Hidrojen: Geleceğin Enerji Kaynağı

[Bostandere]

Özellikle Birleşmiş Milletler Endüstriyel Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) tarafından, Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezinin (ICHET) İstanbul'da kurulmasıyla gündemimize yerleşen hidrojen enerjisi, geleceğe yön verebilecek bir enerji potansiyeline sahip.


Hidrojen enerjisi konusunda adından sıklıkla söz ettiren kişilerden biri de, Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi (ICHET) Başkanı Prof. Dr. Nejat Veziroğludur.
Türkiye’nin planlı şekilde hidrojen enerjisine geçişinin sağlanması gerektiğini sıklıkla belirten Prof. Veziroğlu, “Bunun için devletin yatırım yapmasına gerek yok. Gerekli kanunlar çıkarsa, özel teşebbüs gerekli yatırımlarıyapacağını" da sıklıkla belirtmektedir.
Geçtiğimiz Temmuz ayında III. Ulusal Hidrojen Enerjisi Kongresi (UHK), Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayında yapılmıştı. Bu konferansta konuşma yapan Prof. Dr. Oktay Alnıak, dünyanın her yerinde farklı enerji kaynakları için arayışın başladığını, alternatif enerji kullanımının hayata geçirilebilmesine yönelik çalışmalara büyük yatırımlar yapıldığını anlatmıştı.
Alnıak, teknoloji geliştikçe enerjiye olan ihtiyacın arttığını ve enerji kaynakları ile ihtiyaç olan enerji arasındaki açığın gün geçtikçe büyüdüğünü belirtip, bu açığı kapatacak alternatif çözümlere ihtiyaç duyulduğunu ifade etmişti.

120 Volt'luk elektrik piliyle çalışan: Ende şarj olabilen Toyota Hibrit araç..

Türkiye’nin hidrojen enerjisine geçmesi için yol haritasın hazırlanmış durumda. Bu konuda yetkili olan Veziroğlu, “Planlamaya şimdiden başlarsak 2010 yılından itibaren hidrojene geçiş başlayacak, 2050’ye kadar tamamlayabileceğiz. 30-40 yıl içinde Türkiye’nin bütün yakıt ihtiyacını hidrojen karşılayabilecek ve fazla hidrojeni Avrupa’ya ihraç edip döviz kazanacağız” diye bizlere umut vaad eden sözler sarf etmişti.
Bilindiği üzere günümüz dünya enerji ihtiyacının %80'i fosil kaynaklı yakıtlardan karşılanıyor. Bu oranın, 2025'li yıllarla birlikte fosil kaynaklı yakıtların azalmasıyla düşüşe geçeceği tahmin ediliyor. Dünya rezervlerine baktığımızda 200 yıllık fosit kaynaklarına nazaran hidrojen, birincil enerji kaynağı olarak güneş ile 5 milyar yıl dayanacak, hidrojen tükenmeyecek.
Peki nasıl hidrojen enerjisi üretilecek? Hangi kaynaklardan? Bu konuda da bilgi veren Veziroğlu, "Bu enerji sistemine geçişle birlikte şu anda kullanamadığımız su enerjisinin yüzde 75’ini, rüzgar enerjisinin yüzde 95’ini, jeotermal enerjinin yüzde 99.5’ini kullanıp hidrojen üreteceğiz. Pancardan hidrojen üreteceğiz. Bugünkü teknoloji ile ürüteceğimiz hidrojen benzin ve mazottan ucuz olacak. Bu enerjiyi üretip otobüslerde, otomobillerde kamyonlarda kullanabiliriz ve o miktar petrol ithalatını azaltabiliriz. " dedi.
BMW, Toyota gibi devler şimdiden hidrojen ile çalışan araba üretimi yapmaya başladılar. Ya Türkiye? Aslında bu zamana dek hep geriden takip ettiğimiz teknoloji dünyasında, hidrojen alanında dünya ile başabaş gidiyoruz denebilir.
24 Temmuz tarihli türkiye Gazetesinde çıkan bir haber bu konudaki umutlarımızı yeşertti diyebiliriz;
"Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde (GYTE) geliştirilen, hidrojen enerjisiyle çalışan ilk Türk otomobili projesinin 3 ayda tamamlanacağı ve prototipinin 6 ay içinde üretileceği bildirildi. GYTE Enerji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali ATA, Avrupa ve Amerika’daki metropol kentlerde şehir içi trafiğinde kullanılan hibrit araçları Türkiye’ye kazandırmak amacıyla başlatılan çalışmaların son aşamaya geldiğini söyledi. Hidrojen enerjisiyle hareket eden hibrit otomobilin 3 ay içinde hazır olacağını ve 3 yıllık bir çalışmanın ürünü olan bu otomobilin aynı zamanda batarya takviyeli olacağını ifade eden Ali Ata, “Öncelikli hedefimiz, şehir içi trafiğini rahatlatacak, küçük ölçekli ve kolay satın alınabilen cep telefonları gibi 2-3 saatte şarj edilebilen elektrik enerjili bir araç geliştirmek” dedi. İkinci aşamada hidrojenle çalışan yakıt hücresinin devreye gireceğini ve en geç 6 ay içinde prototipinin üretileceğini ifade eden Ali Ata, “Projeyi daha sonra talipli firmalara sunacağız” dedi.
Fiyatı makul olacak
Hidrojen enerjisiyle yeni bir dönemin başlayacağını dile getiren Doç. Dr. Ali Ata, yanmalı teknolojilerden elektrikli teknolojiye geçişle, yakıt tasarrufu sağlanacağını, petrole bağımlılığın ortadan kalkacağını kaydetti. 4 kişilik olarak tasarlanan otomobilin hızının, saatte 100 kilometreye ulaşabileceğini anlatan Ali Ata, şehir içi trafiği için tasarlanan araçların sıfır emisyonla çevre dostu olduğunu ifade etti. Benzinli bir otomobilin 100 kilometrede yaklaşık 8 litre benzin yaktığını söyleyen Ata, tasarladıkları otomobilin yakıt ihtiyacı olmayacağını, tek maliyetin 20 dizüstü bilgisayarın harcayacağı düzeyde elektrik sarfiyatı olacağını söyledi. Yaklaşık 100 bin euro bütçeli otomobilin satış rakamını 10-15 milyar lira arasında düşündüklerini bildiren Ali Ata, seri üretime geçildiğinde maliyetin daha da düşebileceğini sözlerine ekledi. "

Son gelişmeler
Hidrojen enerjisi konusundaki son gelişmelere baktığımızda büyük bir atılım görebiliyoruz. Mesela mühendisler son olarak 640 beygirgücününe sahip, 4.5 saniye de 60 km hıza ulaşabilen araç üretmeyi başardılar.

4.5 saniye de 60 km hıza ulaşabilen Hibrit araç...

Yine Maxell, geleceğin enerji sistemi olması beklenilen Hidrojen enerjisine portatif yakıt pili ürettiğini geçtiğimiz aylarda duyurmuştu.

Peki hidrojen enerjisi nasıl üretiliyor? Bunu Anadolu Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü'nden Ümran TEZCAN tarafından kaleme alınan bir tezdeki tablo ile aktarmak yerinde olacaktır:

Yine aynı tezdeki çevreyi kirleten kaynaklar tablosu da dikaktimizi çekti diyebiliriz;

Enerji Sistemlerinde Üretilen Kirletici Miktarları [4,7].