Yapay Zeka ve Robotların İnsan Kaynakları

[ÇaKıR-]

Bunun yanısıra işsizlik oranı artacak, arz-talep dengesi bozulacak, çıktılar girdilere oranla sayısal anlamda artacak, rekabet ciddi anlamda ivme kazanacak. Tüm bunlar göz önünde bulunduruluduğunda bazı organizasyonlarda rastlanan, çalışanların teknolojiye karşı geliştirdikleri olumsuz tepkiler ve direnç geleceği öngörme içgüdüsü olarak yorumlanabilir.

Zeki makinaların hayatlarımızın ne kadar içine gireceği, bu makinaların kendi bilinçlerine sahip olup olamayacakları, kendi zekamıza benzer makinalar üretip üretemeyeceğimiz ve eğer bu mümkün olursa ürettiğimiz bu makinaları nasıl kontrol edeceğimiz yapay zeka konusunda ilk akla gelen sorular. Ancak yapay zeka çalışmaları hakkında konuşurken, neden insan zekasının yapayının yapılmaya çalışıldığı sorusu, konunun kapsamından ötürü gözden kaçıyor. Dünya üzerindeki kaynakların hızla azalması, otomasyondan kaynaklanan çevre kirliliği, teknolojik ilerlemelerin yarattığı işsizlik, globalleşmenin ülke sınırlarını belirsizleştirirken insanlar arasında yarattığı yabancılaşma sorunları belki de zeki, düşünebilen robotlar üretmekten daha öncelikli çalışmalar arasında yer almalı.
1800'lü yıllarda James Watt sadece insanlığın ilerlemesi için buharlı makineyi keşfederken binlerce zanaatkarın işsiz kalacağını planlamamıştı. Bazı angarya işlerin yükünü insanların üzerinden alabilecek robotlar üretirken kendini, düşünebilen robotlar üretme projelerinde bulan insanlık belki de tehlikeli bir sürecin içine girdiğinin farkında bile olmayabilir. İnsan gibi düşünen ve davranan sistemler üretebilen insan zekası halen kontrolun kendisinde olduğuna inanmak isteyebilir. İşin aslı bilgisayarların ne kadar zeki olacakları, bizim onların ne kadar zeki olabilecekleri için nasıl programlayacağımız hakkındaki bilgimizle sınırlı.

Ama diğer taraftan yakın gelecekte asla motivasyonlarını kaybetmeyen, maddi hırslara sahip olmayan, ünvan tutkusundan yoksun, yorulmayan, sızlanmayan, kapris yapmayan ve belki de en pratik özelliği olarak "power" butonu kapatılınca işine son verilen, insan gibi düşünen ve görünen makinalarla insanoğlu nereye kadar savaşabilir? İnsan üretimi, düşünen bilgisayar "Deep Blue" satrançta namağlup Garry Kasparov'u yendiğinde gelecekte insanlığı bekleyen tehlikenin sinyalleri belki çoktan verilmişti. Yine de bu tartışmaların ötesinde yapay zeka insanlığın geleceği için çok önemli bir bilim dalı ve hatta insanlığın kendi zekasını ve cesaretini sınaması ile eşdeğer. Yaygın bir görüşe göre, bilgisayarlar hiçbir zaman insanoğlunun yaratıcılık, duygu ve karakterine sahip klonlanmış ikizleri olamayacaklar. Şu aşamada sorun yok gibi, ancak Kasparov örnekleri çoğaldığında ve insan iş gücünün yerini yavaş yavaş makinalar almaya başladığında belki geri dönüş için çok geç olabilir.

[ÇaKıR-]

1956 Yapay zeka konusunda düzenlenmiş ilk konferans olan Dartmouth Konferansı'nda, John McCarthy "yapay zeka" terimini ilk kez kullandı.
1957 Newell, Shaw ve Simon "General Problem Solver" isimli programı yazdılar.
1958 M.I.T' den John McCarthy LISP dilini yarattı.
1961 James Slagle, LISP'i kullanarak matematik problemlerini çözebilen "Saint"i yazdı.
1962 İlk endüstriyel robot şirketi Unimation kuruldu.
1963 M.I.T'den Thomas Evans, IQ testlerindeki soruları çözebilen "Analogy" isimli programı yazdı. Edward A. Feigenbaum ve Julian Feldman yapay zeka konusundaki makalelerin ilki olan "Bilgisayarlar ve Düşünce"yi yayınladı.
1964 Danny Bobrow'un M.I.T'de yaptığı araştırma sonuçları, bilgisayarların basit matematik problemlerini çözebilecek derecede "anlayabildiklerini" gösterdi.
1965 Joseph Weizenbaum, İngilizce herhangi bir konu ile ilgili sohbet edebilen, etkileşimli program "Eliza"yı yarattı.
1968 Marvin Minsky ve Seymour Pappert, sinir ağlarının sınırları konusunda bir makale yayınladı.
1969 Yapay zeka konusunda ilk uluslararası konferans düzenlendi.
1971 M.I.T'den Terry Winograd'ın geliştirdiği robot kol, İngilizce söylenen komutları yerine getirebildi.
1975 Meta-Dendral isimli öğrenme yeteneğine sahip programın bulduğu kütle spektrumu sonuçları, bir bilgisayar tarafından bulunan sonuçların bilimsel dergilerde yayınlanmasının ilk örneği oldu.
1978 Herb Simon, yapay zeka alanındaki önemli adımlardan biri olan "sınırlı rasyonalite" teorisiyle Nobel Ödülü'nü kazandı.
1980 Uzman sistemler ticari alanlarda kullanılmaya başladı. Amerika Yapay Zeka Derneği, ilk ulusal yapay zeka konferansını gerçekleştirdi.
1984 Yapay sinir ağları yaklaşımı ortaya çıktı.
1985 Harold Cohen, bilgisayarda çizim yapmayı sağlayan "Aaron" isimli programı geliştirdi.
1987 Marvin Minsky, zihnin teorik tanımlamasını yapan "Toplumun Zihni" isimli kitabı yayımladı.
1997 "Deep Blue" isimli satranç programı oldukça geniş bir kitlenin izlediği maçta dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov'u yendi.
1998 Internet'in yaygınlaşması ile yapay zeka tabanlı birçok program geniş kitlelere ulaştı.
2000 Oyuncak robotlar piyasaya sürüldü.