Ay’da Hava Durumu: Meteor Yağmuru

[Bostandere]

NASA’nın gelecek yıllarda Ay’da kuracağı insanlı uzay üssünü bekleyen en önemli tehlikelerden biri meteor yağmurları.

NASA’nın 2018’de Ay’a astronot göndereceğini ve insanlı kolonilerin kurulacağını açıklamasının ardından, uzay üssü binasının maruz kalacağı çeşitli riskler de masaya yatırılıyor. NASA uzmanları Ay’da 30 yıldır bulunan sismik ölçüm cihazlarıyla meteor yağmurlarının etkisini öngörmeye çalışıyor.

NASA astoronotları Apollo 12, 14, 15 ve 16 uçuşlarında Ay’ın yüzeyine sismograflar yerleştirmişti. Sismograflar 1969-1977 arasında 12 bin’den fazla sismik olayı kaydetti. Bu süre zarfında NASA uzmanları, Ay yüzeyindeki sarsıntıların sismik yansımalarını ölçümledi.

NEDENİ BELİRSİZ SARSINTILAR
Kaydı yapılan binlerce sismik sarsıntı arasında, 1743’ünün meteorların yüzeye çarpmasıyla oluşan darbenin etkisiyle meydana geldiği belirlendi. Yaklaşık 3 bin ila 6 bin olay ise jeolojik yer hareketleriyle meydana gelen Ay depremleriydi. Kaydı yapılan 12 bin sarsıntının kalanı için ise henüz bilimsel bir neden bulunamadı.

KÜÇÜK METEORLAR DAHA TEHLİKELİ
NASA uzmanları Bill Cooke ve Anne Diekmann ise, bilgisayar modelleriyle açıklanamayan sarsıntılarını nedenlerini araştırıyor. Cooke ve Diekmann, kütlesi 1 kilogram ve üstü olan meteorların neden olduğu sarsıntıları inceliyor. Bu tip meteorların çapı genellikle 10 cm; daha küçük meteorların düşüşlerinin hesabının tutulması ise pratik olarak imkansız. Nedeni belirsiz sarsıntıların küçük meteorlardan kaynaklanabileceği düşünülüyor.

Bilim insanları sarsıntı kayıtlarından yola çıkarak Ay yüzeyine bir yılda kaç tane meteor düştüğünü ölçümlüyor. Ancak, bilim insanları esas tehlikenin yüzeye düşen küçük meteorlardan kaynaklanacağının altını çiziyor.

MİKRO-METEOR YAĞMURLARI
Kalabalık bir uzay üssü küçük meteor yağmurlarına karşı mutlaka donanımlı olmalı, bu tip meteorların düşme hızının saniyede 70 kilometre’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Meteor yağmuru sırasında astronotlar korunaklı üste kalacak, uzay yürüyüşlerini askıya alacak.

Küçük asteroidler Dünya atmosferine girdiğinde sürtünmeden dolayı parlıyor ve eriyor. Ancak, Ay’ın böyle bir koruyucu atmosferi olmadığından gelen tüm meteorlar yüzeyi dövüyor.