Öldüren Haplar İnternette 05.09.2007

[GooD aNd EvıL]

Önceki gün bitkisel bazlı zayıflama hapı alıp öldüğü iddia edilen 19 yaşındaki gençle, tartışma alevlendi. Bu haplar arasında başı çeken Lida içinse adı geçen iki bakanlığın da izni olmadığı ortaya çıktı.

Eczanelerde satılması yasak bir bitkisel bazlı zayıflama hapını internetten satın alıp kullanan 19 yaşındaki Burak Çarboğa'nın ölümü, bu sınıftaki zayıflama hapları hakkında tartışmayı alevlendirdi. Gözler bu tür ilaçların en bilineni Lida'ya çevrildi.

Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Lida adlı zayıflama kapsülüne 28 Kasım 2006'da 9 bin 500 kutu için izin verildiğini ancak Sağlık Bakanlığı'nın halk sağlığını tehdit ettiğine yönelik uyarısı üzerine kutuların toplatılması için harekete geçildiğini ama piyasaya sürülen ürünlerin hepsinin satıldığını tespit ettiklerini açıkladı. Bakanlık, tartışma yaratan zayıflama kapsülüne yönelik şu açıklamayı yaptı:

"28 Kasım 2006'dan sonra Sağlık Bakanlığı'nın bahse konu ürünlerin içinde 'sibutramin' adlı etken maddenin olabileceği yönünde bakanlığımıza bilgi vermesi üzerine, bakanlığımızca söz konusu ürünlerin bileşimlerinde 'sibutramin' olup olmadığı yönünde denetimler ülke genelinde yapılmıştır. Bu denetimler sonucunda 9 bin 500 kutunun hemen tamamının satışının tamamlandığı ve piyasada bakanlığımızca izin verilmiş bir ürünün bulunmadığı tespit edilmiştir. Bakanlığımızdan gerekli izinleri almayan ürünlerin yurda girişinin ve reklam tanıtımının önlenmesi için konu Gümrük Müsteşarlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na da iletilmiştir."

Bakanlık halktan ihbar bekliyor

Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, halen internetten açıkça ve çok kolay bir şekilde satışı yapılan Lida ve bakanlıktan onay belgesi olduğunu iddia eden Li-Da hakkında da "Gerekli izinleri almamış ve yurda kaçak giren ürünlerin denetimleri 81 tarım il müdürlüğü tarafından yapılmış ve yapılmaktadır. Bakanlığımızca bu tür ürünlerin ithal izinleri ikinci bir talimata kadar askıya alınmıştır. Günümüz itibarıyla piyasada bulunabilecek 'Lida' adlı ürünlerin tamamıyla izinsiz ve kanuni olmayan yollardan girdiği anlaşıldığından, bakanlığımızca izinli olmayan bu ürünlerin tüketilmemesi gerekmektedir. Halkımızın bu tür ürünleri bulunduran işyerlerini bakanlığımıza bildirmesi denetimlere güç katacaktır" açıklamasında bulundu.

Sağlık Bakanlığı da uyarmış

Sağlık Bakanlığı yetkilileriyse söz konusu kapsül ilaç olmadığı için herhangi bir denetim ya da izin yetkisine sahip olmadıklarını belirterek, "Biz gelen şikâyetler üzerine analiz yapıp halk sağlığını tehdit ediyorsa ilgili bakanlığa uyarıda bulunuyoruz. Bu kapsül için de aynı uygulamayı yaptık, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı'na yazı yazarak, ürünün içeriğinde tehlikeli bir madde bulunduğunu ve imhasının gerektiğini bildirdik" diye açıkladı.

Li-Da adlı kapsülün internet satış
sitesinde 'Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı'ndan onay alınmıştır' ifadelerine yer vererek halkı yanıltmaya çalıştığını söyleyen bakanlık yetkilileri bu iznin eski olduğunu, artık böyle bir izin bulunmadığını belirterek, bu konuda gerekli yasal işlemleri de yapacaklarını belirtiyor.

İstanbul Eczacılar Kooperatifi'nin kendileri üzerinden eczanelere dağıtım izni verilmediği açıklamasını yaptığı ürüne internetten kolaylıkla ulaşılabiliyor. Gazi Üniversitesi Tıp Fak. Endokrin, Diyabet ve Metabolizma Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. İlhan Yetkin, "Zayıflama amaçlı 50'den fazla diyet-destek maddesi, 125'ten fazla Sağlık Bakanlığı ilaç denetim birimlerinden izin almamış, kullanıcıların ilaç statüsünde düşündüğü ama ilaç olmayan zayıflama ürünü piyasada" diyor.

İnternetten veya telefon siparişiyle eve kadar teslim edilen ürünlerle ilgili olarak İstanbul Eczacı Odası Başkanı Zafer Kaplan da "Sağlık Bakanlığı'nın birinci geri çekme uyguladığı ürün internetten alınabiliyorsa bu suçtur. İnternet suçu iyi tanımlanıp ceza yasalarına girmiş değil. Kesinlikle reçeteli olarak verilmesi ve eczacıların kontrolü olmadan satılmaması gereken bu ürünleri evinize kadar getirtebiliyorsunuz" diye konuşuyor.

Kaçağa engel olunamıyor

Piyasada yüzde 6 oranında sahte ilaç olduğunu vurgulayan Kaplan, "Toplatılan, kaçak giren veya Tarım Bakanlığı'nın onayladığı ürünler var. Ama bakanlığın bunu araştıracak laboratuvarı yok, meslekten dahi olmayan insanlar kâğıt üstünde onay veriyor. Sağlık Bakanlığı'ndaki uzun prosedürden kaçmak için reçetesiz, bitkisel ilaç, gıda desteği gibi adlarla çok sayıda ürün pazara giriyor" diye konuştu.

İstanbul Tarım İl Müdürlüğü Gıda Kontrol Şube Müdürlüğü ekipleri, satışı durdurularak piyasadan toplatılması yönünde karar alınan zayıflama ilacı ''Lida'' ürününe ilişkin eczanelerde ve ecza depolarında denetimlere başladı.

Gıda Kontrol Şube Müdürlüğüne bağlı teknik elemanlar ve eczacılardan oluşan ekipler, satışı durdurularak piyasadan toplatılması kararlaştırılan ''Lida'' ürününe yönelik olarak Kadıköy, Üsküdar ve Ümraniye'deki eczane ve ecza depolarında denetim gerçekleştirdi.

Gıda Kontrolörü Nuran Çakıroğlu, denetimler sırasında gazetecilere yaptığı açıklamada, piyasada zayıflama ilacı olarak tanımlanan ürünlerin aslında gıda takviyeleri olduğunu söyledi.

Bunların çeşitli vitamin ve minerallerden, aminoasitlerden veya bitkilerden oluşan ve toz şeklinde kullanılan besin takviyeleri olduğunu belirten Çakıroğlu, ''Bakanlığımızın talimatları doğrultusunda zayıflama ilacı olarak nitelendirilen ürünlere ilişkin ithal izni alan firmaların evraklarını inceleriz, mevzuat çerçevesinde ilgili kurulda değerlendiririz ve onaylarız'' dedi.

Zayıflama ilacı olarak bilinen ''Lida'' ürününün söz konusu kurulda değerlendirilerek 2007 yılının Nisan ayında ithaline izin verildiğini kaydeden Çakıroğlu, şunları söyledi:

''İzin verdiğimiz ürün, 'sibutramin' denilen maddeyi içeren, doktor kontrolünde kullanılması gereken, aksi takdirde olumsuz durumlara sebebiyet verebilecek bir üründür. Bakanlığımız bu ürüne bitkisel destek amacıyla izin vermiştir. Ancak, bakanlığımızın öngördüğü husus doğrultusunda bu ürünün izinli veya izinsiz satışı dün itibariyle durdurulmuş, piyasadan toplatılmasına karar verilmiştir. İzinli ürünlerin satıldığı yerler eczane ve ecza depolarıdır. Bu yerleri bugün denetliyoruz. Bu denetimlerimiz bir hafta boyunca sürecek. İzinsiz olarak satılabileceği düşüncesiyle aktarlar ve baharatçıları dün denetledik, ancak izinsiz hiçbir ürüne rastlamadık.''

-SATIŞINA ENGEL OLUNUYOR-

Çakıroğlu, eczane ve ecza depolarını denetleyerek ''Lida'' ürününün satışına engel olduklarını ifade etti.

Ürünün tespiti halinde yediemine alarak piyasadan toplatacaklarını vurgulayan Çakıroğlu, ''Şüphe hasıl olduğu için 'Lida' ürününün satışı durdurularak piyasadan toplatma kararı alındı. Bakanlığın sonraki süreçte alacağı kararla bu ürünün ya satışı serbest bırakılacak ya da imha edilecek'' diye konuştu.

Hedef Ecza Deposunun Kadıköy Şube Mesul Müdürü Ulaş Demir de, yaklaşık 4 aydır eczanelere dağıtımını yaptıkları ''Lida'' ürününün satışını dünden itibaren durdurduklarını bildirdi.

''Lida'' ürününün satışının ecza depolarından izinsiz olarak sevkinin mümkün olmadığını belirten Demir, şöyle konuştu:

''Basına yansıyan 'Lida' nedeniyle ölüm vakasında gencin bu ürünü internetten satın aldığı belirtiliyor. Dolayısıyla bu ilaç Türkiye'ye 4 Nisan 2007 tarihine kadar kaçak olarak sokulmuştur. Belki de binlerce insanın kullandığı bir ilaçtır. Bizim kanalımızdan hastalara ulaşan herhangi bir ilaçtan dolayı hiçbir yan etki, semptom duymadık. Ancak biz bu ürünün satışını durdurduk ve eczanelere dağıtım yapmıyoruz.''

Demir, izinli olarak depolarında bulunan 110 kutu ilacı iade odasında tuttuklarını belirterek, ürünün eczanelere dağıtım fiyatının 72 YTL olduğunu dile getirdi.