KRONOLOJİK DÜNYA TARİHİ

[Misyoner]

İ.Ö. 8500-7000, Ortadoğu'da çiftçiliğe geçiş


İ.Ö. 3500-3000 Dicle-Fırat ve Nil vadilerinde uygarlığa geçiş


İ.Ö. 4000-3000, Uygarlığın Sümer'de doğuşu


İ.Ö. 3000 sabanın icadıyla insanların tarımda hayvan gücünden yararlanmanın yolunu bulmaları


İ.Ö. 3000 dolayları, yazılı kayıtların başlayışı


İ.Ö. 2000'den az önce, Mezopotamya çevresindeki bölgelerde taşra uygarlıklarını kurmaya başlayan toprak aristokrasilerinin doğmasını

kolaylaştıran koşulların oluşması.


İ.Ö. 1700 dolayları, Hammurabi tarafından insanlığın ilk yasa derlemelerinin çıkarılışı.


İ.Ö. 1700, Avrasya bozkırı kökenli barbar halklar akınlarının Avrupa'nın Atlantik kıyılarına ulaşması.


İ.Ö. 1300 dolayları, alfabetik yazının Suriye'de ve Filistin'de yaygınlaşması.


İ.Ö. 1000 yıllarında, Ortadoğu uygarlığının iki uç bölgesinde (Filistin ve İran'da) verimli düşünce akımlarının doğuşu.


İ.Ö. 700'den az önce Orta Asya'dan ve Güney Rusya'dan göç etmiş İskitler'in Ukrayna'da bir kabileler imparatorluğu kurup, Yunan dünyasıyla

ticarete girişmeleri.


İ.Ö. 6. yüzyıl, Lidya Krallığı'nda sikke paranın dolaşıma konması


İ.Ö. 6. yüzyıl, İyonyalı filozofların dünyayı ve insanı akılla kavrama çabası


İ.Ö. 500 dolayları, Çin uygarlık biçiminin temel öğelerinin ortaya çıkışı.


İ.Ö. 500 dolayları, Kastların ve Hind dininin kendine özgü vurgularının biçimlenişi


İ.Ö. 330, Pers İmparatorluğunun Makedonyalıların saldırısıyla yıkılması


İ.Ö. 320, İskender'in İndüs Vadisi'ne girmesi


İ.Ö. 146, Roma'nın Makedonya'yı ve Yunanistan'ı fethetmesi.


İ.Ö. 30, Roma'nın Mısır'ı fethetmesi


İ.S. 70-100, Dört İncil'in yazıldığı yıllar


İ.S. 193, Roma Barışı'nın şiddete başvurulmasıyla bozulması.


İ.S. 372, Hunlar'ın Güney Rusya'ya girip Ostrogotları sürüşleri


İ.S. 378-511, Roma imparatorluğu'nun büyük barbar akınlarıyla çökmesi


İ.S. 410, Hun korkusuyla Roma sınırlarını zorlayan Vizigotlar'ın Roma kentini yağmalamaları ve İspanya'yı geçip krallıklarını kurmaları.


İ.S. 451, Kalkedon (Kadıköy) Kurultayı'nın Papa'nın çağrısıyla toplanıp, kutsal üçleme öğretisinin Papa Büyük Leon'un saptadığı biçimiyle

benimseyip, "monofizist" biçimini reddedişi,


İ.S. 453, Attila'nın ölüşü ve Hun Konfederasyonu'nun dağılması


İ.Ö. 552, Japonya'ya ulaşan Budist misyonerler topluluğunun önemli başarılar elde etmesi.


İ.S. 565'ten sonra (Doğu) Roma İmparatorlarının "Bizans İmparatoru" denmeye başlanışı.


İ.S. 568'den sonra, Cermen kabilesi Lombartların Bizanslıları İtalya'nın iç bölgelerinden çıkan buraların denetimini ellerine geçirmeleri.


İ.S. 572, Türk İmparatorluğu'nun haneden kavgalarıyla ikisi de iç kavgalarla yıpranan doğu ve batı ordularına bölünmesi


İ.S. 600 dolayları, Hint Okyanusu'nda Hindu gemicilerin yerini Müslümanların alması.


İ.S. 622, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göçü.


İ.S. 632-1000 arasında İslam'ın Hızla yükselişi ve Ortadoğu'da Kuzey Afrika'da İspanya'da yayılışı,


İ.S. 632, Hz. Muhammed'ön ölümü


İ.S. 636, Arap ordusunun Bizans'ı Suriye'den ve Filistin'den çıkarması


İ.S. 641, Arap akıncı birliklerinin Mezopotamya'yı ele geçirişleri


İ.S. 642, Arap akıncı birliklerinin Mısır'ı ele geçirişleri.


İ.S. 651, İran ve Mezopotamya'da Sasani iktidarının sona ermesi


İ.S. 651, Arap akıncı birliklerinin İran'ı ele geçirmeleri.


İ.S. 711, Vizigot krallığının sona ermesi.


İ.S. 711-715, Kuzey Afrika'nın ve İspanya'nın Müslümanların denetimine geçmesi


İ.S. 715, İslamların Kuzeybatı Hindistan'daki Sind Bölgesinde, daha sonra da Hint Okyanusu'nda üstünlüğü ele geçirmeleri


İ.S. 717-718, Müslümanların Konstantinopolis'i kuşatmaları


İ.S. 750, Emeviler'in halifelik döneminin sona ermesi


İ.S. 751, Talas Meydan Savaşı'nda Çin'e bağlı birkaç vahanın Müslümanlara kaptırılışı.


İ.S. 756, baskı aygıtının Çin'de bulunuşu.


İ.S. 800, Şarlman'a Papa tarafından Romalıların imparatoru olarak taç giydirilişi.


İ.S. 800'den birkaç yıl sonra, Bizans İmparatorunun Şarlman'ın imparatorluğunu tanımasıyla Batı Roma İmparatorluğunun yeniden kuruluşunun

yasallaşması.


İ.S. 831-1000 arası, Danimarka'nın İsveç'in ve Norveç'in Hristiyanlığa geçmeleri.


İ.S. 840, Uygurların yıkılışı


İ.S. 845, Budizmin Çin'de resmen yasa dışı sayılması; bunun üzerine Kore'de devlet dini yapılıp iyice benimsenmesi


İ.S. 900 dolaylarında, Türk askerlerinin kabilelerinin, İslam devletlerinin siyasal yaşamına egemen olmaya başlamaları.


İ.S. 900-14. yüzyıl ortaları, Avrupa'da toprakların tarıma açılışı.


İ.S. 989, Rusya'nın Hristiyanlığa geçişi.


İ.S. 1000 dolayları, kolonileşme ve ticari yayılma sürecinin başlayışı


İ.S. 1000 dolayları, Gazneli Mahmut'un akınlarıyla İslam'ın Hindistan'ın İç bölgelerini ele geçirmeye başlaması.


İ.S. 1000, Macaristan'ın Hristiyanlığa geçmesi


İ.S. 1000 Hristiyanlığın Uzakbatı ülkelerinde Kelt, Cermen ve Slav kabileleri arasında yayılması.


İ.S. 1000-1300 arası, Avrupa'da kasabaların hızla gelişmeleri.


İ.S. 1000-1453 arası, İslamlığın Hindistan'da, Doğu Avrupa'da, Orta Asya'da yayılışı.


İ.S. 1000-1500, İslam mimarlığının görkem ve incelik dönemi


İ.S. 1054, Katolik-Ortodoks bölünmesinin, Papa ile Konstantinopolis Patriğinin birbirlerini afaroz etmeleriyle yaratılışı.


İ.S. 1071, Malazgirt Savaşı ile Türklerin Hristiyanlık (Bizans) dünyasına karşı başarılı olup, Anadolu'nun iç bölgelerinin denetiminin Selçuk

Türklerine geçişi.


İ.S. 1096-1099, Birinci Haçlı Seferi.


İ.S. 1171, Galler ülkesinin ve İrlanda'nın Anglo-Norman şövalyelerince fethinin tamamlanışı.


İ.S. 1204, Dördüncü Haçlı Seferi'nde Konstantinopolis'in ele geçirilip yağmalanması ve kısa yaşamlı Doğu Latin İmparatorluğu'nun kurulması.


İ.S. 1206-1227, Cengiz Han'ın yönetim dönemi


İ.S. 1254; Avrupa'da imparatorluğun çökmesiyle, Papalığın, Latin Hristiyanlık dünyasının evrensel hükümeti olduğunu ileri süren tek kurum

olarak kalışı.


İ.S. 1300'den sonra, Japonların geniş çaplı denizcilik eylemlerine girişmeleri.


İ.S. 1300'den sonra, Cermen ve Frank şövalyelerinin, Baltık ve Doğu imparatorluklarını kurup, ticaret etkinliklerine girişmeleri


İ.S. 1337-1453, Yüzyıl Savaşları, İngiltere ile Fransa arasında, kiralık askerlerle yürütülen her yeri yakıp yıkıp yağmalayıcı savaşlar.


İ.S. 1347-1351, Avrupa'da Veba salgını


İ.S. 1300, Rönesans'ın İtalya'da biçimlenmeye başlanışı.


İ.S. 1354, Türkler'in Çanakkale Boğazı'nı geçip Gelibolu Yarımadasını ele geçirerek, Avrupa'ya adım atmaları.


İ.S. 1389, Kosova Savaşı'nda Sırpları yenen Türklerin Balkanlarda askeri üstünlüğü ele geçirmeleri.


İ.S. 15. yüzyıl İnkalar'ın And Dağları'ndaki merkezlerinde yayılan imparatorluklarının Peru'da merkezi bir rejim kurması.


İ.S. 1417, Papalık monarşisinin Konstanz kurultayında onaylanmasıyla Protestan-Katolik ikililiğinin azaltılması


İ.S. 1430, Çinlilerin denizlerden çekilmesiyle Japonların Güneybatı Pasifik'te deniz üstünlüğünü ele geçirmeleri.


İ.S. 1453, Konstantinopolis'in Türklerin eline geçmesi, bunun üzerine, Rusların Ortodoks kiliselerinin Hristiyanlığın son kalesi olduğuna inanmaları,


İ.S. 1480 Moskova, Dükü III. İvan'ın Altınordu egemenliğini tanımayıp, "Çar" sanını alarak bağımsızlığını ilan edişi.


İ.S. 1492, Kolomb'un okyanusu aşması


İ.S. 1492, Müslüman Faslıların Avrupa'daki son kalesi Grenada'nın alınışı, bu olayla Hristiyan haçlı ruhunun körüklenmesi


İ.S. 1500, İtalyan Rönesansı'nın doruğuna ulaşması


İ.S. 1500'den sonra, Avrupa'nın deniz üstünlüğü kurması


İ.S. 1500-1650, Avrupa'da fiyatların hızla yükseldiği "Fiyat Devrimi"


İ.S. 1500-1700 arası milyonlarca kilometrelik ülkenin milyonlarca insanın islam yönetimine sokulmasıyla İslam tarihinin en parlak dönemi


1508 Şah İsmail'in Bağdat'ı fethetmesi


1509 Portekizlilerin İslam filosunu Umman Denizi'ndeki Diu limanı açıklarında yenilgiye uğratmaları ve Hint Okyanusu'nda üstünlük kurmaya

başlamaları,


1511, Akdeniz'de, Türk İspanyol ve Portekiz güçleri arasında uzun deniz savaşlarının başlayışı.


1512-1520, Yavuz Sultan selim yönetimi dönemi


1513, İlk Portekiz tacirin Güney Çin kıyılarına gelmesi


1514, Şah İsmail yanlılarının Anadolu'da büyük bir ayaklanmayı kışkırtmaları,


1514, Çaldıran savaşında Şah İsmail'in yenilgiye uğratılması


1515, Portekizlilerin Hürmüz Adası'nda üs kurmaları


1517, Luther'in Wittenberg'deki Kilisenin kapısına 95 maddelik tezini asmasıyla Protestanlık hareketinin başlaması.


1520-1566, Kanuni Sultan Süleyman yönetimi dönemi


1521, Cortez'in yeni Dünya'nın hazinelerinin kapısını (İspanyollara) açması,


1526, Mohaç Savaşı'nda Türkler'den kaçan Macar kralının ölmesiyle, V. Karl'ın Bohemya ve Macaristan taçlarını ele geçirmesi.


1526, Timur soyundan gelen Babür'ün Hindistan'ı ele geçirmesiyle, Babür İmparatorluğunun kurulması.


1534, İngiltere'nin Papalık ile ilişkilerini koparması, İngiltere kilisesinin yavaş yavaş Protestanlığı benimsemesi


1534-1603, İngiltere'de Tudor hanedanı yönetimi ve bölük pörçük reformlar dönemi


1536, Fransa kralının, Habsburg gücüne karşı, Osmanlı imparatoruyla imzaladığı ittifak anlaşması.


1552, Korkunç İvan'ın Altınordu Hanlığı başkenti Kazan'ı ele geçirişi, bunu izleyen dört yıl içinde Aşağı Volga bölgesinin fethini tamamlaması.


1560, İspanyolların, İtalya'yı istila edip, papalık topraklarını ele geçirip, Reform karşıtı harekete izin vermemeleri; bunun üzerine, Papaların

Hasbburglular ile işbirliğine girişimleri.


1568-1609, Felenekler'in İspayol yönetimine karşı ayaklanmaları


1580-1640, İspanyolları Portekiz'i ve imparatorluğunu kendi imparatorlularına katmaları


1587-1629, Safevi devleti yöneticisi Büyük Şah Abbas yönetimi dönemi


1590, dolayları mikroskopun icadı.


1598, İspanyol üstünlüğü döneminin başlayışı


1600, denizlerde yeni bir güç dengesiyle, Hint Okyanusu'nda İspanyol ve Portekiz gemilerinin yerini Felemenk, İngiliz, Fransız gemilerinin alışı


1600, Felemenk Doğu Hindistan Kumpanyası'nın kurulması


1600'den sonra, İngilizlerin Hint Okyanusu'nda ticaret etkinliklerine başlamaları


1601, İngiliz Doğu Hindistan kumpanyası'nın kurulması


1608, bir Polonya ordusunun Moskova'yı ele geçirip bir kukla yönetim kurması


1608 dolayları, teleskopun icadı


1618-1648, Otuz Yıl Savaşları


1620, ingilizlerin Massachussets kolonisini kurmaları


1626, Felemenkler'in New York'ta koloni kurmaları


1636, Japon hükümetinin, kendi iç sorunlarından dolayı açık deniz gemiciliğini uyruklarına yasaklaması


1638, Japonya'nın kabuğuna çekilme politikası


1640'lar, İngiliz, Fransız ve Felemenk girişimcilerinin, şekerkamışı ticaretini Portekizlilerin ve İspanyolların elinden alıp başı çekmeleri,


1642-1648, İngiliz iç savaşları


1648, Westphalia Antlaşması, bunun sonucunda İtalya'nın ve Almanya'nın bölünmesi ile ortaya çıkan küçük devletlerin, duruma göre Fransa'nın

yanında ya da karşısında yer almaları.


1648, Fransız üstünlüğünün başlaması


1648, İngiltere'de Parlamento egemenliğinin kurulması


1648-1715, XVI. Louis yönetimi dönemi


1648-1789, Avrupa'nın Eski Rejim ve kolonici yayılma dönemi


1649, İngiliz kralı I. Charles'in idamı


1653-1689, Fransa'nın rakipleri karşısında kesin üstünlüğe sahip olduğu dönem


1688, İngilizlerin İspanyol armadasına karşı zafer kazanmaları


1689, Petro'nun Avrupa gezisi dönüşü, geniş çaplı reform hareketlerini başlatması


1696, Petro'nun Türklere karşı başarısı


1700-1721, Petro'nun İsveçlileri yenilgiye uğratabilip, Finlandiya Körfezinde denize açılabilmesi


1701-1714, İspanyol Taht Savaşları sırasında, Avusturyalıların, İspanya'nın bölüşülmesinde en büyük parsayı toplamaları


1707, Kok kömürü yapma yöntemlerinin bulunuşuyla, demir cevherini eritmede kömürden yararlanma olanağının doğuşu


1740-1786, Büyük Frederick (II. Frederick) yönetimi döneminde, Prusya'nın Avrupa'nın büyük güçlerinden biri durumuna gelmesi.


1745, Abdül Vahab'in Arabistan'da Vahhabiliğin ilkelerini oluşturması


1756-1763, Yedi Yıl Savaşları 1762, bir Alman prensesinin kocasının öldürülmesi üzerine, II. Katerina adıyla Rusya imparatorluğu tahtına çıkması.


1763, İngiltere'nin Hindistan, Kanada gibi denişaşırı ülkelerde kesin zafer kazanması.


1768-1774, Rusların Osmanlı ordularını ağır bir yenilgiye uğratmaları ve Küçük Kaynarca Anlaşması'nın yapılması.


1772, Polonya'nın ilk bölüşülmesinde Prusyalılar ve Avusturyalılar, Türkler karşısındaki ilerleyişini durdurmak için Rusya'ya sus payı olarak

Polonya'nın büyük bir parçasının işgaline izin vermeleri.


1774, Safevi imparatorluğunun dağılması


1774-1778, İspanya'nın Amerika limanlarının kıyı ticaretini yasaklayıp, kolonilere yapılan dışsatımları ve iç alımları Cadiz kentinden tekelci bir

tutumla düzenlemesi


1775-1783, Amerikan bağımsızlık savaşı


1789, 1 Mayıs, Etats-Generaux'un toplanması


1789, 14 Temmuz, Kralın Ulusal Meclis'i kaldıracağı söylentisi üzerine, halkın Bastille'e saldırması


1789, 4 Ağustos, Ulusal Meclis'in feodal hakları kaldırarak köylü çoğunluğunu Devrim Safhalarına çekmesi.


1791, Yeni Fransız anayasalarının hazırlanması


1793, Polonya'nın ikinci bölüşülmesi


1794, Robespierre'in öldürülmesi


1795, Polonya'nın üçüncü bölüşülmesi, ile Rusya sınırlarını, batıda Vistül Irmağı'na kadar genişlemesi


1799, Napoleon'un bir darbe ile iktidara getirilişi


1803, Sırpların Osmanlı'ya başkaldırması,


1807, İlk buharlı geminin Robert Fulton tarafından yapılması


1812-1815, Napoleon'un Avrupa devletleri koalisyonunca yenilgiye uğratılması


1815, Viyana Konferansı, sonucu barış anlaşmasının yapılması


1821-1830, Yunan devrimi


1830, Cezayir'in Fransızlarca işgali


1833, Köleliğin, Büyük Britanya'nın yönetimindeki tüm ülkelerde kaldırılması


1839-1841, Afyon Savaşı


1839, Tanzimat Fermanı'nın ilanı


1840, posta sisteminin Büyük Britanya'da kuruluşu


1840'lar demiryolları ağı yapımının başlayışı


1847, Liberya'nın Amerika'dan eski yurtlarına dönen eski kölelerce, Birleşik Devletler anayasasına benzeyen bir anayasa sahip bir cumhuriyet

olarak kurulması