SMART-1 Ay Yüzeyine Çakıldı!

[Bostandere]

Avrupa Birliği’nin Ay’a gönderdiği ilk uzay aracı olan SMART-1, planlandığı üzere görevinin bitimiyle uydunun yüzeyine çakıldı. Bundan sonra Ay’a ilk gidecek olan uzay aracı Hindistan’ın Chandrayaan-1 modülü.
Avrupa Uzay Dairesi ESA’nın uzay aracı SMART-1, 16 aylık görevinin sonunda bir sinyal verdi ve Ay yüzeyine çakılarak kendini imha etti. SMART-1, Pazar günü TSİ 9:42’de Ay yüzeyine saatte 7200 km hızla çakıldı. Çakılmanın gerçekleşmesiyle Almanya’nın Darmstadt kentindeki uzay üssünde bulunan ESA uzmanları kutlama yaptı. SMART-1, ESA’nın yeni kuşak ateşleme sistemi ve navigasyon teknolojisini deneme amaçlı gönderilmişti.

SMART-1’in tam istenen noktaya inmesi için motorları son bir kez ateşlendi. Aracın çakılışının görüntülenebilmesi için uygun bir noktanın hedeflenmesi gerekiyordu. Hawaii’deki Mount Kea’deki Fransa-Kanada ortak Teleskobu, SMART-1’in Ay’a çakılışının yarattığı toz bulutunun kızılötesi görüntülerini geçti. ESA uzmanları, çakılmayla ortaya çıkan tozu da ayrıca Ay’ın jeolojisi çerçevesinde inceleyecek. SMART-1’in çakılmasıyla Ay yüzeyinde 3 metre’ye 10 metre’lik bir krater oluştu; açığa çıkan tozların 80 kilometrekare’lik bir alana yayılacağı tahmin ediliyor.

AY’IN GİZEMLİ ÖYKÜSÜ
Ay’ın yörüngesinde bulunduğu süre boyunca SMART-1, yüzeyi X ve kızılötesi ışın tayfölçerleriyle gözlemledi, yüksek çözünürlüklü fotoğraflar çekti, Ay yüzeyinin kalsiyum, magnezyum, alüminyum ve demir tabanlı kimyasal haritalarını oluşturdu. ESA uzmanlarına göre, bu mineral haritaları, Ay’ın Dünya’nın oluşumunun ilk yıllarında Mars büyüklüğünde bir göktaşıyla çarpışması sonucu meydana geldiği tezini destekliyor.

HİNDİSTAN, CHANDRAYAAN-1 İLE AY’A GİDECEK
Bundan sonra Ay’a, Hindistan’ın Chandrayaan-1 uzay aracı gönderilecek. ESA yapımı araçlarla donatılacak olan Chandrayaan-1, 2007 veya 2008’de fırlatılacak. ESA Chandrayaan-1, hem uzay araştırmalarında küresel işbirliğine güzel bir örnek teşkil edecek, hem de Hindistan gibi gelişmekte olan bir ülkenin de uzay araştırmalarında başarılı olabileceğini gösterecek. Chandrayaan-1’nin başarısı, Rusya ve ABD’nin uzay araştırmalarındaki tekelinin kırılmasını da hızlandıracak.

VERİMLİ İYON MOTORU
SMART-1’in başlıca amacı, 2013’te Merkür’e gidecek BepiColombo uzay aracında kullanılacak ‘iyon motoru’ teknolojisinin sınanmasıydı. İyon motoru, uzay aracının Güneş’ten elde ettiği enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürerek, yüklü parçacıklardan müteşşekkil bir akım yaratmasına dayanıyor.

Motor, xenon tipi yakıtı yüklü parçacıklara dönüştürüyor. İyon adı verilen bu yüklü parçacıklar, 1 metreküp’lik 80 kg ağırlığındaki aracı götürmeye yetti. Bilim insanlarına göre, iyon motoru oldukça verimli bir sistem, zira SMART-1 yeryüzünde konan 60 litre’lik yakıtla yolculuk boyunca 100 million km yol katetti.

SMART-1 (Small Mission for Advanced Research and Technology), Eylül 2003’te Fransız Guaynası’ndan Ariane-5 roketiyle fırlatılmış, son 16 aydır da gözlem yapıyordu.