Dernekler ticari bir kuruluş olmadıkları için sadece bağış kabul edebiliyor. Bağış için vergi vermiyorlar, vergi yükü bizim üzerimize kalıyor. Yeterliliği ve tecrübesi olmayan çok sayıda firma sırf bu ihaleleri alabilmek için derneklere yüksek bağışlar vaat ediyor." ifadelerini kullanıyor. Derneklerin elde ettiği geliri üyeleri ve faaliyetleri için harcadığını, bağış açısından yasal olmayan bir durumun olmadığını kaydeden aynı yetkili, organizasyon şirketlerinin sayısının fazlalığından şikâyet ediyor: "Bu işi yapmak için yüksek sermaye gerekmiyor. Belli bir yerde 3-4 sene çalışan bir yönetici daha sonra kendi şirketini kuruyor. Sektör artık doyum noktasına ulaşmış durumda. Sponsorlar ve katılımcı masrafları dışında başka geliri olmayan şirketler, derneklere de yüksek paralar ödemek zorunda kalıyor. 8-10 kurumsal firmanın dışındakilerin ayakta kalamayacağını düşünüyorum." diyor.
500 milyon dolar pay alabiliyoruz
Dünya genelinde 200 milyar dolarlık bir hacme ulaşan kongre pastasından sadece 500 milyon dolarlık pay alabilen Türkiye, geniş katılımlı etkinliklere ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Bu sebeple kongre salonuna sahip tesislerin sayısı da hızla çoğalıyor. Antalya, Bodrum, Marmaris gibi bölgelerde açılan her tesisin içinde ya da yanında en az 1.500-2 bin kapasiteli kongre salonları da inşa ediliyor. Salonların kapasitesi İstanbul'da 55 bin, Antalya'da 40 bin, Ankara'da 26 bin, İzmir'de 22 bin, Bursa'da 12 bin, Muğla'da ise 11 bine ulaştı. Uluslararası çaptaki kongrelerin büyük bir bölümü, ekonominin kalbi İstanbul'da gerçekleştirilirken sahil bölgelerindeki oteller daha çok ulusal kongrelere ev sahipliği yapıyor. Bunun sebebi Antalya'da kongre salonuna sahip tesislerin fazlalığı ve İstanbul'a göre fiyatların ucuz olması. Türkiye genelinde yılda bin 500'ün üzerinde kongre, sempozyum ve konferans düzenleniyor. Bu kongrelerin önemli bir bölümü tıp dernekleri tarafından gerçekleştiriliyor.
Üç kongreden biri, tıp alanında düzenleniyor
Uluslararası Toplantı ve Kongreler Birliği'nin (ICAA) raporuna göre dünyada en fazla kongre düzenlenen alan tıp sektörü. Tıp kongreleri yüzde 29,1'lik oranla birinci. Bilim yüzde 12,4 ile ikinci, teknoloji ise yüzde 9,5 ile üçüncü sırada yer alıyor. Kongrelere katılan ziyaretçilerin harcaması ortalama bin 700 dolar civarında. Kongrelerde en fazla tercih edilen mekanlar yüzde 44,1 ile kongre merkezleri, yüzde 35,6 ile toplantı salonlarına sahip oteller, yüzde 11,8 ile üniversiteler oldu. Kongreler için en fazla tercih edilen ay eylül olurken onu sırasıyla haziran, mayıs ve ekim izledi.
Türkiye'de 335 bin kişiyi ağırlayacak kapasite var
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği'nin (TÜRSAB) yaptığı bir araştırmada Türkiye'de 5, 4 ve 3 yıldızlı otellerin, 1. ve 2. sınıf tatil köyleri ile özel belgeli tesisler olmak üzere yaklaşık 335 bin kişi kapasiteli kongre ve toplantı salonunun bulunduğunu ortaya koydu. Ancak salonların büyük bir çoğunluğu bin kişilik kapasitenin altında. Büyük salon açığını gidermek için İstanbul'da iki önemli proje yürütülüyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 1998 yılında ihaleye açılan ve yapımı halen devam eden Sütlüce Uluslararası Kongre ve Kültür Etkinlikleri Merkezi'nin ise yaklaşık 4.000 kişiye hizmet vermesi bekleniyor. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı tarafından yürütülen ve inşaatı halen devam eden Ayazağa'daki İstanbul Kültür ve Kongre Merkezi'nin ise 2.500 kişiyi konser ve kongre için ağırlaması bekleniyor.