Anayasa paketi, 370 oyla Köşk'e aynen iade / 1 haziran

[Spy_MasteR]

Meclis, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngören vetolu Anayasa değişikliği paketini aynen kabul etti. Referandum sınırını aşan bir oyla (370) kabul edilen yasanın bugün Çankaya Köşkü'ne sunulması bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in ikinci kez veto hakkı bulunmuyor. Paket, bugün Köşk'e sunulursa, Sezer'in inceleme süresi 16 Haziran'da dolacak. Sezer paketi onaylarsa, 22 Temmuz'da halkın önüne iki sandık konulacak. Cumhurbaşkanı'nın referanduma götürmesi durumunda kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren 120 gün sonraki ilk pazar günü halkoyuna gidilecek. Bu takvime göre, referandum 14 ya da 21 Ekim'de gerçekleştirilecek. Genel Kurul'da dün gerçekleştirilen ikinci tur oylamada, yasanın genel seçimlerin dört yılda bir yapılmasını düzenleyen birinci maddesi 366 oyla geçerken, diğer 6 madde 367 ve üzerinde oy aldı. Köşk seçimlerini Anayasa Mahkemesi'ne taşıyarak Meclis'i kilitleyen CHP, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de ilginç taktiklerle engellemeye çalıştı. Anamuhalefet partisi, Anavatan ve AK Parti'den çıkabilecek muhtemel retlerin anlaşılmaması için bir grup milletvekilini oylamaya soktu. Birinci madde 366 oy alınca da bir kez daha 367 şartına sarıldı. Parti sözcüleri, vetodan sonra bütün maddelerin 367 oyla geçmesi gerektiğini iddia ederek, söz konusu maddenin kabul edilmediğini öne sürdü. Ancak Meclis Başkanı Bülent Arınç, buna katılmadı. CHP şimdi ikinci kez Anayasa Mahkemesi'nin yolunu tutacak.
TBMM Genel Kurulu, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in iade ettiği Anayasa değişiklik paketini görüşmeye başladığı oturumda ikinci 367 tartışmasıyla karşılaştı. Paketin, "milletvekili genel seçiminin 4 yılda bir yapılmasını öngören 1. maddesi"nin 366 oyla kabul edilmesinin ardından CHP Milletvekili Oya Araslı, bulunduğu yerden ayağa kalkarak, Anayasa gereği ilk maddenin 367'nin altında kaldığı için diğer maddelerin oylamasına geçilemeyeceğini savundu. Meclis Başkanı Arınç da konunun önemli olduğunu belirterek usul tartışması açtı. Oya Araslı, Başkanlık Divanı tutumunun aleyhinde yaptığı konuşmada, Anayasa'nın 175. maddesinde, cumhurbaşkanı tarafından 2. kez görüşülmek üzere TBMM'ye iade edilen kanunların kabulüyle ilgili hükümler bulunduğunu söyledi. Bu konuda tereddütü olanların, 175. maddenin 1987'de gördüğü değişikliğe ilişkin kararın gerekçesine bakabileceklerini ifade eden Araslı, gerekçede, "Cumhurbaşkanı tarafından Anayasa değişikliğine ilişkin kanunlar, TBMM'ye geri gönderildiği takdirde, TBMM'nin geri gönderilen Anayasa değişikliği hakkındaki kanunu aynen kabul edip tekrar cumhurbaşkanına gönderebilmesi, üye tamsayısının 3'te 2 çoğunluğuyla mümkün olabilir." denildiğini bildirdi. 1. maddenin bu nedenlerle kabul edilmemesi gerektiğini savunan CHP'li Araslı, "Bunun aksine bir uygulama Anayasa'ya aykırı olur ve kanun hakkında iptal nedenlerinden birisini oluşturur." dedi.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart da aleyhte yaptığı konuşmada, "Veto öncesi görüşmelerde Anayasa değişikliği 330-367 arasında kabul edilmiş olsaydı, Sayın Cumhurbaşkanı'nın vetosu üzerine yine 367'yi aşan bir çoğunluğun bulunması gerekecekti. Bu konu akademisyenler arasında da kabul edilen bir görüştür. Artık veto öncesi görüşmelerindeki, 330 sınırı 367'ye yükseltilmiştir. Kanunun tümünde 367'nin aşılması, madde oylamalarındaki bu hukuki sakatlığı ortadan kaldırmaz. 367'nin altındaki bir irade beyanıyla, bu Anayasa değişikliğinin görüşmelerini sürdüremezsiniz." diye konuştu.
Başkanlık Divanı'nın tutumu lehinde konuşan TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, parlamenter sistemlerde, dünyanın hiçbir anayasasında ve ülkesinde, geri gönderme durumunda meclise ek bir yük getirerek, 'ilk gönderdiği çoğunluktan daha fazla bir çoğunlukla gönder' diye bir hükümlülük yüklenemeyeceğini söyledi. Kuzu, "Bu yorum külliyen yanlıştır. Bu tür geri göndermelerde, 3'te 2 çoğunluk arama yolu, meşruti monarşilerde, başkanlık sistemlerinde olan bir uygulamadır. Parlamenter sistemlerde bu aranmaz." görüşünü dile getirdi. AK Parti Grup Başkan Vekili Sadullah Ergin de Anayasa'nın, kanunun Meclis'e iade edilmesini içeren maddesinde, "Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebilir. Meclis geri gönderilen kanunu üye tamsayısının 3'te 2 çoğunluğuyla kabul ederse, cumhurbaşkanı bu kanunu halkoyuna sunabilir." denildiğini hatırlattı. Ergin, Anayasa'nın bu ve diğer maddelerinde de 'cumhurbaşkanının, Anayasa değişiklik kanunlarını halkoyuna sunmasının engellenemeyeceğini teyit etmek amaçlı hükümler bulunduğunu" ifade ederek, "1. turda aranan çoğunluktan daha fazla bir çoğunluğu 2. turda aramak hukuk mantalitesiyle örtüşmüyor." dedi.
AK Parti, sonuçtan memnun: Ülkemize ve milletimize hayırlı olsun
TBMM Başkanı Bülent Arınç, Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın aynen kabul edilmesinden sonra, ''Kanunun hayırlı olmasını, ülkemize ve milletimize yararlı olmasını diliyorum.'' dedi. Genel Kurul'da Arınç'ın, yasanın kabul edildiğini açıklamasından sonra yerinden konuşan AK Parti Grup Başkan Vekili Salih Kapusuz, ''millete böyle mutluluğu verdikleri için'' katkısı olan herkese teşekkür etti. TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu da kürsüye gelerek yaptığı teşekkür konuşmasında, getirilen değişiklikler hakkında bilgi verdi. Anayasa Mahkemesi'nin kararından sonra Meclis'in toplantı yeter sayısının yeniden düzenlendiğine de işaret eden Kuzu, ''Dünyanın hiçbir yerinde 367 ile toplanan Meclis bulamazsınız.'' ifadelerini kullandı. CHP Grup Başkan Vekili Ali Topuz, yerinden söz alarak, bugünkü birleşimi yönetme tarzı dolayısıyla TBMM Başkanı Arınç'a teşekkür etti. TBMM Başkanı Arınç, ikinci tur oylamanın 7 saat sürdüğünü ifade ederek, milletvekillerine teşekkür etti. ''Kanunun hayırlı olmasını, ülkemize ve milletimize yararlı olmasını diliyorum.'' diyen Arınç, bugünkü Genel Kurul çalışmasının saat 24.00'te sona ereceğini hatırlattı. Arınç, "Ancak çok yorulduğunuzu biliyorum. Sizin de hoşunuza gidecek bir uygulama yapmak istiyorum.'' diyerek, milletvekillerini, 22. yasama döneminin sona erecek olması nedeniyle verilecek kokteyle davet etti. Arınç'ın, ''Hepinizin ağız tadına uygun içeceklerimiz de var. Sayın Anadol ne demek istediğimi biliyor.'' demesi, salonda gülüşmelere neden oldu.
'Rahmetli Özal'dan beri bunu istiyorduk'
Anavatan Partisi Grup Başkan Vekili Süleyman Sarıbaş, Anayasa değişikliği kanununa ilişkin, ''Rahmetli Özal'dan bu yana cumhurbaşkanını halkın seçmesini istiyorduk. Milletimize hayırlı olsun.'' dedi. Sarıbaş, Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilmesinin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye'de artık cumhurbaşkanı adayı olmak isteyenlerin, halkın yüzde 50'sinden fazlasının oyunu alması gerekeceğini söyledi. Cumhurbaşkanı adayının halk tarafından seçilmesine ilişkin değişiklik önerisinin partisine ait olduğunu, hatta teklifin bir maddesini kendisinin yazdığını anlatan Sarıbaş, ''Bu değişikliğin çıkmasını gönülden destekliyorduk. Rahmetli Özal'dan bu yana cumhurbaşkanını halkın seçmesini istiyorduk. Anayasa'nın 104. maddesine göre, yürütmenin yetkilerinin yüzde 50'sini kullanan cumhurbaşkanını, halk seçmelidir. Bu değişiklik millete, demokrasimize hayırlı olsun.'' diye konuştu.
CHP, ikinci kez yargıya gidiyor
Cumhurbaşkanlığı seçimlerini Anayasa Mahkemesi'ne götürerek Meclis'i kilitleyen CHP, Anayasa değişikliği paketini de yargıya taşıyacağının sinyalini verdi. CHP Grup Başkan Vekili Ali Topuz, Anayasa'ya aykırılığın açık olduğunu, bu konuda tespitlerinin bulunduğunu ederken, bu konuda bir değerlendirme yapacaklarını kaydetti. Topuz, ''Değerlendirme sonucunda, Anayasa Mahkemesi'ne gitme kararı verirsek, bunu yarın (bugün) yapabiliriz.'' dedi. Topuz, referandum süresinin 120 günden daha erkene çekilmesine yönelik bir değişiklik teklifinin bugün iktidar tarafından gündeme getirilebileceğini de savundu. Anayasa değişikliğini, ''boşuna gayret'' olarak nitelendiren CHP Grup Başkan Vekili Ali Topuz, ''Bu iş, yeni Meclis'in alacağı kararlara kalmıştır. Bu kanun referanduma götürülüp, kabul edilse dahi cumhurbaşkanı seçiminin ardından, bundan sonraki 7 yıl sonrası için uygulanır. Arkadaşlar, kendilerini iş yapmış göstermek istiyorlar. Cumhurbaşkanı seçememenin yenilgisine karşı yapıyorlar. 'Seçim zamanı, sadece bu konuyu tartışalım.' diye yapıyorlar.'' diye konuştu.
366 çıkınca CHP'liler zafer işareti yaptı
Anayasa paketinin 1. maddesinin sonuçları Bülent Arınç tarafından daha açıklanmadan sayımın yapıldığı Başkanlık Divanı'ndan sonucu öğrenen bazı CHP'liler "zafer işareti" ve ellerini yukarı kaldırarak "çak" yaptı. Sonucun 367'nin altında kalması üzerine, CHP'liler büyük sevinç yaşadı. Manisa Milletvekili Mustafa Erdoğan Yetenç, ilk madde sonucunu zafer işareti ile kutlarken, Ali Kemal Deveci ellerini yukarı kaldırarak "çak" yaptı. Grup Başkan Vekili Kemal Anadol ise yumruklarını sıkarak sevindi. AK Partili Zeynep Tekin Börü manzaraya tepkisini, "Ayıptır, ayıptır!" sözleriyle ortaya koydu. CHP, daha önce 3. Anayasa değişikliği ile ilgili yapılan 3 oylamaya katılmazken, dünkü oylamada taktik değiştirdi. CHP, bu defa oylamaya katıldı. CHP'nin oylamaya katılmasının arkasında, AK Parti ve Anavatan Partisi'nden pakete ret oyu vermek isteyenleri kamufle etmek olduğu anlaşıldı. CHP, bir taraftan pakete ret oyu verirken, diğer yandan ret oyu bekledikleri AK Partili ve Anavatan'lı milletvekilleri oy kullandığı sırada kabinlerin önünde kalabalık oluşturdu.