Kazaa da Kapılarını Kapatıyor

[Bostandere]

1999 yılında Napster adlı yazılımla başlayan dosya paylaşımı bugün hemen her ülkede dev sektörlerin mücadele gündeminin ilk sırasına oturdu.

İnternet kullanıcılarının aralarında dosya paylaşmasına kimsenin itirazı yok. Ancak bu dosyalar arasına paralı satılan ve sadece satın alanın kullanımına izin verilen film, müzik dosyaları ve yazılımlar karışınca işler değişiyor.

Yapılan araştırmalara göre bugün internet kullanıcılarının yarısından fazlası içindeki dosyaların çok az bir kısmının yasal olduğu bu ağları kullanıyor. Davalar, yasal takipler ve karşı kampanyaların şu ana kadar faydası görülemedi. Üstelik kapatılan her ağ, yerine yenisini doğurdu.

Kazaa adlı yazılım paylaşım alanında ilk değil. Ancak bu akımı başlatan Napster`ın 2001 yılında mahkeme kararıyla kapatıldığı anda hizmete geçmesi sayesinde neredeyse bütün Napster kullanıcılarını kendine çekmeyi başardı. Aynı dönemde bu olaydan haberi olmayan ve medyadaki haberler yüzünden denemek isteyen milyonların da adresi Kazaa oldu.

Niklas Zennström ve Janus Friis adlı iki Avrupalı genç tarafından yazılan Kazaa`nın Napster`dan farkı sadece şarkı değil her türlü dosyanın paylaşımına izin veriyor oluşuydu. Kazaa için kurulan FastTrack adlı iletişim protokolü kısa sürede Grokster, iMesh, Morpheus gibi birçok benzer yazılım tarafından da kullanılmaya başlandı.

Skype`ın parası Kazaa`dan
Yine 2001 yılında müzik ve film şirketlerinin şikâyeti doğrultusunda Hollanda`da aleyhlerinde açılan davanın gidişatını anlayan kurucular Kazaa`yı bir vergi cenneti olan Vanatu`da hizmet gösteren Avustralya kökenli Sharman Networks adlı şirkete sattı. İkili 2003 yılında ellerindeki sermayeyle şu an yüz milyonlarca aboneye sahip iletişim yazılımı Skype`ı kurdu.

Kazaa ise yoluna tam gaz devam etti. Hakkında açılan davalar sonuçsuz kalıyordu, çünkü şirketin kayıtlı olduğu Vanatu ada devletinde hiçbir uluslararası telif hakları geçerli değildi. Sharman Networks ise Kazaa bağlantısını sürekli reddediyordu. Müzik şirketleri elinden gelen her şeyi denedi. Hatta şirketin İcra Kurulu Başkanı Nikki Hemming`i dedektiflere izletti, telefon konuşmalarını dinletti, birkaç defa da mahkeme kararıyla evine ve şirketine baskınlar düzenledi.

Ava giderken avlanmak
Korsan içeriğe yataklık yaptığı gerekçesiyle sürekli yasal takibe uğrayan Kazaa ilginç bir şekilde kendisi de korsanlarla mücadele etti. Önce kendi uygulamasındaki reklam gösterme, bilgi toplama gibi bazı özellikleri kaldıran Kazaa Lite adlı uygulamayı yasakladı, ardından Kazaa kullanmadan Kazaa ağına erişim sağlayan giFT adlı yazılımı mahkemeye verdi.

Bu süreçte Apple kendi iPod müzikçalarlarına içerik sunacak iTunes adlı yasal müzik ve video satış ağını kurdu, Napster Bertelsmann tarafından satın alınarak yasallaştı, İsrail kökenli iMesh ve ABD`li Grokster mahkeme kararıyla kapatıldı, ancak Kazaa`ya bir şey olmadı. Hatta 2003 yılında en çok ziyaret edilen 9. web sitesi haline geldi. Kazaa kendisinin değil kullanıcıların korsan içerik yayıp kopyaladığını savunuyordu ve bunda haklıydı. Ancak iddia makamı da Kazaa`yı bunu engellemek için bir şey yapmamakla; hatta teşvik etmekle suçluyordu. Sonunda iyice köşeye sıkışan ve bunalan Sharman Networks 20 bin şarkılık bir listeyi filtreleme kararı aldı.

Virüs dolu
Bütün bunlar olurken gözden kaçan bir diğer ayrıntı da Kazaa yazılımının kendisinin yol açtığı sorunlardı. Ücretsiz olarak kullanılan yazılımın içinde bilinen 9 tane virütik uygulama gizli (Cydoor, B3D, Altnet, GAIN, The Best Offers, InstaFinder, TopSearch, RX Toolbar, New.net). Üstelik bunlar temizlenince Kazaa çalışmayı reddedip yeniden yüklüyordu. Bu eklerin kimi şifreleri çalıyor, kimi ekrana sürekli reklam pencereleri açıyor, kimisi de sürekli belirli web sayfalarını açıyordu. Kimi virüsler de yayılmak için doğrudan Kazaa ağını kullanıyordu.

2001`de başlayan davalar zincirinin ardından Kazaa 27 Temmuz 2006 tarihinde Universal Music, Sony BMG, EMI ve Warner Music adlı dört büyük müzik şirketine 100 milyon dolar tazminat vereceğini açıkladı. Üstelik bir yıl içinde tamamen yasal bir yapıya bürünüp bütün korsan dosyalara kapılarını kapatacağı sözünü de verdi.
Kazaa`nın yeni sürümü yüklendiğinde paylaşılan yasadışı dosyaları ayrı bir klasöre kopyalayıp paylaşımı engelliyor.