Türkiye'deki kene türleri mercek altında

[GooD aNd EvıL]

TÜBİTAK desteğiyle 2006 yılında başlatılan, öncelikle Kelkit Havzası, uzun vadede de ülkedeki kene türlerinin incelenmesinin hedeflendiği araştırmada, Tokat'ta şu ana kadar belirlenen 25 kene türünden 3'ünün Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı (KKKA) virüsü taşıdığı saptandı.

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Muhlis Özkan, Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOPÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şaban Tekin ve Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Bursalı tarafından Tokat başta olmak üzere Kelkit Havzası'nda bulunan illerdeki sert kene faunasının (türlerinin) ortaya çıkarılması, kene türlerinin sistematiğinin oluşturulması, bu kenelerle taşınan KKKA virüsü ve diğer kene kökenli virüslerin teşhisinin ve genetik karakterizasyonunun yapılması amacıyla 2006 yılından bu yana araştırma yürütülüyor.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen ve son aşamaya geldiği belirtilen çalışma kapsamında önemli sonuçlara ulaşıldı. Tokat'ta şu ana kadar belirlenen 25 kene türünden 3'ünün KKKA hastalığı virüsü taşıdığı saptandı.

GOPÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şaban Tekin, keneler ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı ile ilgili olarak 2006 yılında başladıkları projenin bitmek üzere olduğunu söyledi.

TÜBİTAK destekli projenin maliyetinin yaklaşık 300 bin TL olduğunu ifade eden Doç. Dr. Tekin, üniversitede yapılan çalışmaların birkaç temel başlık üzerinde yoğunlaştığını, fakat bunlarla sınırlı olmadığını bildirdi.

“TOKAT'TAKİ KENE TÜRLERİ TAMAMLANMAK ÜZERE”

Çalışmalarının bir ayağının Tokat ve Kelkit Havzası kene türlerinin belirlenerek sistematiğinin yapılması üzerine olduğunu ifade eden Doç. Dr. Tekin, şöyle konuştu:
“Tokat ili kene türleri tamamlanmak üzere. Bu çalışmada Tokat ve çevresinde çok sayıda farklı konakçı canlıdan örnekler toplandı. Araştırma grubumuzda bulunan akarologlar tarafından bunların sistematiği yapılıyor ve akaroloji müzemizde saklanıyor. Bu çalışmanın öncelikle Tokat çevresindeki Kelkit Havzası illerinde ve müteakiben uzun vadede tüm Türkiye çapında tamamlanarak Türkiye kene türlerinin çıkartılması hedeflendi.”

Bu çalışmanın Tokat ve diğer illerdeki kene çeşitliliği, populasyonları ve bunlar üzerinde meydana gelen mevsimsel değişiklikler hakkında değerli bilgiler sağladığını anlatan Doç. Dr. Tekin, Tokat ve çevresinde değişik konakçı canlılardan toplanan kene türlerinde Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı ve benzeri patojenlerin varlığı konusunda çalışma yaptıklarını ifade etti.

TÜRKİYE İÇİN BELİRLENEN 4 YENİ TÜR

En gelişmiş tekniklerin kullanıldığı moleküler çalışmalar ve testler yapıldığını bildiren Doç. Dr. Tekin, şunları söyledi:
“Şu ana kadar yapılan çalışmalarımızda değişik konak canlılardan alınmış farklı kene türlerinde KKKA hastalığı varlığı belirlendi. Tokat ilinde şu ana kadar 25 kene türünü belirledik. Bu kene türlerinden 3 tanesi virüs taşıyor. Bu kene türlerinin 4 tanesi Tokat için belirlenen yeni tür, 4 tanesi de Türkiye için yeni belirlenen tür.”

Farklı kene türlerinin farklı hastalıkları yayma potansiyellerinin belirlenerek bunlara karşı etkili mücadele yöntemleri geliştirilmesinin hedeflendiğini söyleyen Tekin, “Üniversitemizde kene ve kene kökenli hastalıkların araştırılacağı ve bunlarla ilgili problemlere çözüm olabilecek ürünlerin üretileceği tam donanımlı bir kene ve kene kökenli hastalıklar araştırma merkezi kurulmasına yönelik çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu.