ADİ KIRMIZI DİŞLİ SOREKS veya AVRUPA SOREKSİ

[F@sTaLaFisT@]

İngiltere'de, Batı Avrupa'da ve doğuda Asya içlerine kadar uzanan bölgelerde yaşayan kalabalık nüfuslu bir hayvandır. Rengi koyu kahverengi olan vücudu 5-6 santim uzunluğunda olabilir. Kuyruğu bundan 2.5 santim kısadır. Bu hayvan, Avrupa folklorunu boyundan umulmayacak kadar fazla etkilemiştir.
«Adi kırmızı dişli soreks» diğer akrabaları gibi son derece kavgacıdır. Bazan beş, altısının, ortada hiç bir sebep yokken aralarında gürültülü sesler çıkardıkları görülmektedir. Sonra bir an içinde ikisi, üçü birbirlerinin gırtlaklarına sarılarak yerlerde yuvarlanırlar. Derken bir tanesi kaçmaya başlar, ötekiler ise peşinden atılırlar ve kaçanı yakaladıkları yerde boğuşmaya devam ederler.
Ottan topun içindeki yavrular: Bu
soreks nisan ayında yavrulamaya başlar. Çiftleşme mevsimiyle birlikte erkeklerin arasında sürekli bir kavga başlar. Düello ederken tiz çığlıklar salıverirler. Üreme mevsimi kasıma kadar sürer.
Anne soreks yılda üç, dört defa yavrular ve bunların her birinde beş ilâ sekiz yavru dünyaya getirir. Bunlar önceleri çıplak ve pembe birer et parçası iseler de, pek çabuk büyürler. Yuvaları, bir odun yığınının, yahut ot kümesinin arasına yerleştirilmiş bir ot topacıdır. Kubbenin içine diri otlar da örüldüğü için, düşme tehlikesi yoktur. Örgüsü sık olduğundan su da geçirmez. Kapısı yandadır. Yavrular, büyüyünceye kadar bu yuvada kalırlar.
Yüksek bir ölüm nispeti: Avrupa soreks'leri çok kere üzerlerinde yara izi olmaksızın ölü olarak bulunurlar. Ölüm nispetinin yüksek oluşunun birçok sebepleri vardır. Soreks' ler ekseriya açlıktan ölürler yahut sağanaklar esnasında boğulurlar. Birçokları gök gürültülü fırtınalar esnasında, korkudan şok tesiriyle ölürler. Ayrıca çaylak, baykuş, karga, gelincik, tilki ve kedi gibi bütün etçiller soreks'leri avlarlar.
«Tehlikeli» soreks: Avrupa folkloruna bakılırsa, bir insanın yolunun üzerine çıkan soreks mutlaka ölür. Bu hayvan eskiden çiftlik hayvanları için tehlikeli sayılırdı. Boş inanı olanlar, bir soreksle karşılaşan atm, ineğin veya koyunun dehşet içinde kaldığına, hatta soreks'in değdiği yerin kuruduğuna inanırlardı.
Geçmişin Avrupalıları bu kazayı önlemek için, özel bir soreksii dişbudak ağacı yetiştirirlerdi. Bunu vücuda getirmek için, bir dişbudak ağacının gövdesine bir delik oyarlar, bunun içine bahtsız bir soreks'i yerleştirirler, sonra deliği itina ile tıkarlardı. Bir soreks'in kurbanına bu ağacın bir dalıyla dokunmanın, acıyı derhal dindireceğine inanırlardı.Bu törende bugun çoktan unutulan birtakım sihirli dualar söylenirdi.
Eski Mısırlılar aksine soreks'leri kutsal sayarlardı. Bu hayvanları kör zannederek, gece ile karanlığın sembolü saymışlardı. Tarihçi Herodot'a bakılırsa, Buto şehri bu küçük hayvanların kutsal bir mezarlığı idi. Tep şehrinde yapılan kazılarda da soreks mumyaları bulunmuştur.