"İhânet ve Sürgün!.." : 150'likler

[KaPGaN]

"İhânet ve Sürgün!.." : 150'likler..


İçişleri ve TBMM'nin Yayımlanan Kararı ve 150 kişilik liste..

İçişleri bakanlığı tarafından oluşturulan ilk hainler listesi 600 kişiden oluşmakta idi.

Ancak Lozan Antlaşması'nın bir maddesinde sürgün edilecek insanların sayısının 150'yi geçmeyecek şeklinde öngörmesi üzerine bu liste ilk önce 300 ardından da 149 kişiye indirilmiştir.

150'likler adı verilen ve 23 Nisan 1924 tarihinde Bakanlar Kurulu ve T.B.M.M.'nin oturumunda saptanan bu listeye 1 Haziran 1924 tarihindeki kararla "Köylü Gazetesi" sahibi Refet Bey de eklenerek kesin şekliyle 150 kişi olarak kabul edilmiştir.

28 Haziran 1938 tarihinde, 150'liklerin yurda girmelerini engelleyen yasa kaldırılsa da geri dönen çok kişi olmamıştır.

Bu listenin 600 kişilik ilk hali açıklanmamıştır.


HEYET-İ CELİLE-İ VEKİLENİN 10.9.340 TARİHLİ VE 880 NUMARALI KARARNAMESİNİN SURETİDİR

Affı umumi kanununa merbut olup Türkiye'de ikametden men edilen Yüzeli kişilik listede esamisi muharrer eşhasın emval-i menkule ve gayrımenkulelerinin hükümete intikali veya tasfiye edilmesi hakkında bir sarahat mevcut olmamasına ve Lozan muahedesine merbut affı umumi beyannamesine ait protokolda her nekadar dokuz ay müddetle ashabı tarafından emval-i mezkurenin tasfiye olunacağı ve mehil-i mezkurun ınkızasından sonra esmanı tamamiyle ashabına tevdi edilmek üzere hükümetçe tasfiye edilebileceği muharrer ise de işbu muamelenin icrası hükümetçe mukaddema karar verilmesiyle meşrut bulunmasına ve henüz bir karar verilmemiş olmasına binaen emval-i mezkureye müdahele olunması kanunen gayrı caiz olacağından mavzuubahs eşhasın emvalini tasfiye etmeleri için tarih-i ilandan İtibaren dokuz ay mehil itası ve bu müddetin mürurunda hükümetçe tasfiye hususunun tahtı karara alınmasını mutazammın Maliye vekalet-i celilesinin 31 Ağustos 340 tarih ve Hukuk Müşavirliği 2346/1347 numaralı tezkeresiyle vaki teklifi heyet-i vekilenin 10.9.340 tarihli içtimaında bittezekkür kabul edilmiştir.

YÜZELLİ KİŞİLİK LİSTE KARARNAME SURETİ
Lozan muahedenamesine merbut affı umumi protokolunda aftan istisna edilen yüzelli kişiden yüzkırkdokuz kişinin ismi ve hüviyetlerini mübeyyin defteri havi ve heyet-i vekilece tasdik talebini mutazammın Dahiliye vekalet-i celilesinin 23 Nisan 340 tarih ve 13304/1791 numaralı tezkeresi üzerine defterde mevcut yüzkırdokuz şahsa ilaveten Köylü gazetesi sahibi Refet'in ithaliyle defterin tasdiki heyet-i vekilenin 1.6.340 tarihli içtimaında karargir oldu.


Müdafaa-i Milliye vekili Kazım
Başvekil ve Hariciye vekili İsmet
Türkiye Reisicumhuru Gazi Mustafa Kemal

Maliye vekili Mustafa Abdülhalik
Ticaret vekili Hasan Hüsnü
Ziraat Vekalet vekili Hasan Hüsnü
Dahiliye vekili Recep
Nafia vekili Süleyman Sırrı
Adliye vekili Mustafa Necati
Maarif vekili Vasıf
Sıhhiye ve Muavenat-ı İçtimaiye vekili Doktor Refik
Mübadele İmar ve İskan vekili Mahmut Celal

150'likler diye de bilinen kişilerin listesi..

Esbak : Önceki
Nazır-ı Esbakı : Önceki Bakanı
Karye : Köy


VAHİDETTİN 'İN MAİYETİ

1. Yaver-İ Has Kiraz Hamdi
2. Hademe-İ Hassa Kumandanı Zeki
3. Hazine-İ Hassa Müfettişlerinden Kayserili Şaban Ağa
4. Tütüncübaşı Şükrü
5. Serkarin Yaver
6. Yaverandan Erkan-I Harp Miralayı Tahir
7. Seryaver Avni
8. Esbak Hazine-İ Hassa Müdürü Ve Defter-i Hakani Emini Refik

SEVR MUAHEDESİNİ İMZALAYAN VE KUVAY-I İNZİBATİYE'YE DAHİL KABİNE AZALARINDAN

9. Esbak şeyhülislam Mustafa Sabri
10. Adliye nazır-ı esbakı Ali Rüşdü
11. Ziraat ve Ticaret nazır-ı esbakı Cemal
12. Bahriye nazır-ı esbakı Cakacı Hamdi
13. Maarif nazır-ı esbakı Rumbeyoğlu Fahrettin
14. Esbak Ziraat ve Ticaret nazırı Kızılhançerci Remzi

SEVR MUAHEDESİNİ İMZALAYAN HEYET-İ MURAHHASA

15. Maarif Nazır-ı Esbakı Hadi
16. Ayan'dan Şura-yı Devlet Reis-i Esbakı Rıza Tevfik
17. Bern Sefir-i Esbakı Reşat Halis

KUVAY-I İNZİBATİYE'YE DÂHİL OLANLAR

18. Kuvay-ı İnzibatiye başkumandanı Süleyman Şefik
19. Yaveri süvari yüzbaşısı Bulgar namıyla maruf Tahsin
20. Kuvay-ı İnzibatiye Erkan-ı harbiye reisi miralay Ahmet Refik
21. Kuvay-ı İnzibatiye mitralyöz kumandanı ve Damat Ferit'in yaveri Tarık Mümtaz
22. Kuvay-ı İnzibatiye kumandanlarından İzmir kolordu kumandan-ı sabıkı Ali Nadir
23. Kuvay-ı İnzibatiye mensubininden ve Nemrut Mustafa divan-ı harbinden kaymakam Fettah
24. Kuvay-ı İnzibatiye mensubininden Çopur Hakkı

MÜLKİYE VE ASKERİYEDEN

25. Esbak Bursa valisi Gümülcüne'li İsmail
26. Ayan'dan Konyalı Zeynelabidin
27. Cebel-i bereket mutasarrıf-ı esbakı bulunan Fani zade Mesut
28. Hürriyet ve İtilaf fırkası lideri miralay Sadık
29. Malatya mutasarrıf-ı sabıkı Bedirhani Halil Rami
30. Esbak Manisa mutasarrıfı Girit'li Hüsnü
31. Esbak Divan-ı harp reisi Nemrut Mustafa
32. Uşak belediye reisi Hulusi
33. Adapazarı kaymakam-ı esbakı Hain Mustafa
34. Tekirdağ müftü-i esbakı Hafız Ahmet
35. Afyonkarahisar mutasarrıf-ı esbakı Sabit
36. Gazi Ayıntap mutasarrıflığında bulunmuş olan Celal Kadri
37. Hürriyet ve İtilaf katib-i umumisi Adanalı Zeynelabidin
38. Mülga Ayan'dan Evkaf nazır-ı esbakı Vasfi Hoca
39. Harput vali-i esbakı Ali Galip
40. Bursa vali vekil-i esbakı Aziz Nuri
41. Sabık Bursa müftüsü Ömer Fevzi
42. İzmir kadı müşavir-i sabıkı Ahmet Asım
43. Esbak İstanbul muhafızı Natık
44. Dahiliye nazır-ı esbakı Ayan'dan Adil
45. Dahiliye nazır-ı esbakı Mehmet Ali
46. Esbak Edirne valisi ve Şehremini vekili Salim
47. Kütahya'da Yunanlılara mutasarrıflık eden Hocarasih zade İbrahim
48. Adana'da valilik eden Abdurrahman
49. Karahisar-i Şarki mebusu esbakı Ömer Fevzi
50. İşkenceci namıyla maruf mülazım Adil
51. İşkenceci namıyla maruf mülazım Rıfkı
52. Esbak Kırkağaç kaymakamı Şerif
53. Esbak Çanakkale mutasarrıfı Mahmut Mahir
54. İstanbul Merkez kumandan-ı esbakı Emin
55. Kilis'de kaymakamlık eden Sadullah Sami
56. Esbak Dahiliye nezareti dava vekili ve Bolu mutasarrıfı Osman Nuri

ÇERKEZ ETHEM VE AVANESİ

57. Çerkez Ethem
58. Ethem'in biraderi Reşit
59. Ethem'in biraderi Tevfik
60. Kuşcubaşı Eşref
61. Kuşcubaşı Eşrefin biraderi Hacı Sami
62. İzmirli sabık Akhisar kumandanı yüzbaşı Küçük Ethem
63. Düzce'li Mehmet oğlu Sami "Aço Fumpat"
64. Burhaniye'li Halil İbrahim
65. Susurluk'dan Demirköprülü Hacı Ahmet

ÇERKEZ KONGRESİNE MURAHHAS OLARAK İŞTİRAK EDENLER

66. Hendek kazasının Sünbüllü karyesinden Bağ Osman
67. İzmit mutasarrıf-i sabıkı İbrahim Hakkı
68. Brau Sait
69. BerzekTahir
70. Adapazarı'nın Harmantepe karyesinden Maan Şirin
71. Söke Ereğli'sinin Tekeli karyesinden Koca Ömer oğlu Hüseyin
72. Adapazarı'nın Talustanbey köyünden Bağ Kamil
73. Hamete Ahmet
74. Maan Ali
75. Kirmastı'nın Karaorman karyesinden Harunurreşit
76. Eskişehirli Sefer Hoca
77. Bigalı Nuribey oğlu İsa
78. Adapazarı'nın Şahinbey karyesinden Kazım
79. Gönenin Tuzakçı karyesinden Lampaz Yakup
80. Gönen'in Bayramiç karyesinden Kumpat Hafız Sait
81. Gönen'in Keçe karyesinden mütekaid Binbaşı Ahmet
82. İzmir'de Dava vekili Bazaduruğ Sait
83. Şam'lı Ahmet Nuri

POLİSLER

84. Esbak İstanbul Polis Müdürü Tahsin
85. Esbak İstanbul Polis müdür muavini Kemal
86. Emniyet-i umumiye müdür muavini Isparta'lı Kemal
87. Esbak İstanbul Polis Müdiriyeti Birinci Şube müdürü Şeref
88. Esbak İstanbul Polis Müdiriyeti Birinci Kısım başmemuru Hafız Sait
89. Sabık Arnavutköy Merkez memuru Hacı Kemal
90. Polis başmemurlarından Namık
91. Şişli komiseri Nedim
92. İzmit merkez memuru, Edirne Polis müdürü ve Yalova kaymakamı Fuat
93. Adana'da Polis müdürlüğü eden Polkeçen'li Yusuf
94. Unkapanı Merkez memur-u sabıkı Sakallı Cemil
95. Büyükdere Merkez memur-u sabıkı Mazlum
96. Sabık Beyoğlu İkinci Komiseri Fuat

GAZETECİLER

97. Serbesti gazetesi sahibi, Hürriyet ve İtilaf azasından Mevlanzade Rıfat
98. Türkçe İstanbul gazetesi sahibi Sait Molla
99. İzmir'de Müsavat gazetesi sahibi ve muharrir-i sabıkı Darülhikme azasından İzmirli Hafız Cemal
100. Aydede gazetesi sahibi, Posta ve Telgraf Müdür-i Umumi-i esbakı Refik Halit
101. Bandırma'da Adalet gazetesi sahibi Bahriyeli Ali Sami
102. Edirne'de Te'min ve elyevm Selanik'de Hakikat gazeteleri sahibi Neyyir Mustafa
103. Eski Köylü gazetesi sermuharriri Ferit
104. Alemdar gazetesi sahibi Refii Cevat
105. Alemdar gazetesinden Pehlivan Kadri
106. Adana'da Ferda gazetesi sahibi Fanizade Ali İlmi
107. Balıkesir'de İrşat gazetesi sahiplerinden Trabzonlu Ömer Fevzi
108. Halep'de Doğruyol gazetesi sahibi Hasan Sadık
109. Köylü gazetesi sahip ve müdürü İzmirli Re'fet

DİĞER EŞHAS

110. Tarsus'lu Kâmilpaşazade Selami
111. Tarsus'lu Kâmilpaşadaze Kemal
112. Süleymaniye'li Kürk Hakkı
113. Mustafa Sabri Hoca'nın oğlu İbrahim Sabri
114. Fabrikatör Bursa'lı Cemil
115. İngiliz casusu meşhur Çerkes Ragıp
116. Fransız zabitliği yapan Haçin'Ii Kazak Hasan
117. Eşkıya reisi Süngülü Çerkes Davut
118. Binbaşı Çerkes Bekir
119. Bursa'lı fabrikatör Cemil'in kayınbiraderi Necip
120. İzmir sabık Umur-u İslamiye müfettişi Ahmet Hulusi
121. Uşak'ta Madanoğlu Mustafa
122. Gönen'in Tuzakçı karyesinden Yusuf oğlu Remzi
123. Gönen'in Bayramiç karyesinden Hacı Kasım oğlu Zühtü
124. Gönen'in Balcı karyesinden Kocagöz'ün Osman oğlu Şakir
125. Gönen'in Muratlar karyesinden Koç Ahmet oğlu Koç Ali
126. Gönen'in Ayvacık karyesinden Mehmet oğlu Aziz
127. Gönen'in Keçeler karyesinden Balcılı Ahmet oğlu Osman
128. Susurluk'un Ayyıldız karyesinden Molla Süleyman oğlu İzzet
129. Gönen'in Muratlar karyesinden Hüseyin oğlu Kara Kazım
130. Gönen'in Balcı karyesinden Bekir oğlu Arap Mahmut
131. Gönen'in Rüstem karyesinden Gardiyan Yusuf
132. Gönen'in Balcı karyesinden Ömer oğlu Eyüp
133. Gönen'in Keçeler karyesinden Talustan oğlu İbrahim Çavuş
134. Gönen'in Balcı karyesinden Topallı Şerif oğlu Hüseyin
135. Gönen'in Keçeler karyesinden Topal Ömer oğlu İdris
136. Manyas'ın Bolca Ağaç karyesinden Kurh oğlu İsmail
137. Gönen'in Keçeler karyesinden Muhtar Hacıbey oğlu Canpolat
138. Marmara'nın Karapınar karyesinden Yusuf oğlu İshak
139. Manyas'ın Kızık karyesinden Alibey oğlu Sabit
140. Gönen'in Balcı karyesinden Deli Hasan oğlu Selim
141. Gönen'in Çerkes mahallesinden Makineci Mehmet Oğlu Osman
142. Manyas'ın Değirmenboğazı karyesinden Kadir oğlu Kamil
143. Gönen'in Keçidere karyesinden Hüseyin oğlu Galip
144. Manyas'ın Hacı Yakup karyesinden Çerkes Sait oğlu Salih
145. Manyas'ın Hacı Yakup karyesinden Maktul Şevketin biraderi İsmail
146. Gönen'in Keçeler karyesinden Abdullah oğlu Deli Kasım
147. Gönen'in Çerkes mahallesinden Hasan Onbaşı oğlu Kemal
148. Manyas'ın Değirmenboğazı karyesinden Kadir oğlu Kamil'in biraderi Kazım Efe
149. Gönen'in Kızık karyesinden Pallaçoğlu Kemal
150. Gönen'in Keçeler karyesinden Tuğ oğlu Mehmet Ağa


KAYNAK
ERDEHA, Kamil, Yüzellilikler Yahut Milli Mücadele'nin Muhasebesi, s.224-230, Tekin Yayınevi, I.Basım, İstanbul, 1998