Hayatımızı kolaylaştıracak püf noktalar..

[styla45]

Taze mi nasıl anlarız?


Taze mi bayat mı?

Hem sağlığımız hem de ağız tadımız için gıdaların bayatlarından kaçınmalıyız. Öncelikle ambalajlı ürün alırken mutlaka ve mutlaka üretim ve son kullanma tarihlerini kontrol ediniz. Son kullanma tarihi geçmiş ürünler için görevlileri uyarınız. Peki ambalajı olmayan gıdalar için ne yapacağız? Bunu satıcıların sözlerine güvenerek yapmak pek akıl kârı değildir. Bu nedenle hangi gıdanın nasıl taze, nasıl bayat olduğunu öğrenmekten başka çaremiz bulunmuyor.

İşte bazı gıdaların taze olup olmadıklarını anlamak için birkaç püf noktası:

Dana eti alırken yağına bakmak lazım. Yağı hem beyaz olmalı hem de dokununca sımsıkı olduğu hissedilmeli. Dana ne kadar yaşlanmışsa, yağının rengi de o kadar sararır.
Alırken en çok dikkat etmemiz gereken gıda mantardır. Bilmediğiniz yerlerden, özellikle seyyar satıcılardan kesinlikle mantar almayınız. Bildiğiniz ve güvendiğiniz yerlerden alırken de dikkatli olmayı yine unutmayın. Mantarın lekesiz olanı makbuldür. Renginin de beyaza yakın ya da hafif bej olanını tercih edin.

Brokoli çok dayanıklı bir sebze değildir. Alırken lekesiz, canlı ve yeşil olanını seçin ve kısa zamanda tüketin.

Taze fasulye alırken fasulyelerden bir tanesini kırmadan almayın. ‘Çat’ diye kırılmıyor, esniyorsa almaktan vazgeçin. Aynı şey enginar için de geçerlidir. Enginarın da taç yaprağını kırmayı deneyin.

Balığın tazeliğini kontrol etmek için ise, gözlerine ve yüzgeçlerine bakmak lazım. Gözleri parlak, yüzgeçleri koyu kırmızı ve pulları gevşek olmalıdır.

Midye, istiridye türü kabuklu deniz ürünleri denizden çıkınca su kaybetmeye başlar. Taze olup olmadığını anlamak için ağırlığına bakmak yeterli. Ne kadar ağırsa o kadar tazedir.

Istakoz alıyorsanız biraz yakından bakmakta fayda var. Eğer kırçıllaşma varsa ıstakoz yaşlı demektir.

Yumurtaların tazeliğini test etmek içinse tuzlu su kullanabilirsiniz. Günlük olanlar suyun dibine çökerler, 3-5 günlük olanlar suyun ortasında, bayat olanlar ise suyun yüzeyinde dururlar.

Yumurtaların taze mi bayat mı olduğunu kırarak anlamanız da mümkün. Aldıktan sonra üzerinden uzun zaman geçtiğini düşündüğünüz ve bayat olma ihtimalinden şüphe ettiğiniz yumurtaları kullanmadan önce ayrı bir kaba kırın. Sarısı dağılıyorsa bayat, derli toplu duruyorsa tazedir.

[styla45]

Et pişirirken

Benmari usulü pişirme, yemeğin tencerenin altında yanan ateşle temasının önlenmesi amacıyla, içinde su olan bir tencerenin içine oturtularak yavaş yavaş pişirilmesi yöntemidir.Bu yöntem tercih edildiğinde, alttaki tenceredeki suyun, üstteki tenceredeki yemeğin en az yarısına kadar gelmesine dikkatedilmelidir.

Fırında tavuk pişirirken tavuğu, içinin pişmesi, dışının yanmaması için, göğsü altta, sırtı üstte olacak şekilde tepsiye koyun ve fırınınızı 160 °C'de kullanın.
Fırında pişirdiğiniz tavuğu hemen yemeyecekseniz ve kurumasını da istemiyorsanız, fırından çıktığında üzerine Sana ve limon suyu sürün ayrıcada alüminyum folyoya sarın. Tavuğunuz yumuşacık kalacaktır.

Et, tavuğa göre daha uzun sürede pişer. Eti fırında yapacağınız zaman, fırınınızı 180 °C'ye ayarlarsanız, yapacağınız zaman, fırınınızı 180 °C'ye ayarlarsanız, daha iyi sonuç alırsınız. Eğer eti fırına vermeden önce yağlayacaksanız, yağlı tarafının gelmesine dikkat edin. Tariften yemek yaparken ölçülerin uygulanması büyük önem taşır. Şeker, un gibi malzemeyi kap içinde ölçeceğiniz zaman, yerleştirmek için bastırmaktan kaçının Aksine, hafifçe bir biçimde karıştırın. Tariflerdeki ölçüler buna göre verilmiştir.

Birçok çorbaya, sosa ve pilava lezzet veren et sularının iyi sonuç vermesi için, günlük tüketilmesi gerekir.Et suyunun defalarca kaynatılması, lezzetini bozulmasına neden olur.

Rostoyu pişirdikten sonra 15 dakika bekletip servis yaparsanız, hem lezzeti daha iyi olur, hemde daha rahat kesilir.

Izgara etlerini servis yaparken üzerlerine aromalı bir parça Sana koyarsanız değişik bir lezzetelde edersiniz.

Sote etmek, sebze balık veya etlerin, yağda karıştırılarak veya iri parçalar halindeyseler alt üst edilerek, rengi koyulaşıncaya kadar pişirilmesidir. Sote ederken, pişirilecek malzemenin eşit büyüklükte olmasına dikkat edilmelidir. Küçük parçalar halinde doğranmış sebze, balık veya etler sote edilirken, tava veya tencerenin kapağı kapatılmaz. Ama parçalar büyük ise, malzemeler renk aldıktan sonra, kapak örtülerek pişirmeye devam edilmelidir.

Et kavururken tencerenin etrafında biriken (yapışkan) maddeleri sıyırarak tencerenin içine alın. Çünkü bu maddeler bol miktarda aroma içermektedir.

[styla45]

Yemekte görgü kuralları


• Bıçak kullanırken çatal sol, bıçak sağ elle tutularak kesme işi yapılır.

• Masada çatal sola, kaşık ve bıçak sağa yerleştirilir. Bıçak, kaşık ile tabak arasına konur. Bıçak sağ elle tutulur ve işaret parmağı bıçağın keskin olmayan tarafına dayatılıp kesme işi yapılır. Bıçağı kullandıktan sonra masaya bırakmamalı, tabağın üst yarısına, size doğru yanlamasına ve keskin tarafı içe gelecek şekilde koymalıdır.

• Çatal ise kullanıldıktan sonra tabağın üzerine, bıçağa paralel ve soluna, çatalın sapı sağda ve ağzı yukarı doğru ya da bıçağı dik olarak konur.

• Kaşık, bıçak gibi kullanılır. Esasen kahvaltı hariç, kaşık sofrada sadece yemeğin başlangıcında çorba için gereklidir. Görgülü bir ev sahibi özel yemeklerde veya aile arasındaki yemeklerde kaşığı bıçağın sağına yerleştirir.

• Yukarıdakilerden başka masa düzeninde salata veya tatlı için çatal balık çatalı, tatlı kaşığı, buzlu içecek kaşığı, çorba ve çay kaşığı kullanılabilir.

• Salata ve çere çatalı normal yemek ,çatalından kısa olup her iki işte de kullanılabilir. Salata yemekle beraber verilecekse çatal, yemek tabağının sol, yemek çatalının iç tarafına konur. Özel yemeklerde salata çatalı yemek çatalının dış tarafına konabilir.

• Balık çatalı diğerlerine oranla daha kısa ve düz olup kaşığın sağ tarafına yerleştirillr.
• Tatlı kaşığı, tatlı tabağı içerisine konur. Fakat daha önceden de masadaki yerine konabilir.

• Çorba kaşıkları çorba tabaklarının sağ tarafında olup diğerlerine oranla en uzun saplı olanıdır.

• Büyük servis çatal ve kaşıkları, servis masalarında servis edilecek yemek tabaklarında bulunur. Tabağınıza servisi kendiniz bunlarla yapmalısınız.

• En resmi masalarda bile üçten fazla çatal ve gene üçten fazla bıçak bulundurulmaz. Ancak gerektikçe kullanılacağı yiyeceklerle beraber servis yapılır.

• Özellikle öğle veya akşam yemeklerinde, bütün konuklar için masaya önceden yerleştirilmiş bir servis tabağı bulunur. Bu tabak öteki tabaklara göre daha büyükçe olup, sonradan servis edilen tabaklar bunun üzerine konurlar.

• Salata tabakları daha çok düz ve yuvarlak olurlar. özel yemeklerde yemek, salata ile aynı tabakta servis edilebilir.

• Çorba, tatlı ve meyva tabakları, daima bir başka tabağın içinde servis edilir.

• Sürahi, bıçakların üst tarafına konur ve su bardakları, konuklar yerlerini almadan doldurulur.

• Şarap bardakları sürahinin sağına ve masanın kenarına yakın yerleştirilir.

• Peçeteler resmi olmayan yemeklerde çatalların soluna, resmi yemeklerde servis tabağının içine konur. Masaya oturonca ev sabiresi, peçeteyi alır almaz siz de onu takip etmeli ve peçeteyi sağ üst köşesinden tutarak a.çıp dizlerinize yerleştirmelisiniz. Peçeteler kullanıldıktan sonra resmi yemeklerde tabağın sağına bırakılabilir. Özel yemeklerde kağıt peçete konmuşsa, bunlar tabağın sağına bırakılır. Kağıt peçeteleri elinizde buruşturup topaç haline getirmek ayıptır. Resmi yemeklerde sofraya oturduktan sonra tabağa el sürmek veya hele garsonun işini kolaylaştırmak için ona uzatmak görgüsüzlüktür. Konuk hizmet etmez. Konuklara hizmet edilir ve esasen bu maksatla davet edilmişlerdir.

• Yemekten sonra peçetelerin katlanması, ev sahibınden bir davet daha istediğiniz anlamına geldiğinden uygun değildir. Yemek esnasında masadan kalkmak gerekirse, peçete sandalye üzerine veya masanın size ait boş yerine bırakılabilir. Peçeteye ağzını, etrafa göstermeden silmeli ve peçetenın yağlanan veya kirlenen kısımlarını diğer konuklardan gizlerneye çalışmalıdır.

[styla45]

Çilek nasıl temizlenmeli?
Bu meyve yaygın tarımla değil, yoğun tarımla, seralarda üretilir. Bol miktarda yapay gübre, kimyasal gübre kullanılır. Sofraya koymadan önce bir çok kez sudan geçirerek onu kimyasal gübrelerin zehirleyici etkilerinden arındırın. Hatta en az üç kez yıkadığınız çileği bir süre, içinde sirke bulunan bir kapta bekletmenizde büyük yarar vardır. Böylece kimyasal gübreler ve tarım ilaçlarının zehirli artıklarından tümüyle temizlenmiş olursunuz.

[styla45]

Nane ve dereotunu saklarken
Sebzeler içinde özellikle nane ve dereotu iyi korunmazsa çok çabuk bozulur. Peki nane ve dereotunu nasıl saklamalıyız?

Taze nane, dereotu, fesleğen gibi otları bozulmadan saklamak için bu otları ince ince kıyıp porsiyon halinde folyoya sararak derin dondurucuda dondurabilirsiniz. Bunun yanında otları ince ince kıydıktan sonra buz kalıplarına koyup buzlukları su ile doldurarak da dondurabilirsiniz. Ayrıca ince kıyılmış otları kavanozlara koyup sıkıştırdıktan sonra üstüne sirke, kaya tuzu ya da sıvı yağ koyarak buzdolabında bekletebilirsiniz.

[styla45]

Peynir seçerken ve saklarken

Eğer büyük bir kalıptan büyük bir parça kestirip alacaksanız, kalıbın nemli ve çatlak olmamasına dikkat edin. Çünkü bu durumdaki peynirler kurumuştur ve taze değildir.

Peyniri saklarken göz önünde bulundurmanız gereken en önemli nokta ise, havayla temasını kesmektir. Şeffaf folyoyla sıkıca sarılmış peynirler için en ideal yer, buzdolabının alt gözleridir.

Peynirin servisine gelince. en iyi tadı alabilmeniz için servisten 1 saat kadar önce oda sıcaklığında bekletin.

Kaşar peyniri ve gravyer peynirini kuruduğunda sakın atmayın. Rendeleyerek çeşitli yemeklerde kullanabilirsiniz. Ayrıca kaşar peyniri bir süre sütün içinde bekletirseniz yumuşadığını göreceksiniz.

[styla45]

Gıdaların tazeliği için


Yaşlılık alametleri
İstakoz alırken kabuğuna biraz daha yakından bakın. Eğer kırçıllaşmışsa, bu onun yaşlı olduğunu gösterir.
Balığın tazesi parlak gözlerinden, koyu kırmızı süzgeçlerinden anlaşılır. Bir de pulları gevşek olmamalıdır.
Midye istiridye gibi kabuklu deniz ürünlerini, elinizle şöyle bir tartın. Ne kadar ağırsa o kadar tazedir.
Taze fasülyeyi, enginarın çanak yaprağını, kırmadın almayın. 'çat' diye kırılmıyorsa zaten hiç almayın.
Brokoli alırken lekesiz ve canlı yeşil olanını tercih edin, ve bekletmeden tüketin.
En dikkatli seçilmesi gereken gıda mantartır. Unutmayın lekesiz olanını ve renginin beyaza yakın ya da hafif bej olanını seçin.
Dana eti alırken bilmeniz gereken en önemli nokta; yağlarının dokununca sanki bir mermerin damarları gibi sımsıkı olması. Bir de beyaz olmalı. Hayvan yaşlandıkça yağı sarı bir renk alır.


Bayatından kaçın
Yumurtalarınızın taze mi bayat mı olduğunu anlamak istiyorsanız, onları içine biraz tuz katılmış suya atın.
Günlükler suyun dibinde 3-5 günlükler ortasında, bayat olan yumurtalarda yüzünde dururlar.
Yumurtanın taze olup olmadığını, onu kırarak da anlayabilirsiniz. Kırdığınızda sarısı yayılıyor, dağılıyorsa, bayat, bombeli bir şekilde duruyorsa taze demektir.
Bu yüzden onları teker teker bir kaba kırın, bayatları yemeğe karıştırmadan atma şansınız olsun.


Patatesler
Uzun süre kullanmak için fazlaca patates alırsanız zamanla kabuklarında göz göz tomurcuklar belirir. Onları tırnağınızla kazıyarak almanız gerekir. Aksi halde patatesin özüyle beslenen tomurcuklar, kısa zamanda buruşmalarına yol açarlar.

Yeşil sebzelerin canlılığını korumak için
Satın aldığınız maydanoz, kıvırcık, marul, dereotu gibi sebzeler buzdolabında bir süre beklediğinde canlılıklarını yitirirler.
Servis yapmadan önce tekrar diri hale getirmek için, yıkayın ve 2 lt. Suya 1 yemek kaşığı limon suyu koyarak hazırlayacağınız karışımda 10-15 dakika kadar bekletin.
Uzun süre dolapta kalıp pörsüyen salatalığınızı diriltmeniz mümkün. Salatalığınızı yıkadıktan sonra 10-15 dakika limonlu suya yatırırsanız yine o eski taze görüntüsünü elde edebilirsiniz. Hatta aynı yöntemi maydanoz için de uygulayabilirsiniz

[styla45]

Keki kalıptan çıkarırken
Güzel bir kek yaptıktan sonra onu kalıptan düzgün bir şekilde çıkarmak için neler yapmalı?

Keki fırından çıktıktan sonra 15 dakika ıslak bir bez üzerinde bekletirseniz, bıçağı kekin çevresinde şöyle bir dolaştırdıktan sonra kalıbından kolayca çıkarabilirisiniz. Ancak kek hamurunu kalıba dökmeden önce kalıbı yağlamayı da unutmayın.

[styla45]

Yemeklerde renk ve lezzet


Bazı et yemeklerinde şarap kullanılması o yemeğe lezzet katar. Ama eğer şarap kullanmak istemezseniz, yarım bardak suya üç çay kaşığı sirkeyle birlikte, yarım çay kaşığı da şeker katarsanız, aynı işi görecektir.

Havucu kaynar suda haşladıktan sonra onları hemen soğuk suyun içine atacak olursanız, renklerini kaybetmelerinin önüne geçmiş olursunuz.

Pişirdiğiniz ciğerin daha lezzetli olmasını istersiniz kuşkusuz. ciğeri pişirmeden yarım saat kadar önce sütün içinde bir süre bırakın. Bu şekilde tadı daha çok hoşunuza gidecektir.

Sosisleri su kaynarken değil de soğukken koyun kabın içine. Bundan başka çok az olmak şartıyla süt de ekleyin ve çok harlı ateşte pişirmeyin. Bu şekilde çatlamalarını önlemiş ve de daha lezzetli olmalarını sağlamış olursunuz.

[styla45]

Sebze ve meyvelerın kurutulması


Kurutma, gıdaları uzun süre saklamak için çok eski zamanlardan beri kullanılan bir metoddur.

Sebzeler ön işlem olarak sıcak suya daldırılarlar veya buhara tutulurlar. Sıcak suya daldırma işlemi için, içinde su kaynayan bir tencereye sebzeler ısıya dayanıklı kevgirle daldırılarlar.
Meyvalar için kurutma öncesi değişik ön işlemler mevcuttur. Bunlardan bazılarını, kükürtleme gibi, evlerde yapmak pratik değildir. Evlerde uygulanabilecek bazı ön işlemler aşağıdaki gibidir:

Her 1.5 çay kaşığı limon tuzunu 1 litre suda eriterek hazırlayacağınız çözeltide meyvaları 30-60 saniye bekletin. Her 3 yemek kaşığı limon suyu ve 1 litre suyla hazarladığınız karışımda meyvaları 30-60 saniye bekletin. 1/2 kahve fincanı toz şekeri 1.5 fincan kaynar suyla karıştırdıktan sonra ılıtıp içine 1/2 kahve fincanı bal kattığınız çözeltiye meyvanızı 3-5 dakika daldırdıktan sonra kurun. Ön işlem çözeltisinden çıkardığınız meyva ya da sebzeyi bir müddet süzülmeye bırakıp kuruladıktan sonra kurutun. Kurutma işlemini ev tipi kurutucularda yapabileceğiniz gibi gölgede yere sererek de kurutabilirsiniz. Çok yüksek sıcaklıklarda kurutmamaya özen gösterin. Çünkü yüksek ısı özellikle sebzelerde kahverengi lekelerin oluşmasına neden olur. İdeal sıcaklık 30-35ø arasıdır. Kurutma işlemini temiz örtüler üstünde yapın. Meyva ya da sebzeyi örtünün üstüne tek sıra halinde dizin ve kuruttuğunuz ürünü sık sık alt üst etmeyi unutmayın.7) Sebzelerde kırma testiyle kurutma işleminin bitip bitmediğini anlayabilirsiniz. Kırdığınız zaman, sebzenin ortasında nemli kısım kalmamalıdır ve kolayca kırılmalıdır. Meyvaların ise kuruma işlemi bittiği zaman, yapışkanlıkları kalmamalıdır.

8 ) Yeterli derecede kurutulduğundan emin olduktan sonra sebze ya da meyvaları soğumaya bırakın. Kurumuş ürünün raf ömrünü uzatmak ve böceklenmeyi önlemek için aşağıdaki işlemlerden birisiyle mutlaka pastörize edin.

Derin dondurucu: Kuru ürünü plastik poşetlere doldurup ağzını kapatın ve derin dondurucuda en az 48 saat bekletin. Fırın: Fırını önce 80øye ısıtın. Kuruttuğunuz ürünü bir tepsiye ince bir tabaka halinde yayın, ısıttığınız fırında meyvaları 15 dakika, sebzeleri de 10 dakika tutarak pastörize edin. Fırından çıkardıktan sonra ürünü soğumaya bırakın.9) Nem geçirmeyen kavanoz ya da plastik torba gibi kaplarda kuru, serin ve loş bir yerde saklayın. Bu şekilde 6-8 ay dayanırlar. Ancak içinden alırken nem kaptırmamak için kuru elle çalışın.