Kocaeli

[Author41]

Tarih öncesi dönem

Dünyanın önemli yollarının kavşak noktası durumunda olan İzmit ve civarında tarih öncesi çağlardan yaklaşık olarak M.Ö. 3000'den itibaren insanların yaşamakta olduğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.[2]
Günümüze kadar devamlı iskan edilmiş olan İzmit'e ait ilk deliller M.Ö. 12 yy.la dayanmaktadır. Bu tarihlerde Frigler bölgeyi ellerinde tutmuş, ardından Yunanistan'ın Megara şehrinden kendilerine yeni bir yer aramak için yola çıkan göçmen bir grup, şimdiki Başiskele mevkiinde Astakoz adını verdikleri şehri kurmuşlardır. [3]
Trakia kralı Lysimakhos'un Astakoz'u tahrip ettirmesiyle bugünkü İzmit'in de üzerinde bulunduğu yamaçlara Nikomedia adında dünyanın ilk metrpolü olan yeni bir şehir kurulur. M.Ö. 91 - 94 yıllarında Romalılara bağışlanır. M.S. 284 yılında İmparator Diokletionus, Nikomedia'yı yeniden başkent yapar. Onun zamanında Nikomedia; Roma, Antakya, İskenderiye'den sonra dünyanın 4'ncü büyük şehridir.[4]
Birçok zaman deprem felaketine uğrayan şehir ancak Bizans imparatoru Justinianus zamanında onarıldı. [5]

Selçuklular ve Osmanlılar Dönemi

Ana maddeler: Büyük Selçuklular ve Osmanlı Devleti


Şehir 1078 yılına Selçukluların eline geçti. Birinci Haçlı seferinde şehir geri alındı. Şehrin Türk hakimiyetine girişi ise Orhan Gazi zamanında oldu. 1331 yılında şehir Osmanlı Beyliği'nin eline geçti. Türkler öncesinde, bugünkü körfezin kıyısında kurulan ilk yerleşime ıstakoz bolluğundan dolayı Astakos denildi. Daha sonra Romalı Komutan Nicomed'in egemenliği döneminde Nicomedia adını alan kent, Roma sonrası ve Türkler öncesi Bizans döneminde, Doğu'ya giden kervanların toplanma yeri olmasından dolayı Yunanca Sym'den (Σ = toplam) türeyen Smyti adını aldı. Türkler'in yerleşiminden sonra söylem olarak Smiti, İzmit'e dönüşmüştür. (Smyrna = İzmir gibi) Yiyecek olarak simit tarihte ilk kez bu kentte üretildiği için bu adı almıştır. Yıldırım Bayezid döneminde Bizanslıların şehri alma teşebbüsleri olduysa da başarılı olunamadı.[6]
Yavuz Sultan Selim döneminde İzmit tersanesi düzenlendi. Kanuni Sultan Süleyman döneminde şehir en parlak dönemini yaşadı. 1873 yılında İstanbul-İzmit arası körfez gemi seferleri ve Haydarpaşa-Ankara tren seferleri şehrin önemini artırdı. Ancak 1894 yılındaki deprem tahribata yol açtı.[7]
Birinci Dünya Savaşı'nda önemini yitiren İzmit, 6 Temmuz1920'de İngilizler tarafından, ardından 28 Nisan1921 tarihinde Yunanlılar tarafından işgal edildi. 28 Haziran tarihinde geri alındı.[8]

Coğrafya

Kendi adını taşıyan körfezin doğu yanında yer alan ve Kocaeli ilinin merkez ilçesi olan İzmit, bir kıyı kentidir. Jeolojik ve coğrafi yapi açisindan 40°-41° kuzey paralelleri ile 29°-31° doğu meridyenleri arasinda güneyde İzmit Körfezi, kuzeyde ise dik yamaçlarla Karadeniz'e uzanmaktadır. Arazi yapisinin dik yamaçlara sahip olmasi nedeniyle, %5 egime sahip, düzlükler az yer tutmaktadir. Kentin yerleşmiş olduğu alan ise geniş düzlüklerden mahrum, dar ve kıyıya paralel uzanan bir banttır. Topografya kosulları kenti birbirine benzemeyen iki büyük kısma ayırmaktadır. Birinci kısım, meyilli yamaçlar üzerinde dar ve yokuşlu sokakların bulunduğu ve genellikle eski mahallelerin yer aldığı kesimdir. İkinci kısım ise, düzlük alana yayılmış büyük binalarin bulunduğu, kara ve demiryolunun içinden geçtiği, aktif iş merkezlerinin yer aldığı alanlardır. Diğer bir önemli konu ise, kentin 1. derece deprem bölgesi olmasıdır. Tüm bu jeolojik ve topografik özellikler, yağışlarla birlikte heyelan riskini arttırma özelliğine sahiptir.
İzmit; Asya ve Avrupa'yı birbine bağlayan Marmara Denizi'nin ve Marmara Bölgesinin doğusunda yer alan bir şehirdir. Kuzeyde Karadeniz, doğuda Sakarya, güneyde Bursa, batıda Yalova ve İstanbul illeri yer almaktadır. 2007 nüfus sayımına göre 1.437.926 kişi, km2'ye düşen nüfus sayısı 398 kişidir. Kara, demir, deniz ve hava yolu ulaşımları ile Türkiyenin en önemli geçiş noktalarından biridir.[9] İzmit'in doğusundan geçen 30° doğu boylamı Türkiye saati (UTC+2) için esas kabul edilir.

Yüzey Şekilleri

Kocaeli topraklarının İzmit Körfezi kuzeyindeki büyük bölümü, güneyden kuzeye doğru eğimli ve az engebeli bir yayladır. Bu yayla, Karadeniz´e doğru akan suların vadileriyle yarılmış, yer yer tepelerle kabaran bir görünüm almıştır. Bu yaylanın yüksek kesimi güneyde İzmit Körfezi dolaylarındır. Burada Çenedağı 645 metreye ulaşır. İzmit´in kuzeyinde hiçbir tepenin denizden yüksekliği, 350 metreyi aşmaz. İzmit Ovası ve Sapanca Gölü çukur alanlardır. Kocaeli ilinin İzmit Körfezi güneyinde kalan kesimi dağlıktır. Burada Samanlı Dağları, Sapanca Gölü İzmit Körfezi üzerinde yer yer dar yalı şeritleri bırakarak birden yükselir. Bu kesimde Samanlı Dağlarının en yüksek noktası Kartepe´dir. (1602 m)

Karlar altında İzmit'ten bir bölüm



Şehir merkezinden geçen yol



İklim

Körfez kıyılarıyla Karadeniz kıyısında ılıman, dağlık kesimlerde daha sert bir iklim hüküm sürer. Kocaeli ikliminin, Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş oluşturduğu söylenebilir. İzmit'te yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yağışlı, zaman zaman karlı ve soğuk geçer. Genelde Kocaeli ilinin özelde ise İzmit'in Karadenize bakan kıyıları ile İzmit Körfezine bakan kıyılarının iklimi arasında bazı farklılıklar göze çarpar. Yazın Körfez kıyılarında bunaltıcı sıcaklar yaşanırken Karadeniz kıyıları daha serindir. İzmit'te ölçülen en yüksek hava sıcaklığı 41,6 C derece(11 Ağustos 1970), en düşük hava sıcaklığı -8,7C derece(4 Şubat 1960), yıllık ortalama sıcaklık ise 14,8 C derecedir (Kaynak : Kocaeli Valiliği " Kocaeli 2001")İzmit'te yıllık ortalama yağış miktarı 784,6 mm dir.

Coğrafi Konum


İzmit Yelken Kulübü'nün çalışması


İstanbul ile komşu olan Kocaeli’nin şehir merkezi İzmit, İstanbul’a 85 km’dir. Ankara’ya TEM otoyolu ile bağlıdır. İstanbul Atatürk Havalimanı şehir merkezinden 120 km.dir.
İzmit Körfezi’nin civarına yerleşmiş olan Kocaeli hem Karadeniz’e hem de Marmara’ya yani iki denize açılımı olan bir ildir. Deniz ulaşımı açısından ülkenin en yoğun merkezlerinden biridir. Körfez’de bulunan iki büyük liman (Derince ve Yarımca) yanısıra 34 özel iskele ile deniz ulaşımı yapılmaktadır. Ülkenin demiryolu ve karayolu bağlantıları açısından kilit konumundadır. Ortadoğu ve Asyakarayolu ve demiryolu bağlantıları ilden geçer.

Ekonomi

İzmit, ülke imalat sanayinde en gelişmiş 3.cü ilçedir. (Borusan Mannesmann, Lassa, Kordsa, Brisa, Goodyear, Pirelli, Ford, Honda, Hyundai, Chyrsler, Petkim, Tüpraş, assan alüminyum, DYO, Marshall, Arçelik, Lever gibi büyük fabrikalar ilçede bulunmaktadır. ) İzmit ekonomisinin tamamına yakını sanayiye dayalıdır. İstanbul gibi büyük bir ticaret merkezine yakın bir konumda olup, transit karayolu taşımacılığına imkan vermektedir. 5 devlet limanı, 43 özel iskele ile deniz yolu taşımacılığında önemli bir yere sahiptir.
İzmit´e ayrı bir ekonomik potansiyel kazandıran Seka Kağıt Fabrikası (kapandı) da oldukça eskidir (1934). Bu fabrika ile önce dokuma ve orman ürünleri etrafında oluşan endüstri kompleksi daha sonra Petrol Ofisi (1941), Tüpraş (1960) ve Petkim (1965)´in kurulmasıyla petrol ürünleri etrafında gelişmiş; son yıllarda da organik kimya, metal, gıda, ilaç, gübre, boya ve tersane endüstrilerine yönelerek çok çeşitlilik kazanmıştır.

Ulaşım

İzmit, birçok karayolunun kesiştiği noktada bulunur. Ayrıca deniz trafiği çok fazladır.

ŞehirYolİstanbulAnkaraYalova