Efsane gazozla % 300 büyüdük

[๏๒รєรรเ๏ภ]

Efsane gazozla % 300 büyüdük



Krizin çoğalttığı borçları ödemek için fabrika arazisini dahi satmak zorunda kalan Uludağ Gazoz, adeta küllerinden yeniden doğdu.

Önce borçları ödedi, ardından satın aldığı yeni arazide modern bir gazoz fabrikası inşa etti ve sonra da rekor büyümeye imza attı

Özellikle bu yıl 50'nci yılını kutlayan çok şirket var Türkiye'de. Ama 76'ncı yılını kutlayan şirket sayısı iki elin parmaklarını belki geçer. Cumhuriyet kurulduktan sonra, Atatürk'ün önderliğinde bir biri ardına kurulan şirketlerden bugüne kadar gelmeyi başarabileni çok azdır. İşte bu nedenle, geçmişi 1877'ye dayanan ama bugünkü sahipleri tarafından 1930 yılında kurulan Uludağ Gazozları'nın, Türk sanayisinde özel bir yeri olduğunu düşünüyorum. Bursa'daki Uludağ'ın o zamanki adı Keşiş Dağı imiş. Kurulan şirketin ismi de Keşiş Dağı Maden Suyu'ymuş. Şirketin sahibi Mehmet Hakkı Erbak, Nilüfer Gazoz Fabrikası kurarak, Nilüfer markasıyla gazoz üretmeye başlamış. 1931'de Atatürk, Keşiş'in ismini Uludağ diye değiştirince, şirketin de ismi Uludağ Maden Suları olmuş, ardından da Mehmet Hakkı Erbak'ın oğlu Nuri Erbak, markayı da Uludağ olarak değiştirmiş. Hakkı Erbak, Misafir Odası'nın bu haftaki konuğu Ömer Kızıl'ın dedesi Nuri Erbak'ın babası. Kuşkusuz uluslararası dev şirketlerin boy gösterdiği içecek sektöründe, boyutları itibariyle daha mütevazı olan bir Türk şirketinin bugüne kadar başarıyla yoluna devam etmesi bir başarı öyküsü. Üstelik öğrendim ki Türkiye'de içtiğimiz gazozlardan sadece Uludağ yüzde 100 şekerle üretiliyoror, yani tadlandırıcı kullanılmıyor. Türkiye'yi sarsan krizden ilginç bir yöntemle çıkmayı başaran Uludağ'daki yenilikleri ve yaşananları Ömer Kızıl'dan dinleyelim.

BU YIL REKOR KIRDIK

* İçecek sektöründe başrolde dünya devi şirketler var. Siz boyutları itibariyle çok daha mütevazı bir şirketsiniz. Peki pazardaki son durum nasıl? Biz bazı kategorilerde çok kuvvetliyiz. Gazoz pazarında Uludağ'ın yüzde 16 pazar payı var. Lider değiliz ama. Çünkü son 10 seneden beri satışın büyük çoğunluğunu büyük ambalajlı ürünler yapıyor. Bunun dışında Ankara'nın ilerisine nakliye olarak bizim navlunumuz kurtarmamakta. Diğer şirketlerin Anadolu'da üretim tesisleri var. Biz oralara gidemiyoruz. Buna rağmen, yüzde 16 pazar payımız var. Üstelik de her zaman rakiplerimiz hep bizim fiyatımızın altına girer. Madensuyunda ise Türkiye'de 25 tane markadan söz edebiliriz. Orada da fiyat lideri Uludağ'dır. Ama maden suyunda fiyatlama çok kötü. Bu sektöre girilmeyecek kadar kötüdür. Esasında yapılacak bir iş değil ama işte eskiden beri geldiği için yapıyoruz. Maden suyu fiyatları çok düşüktür.

* Uludağ'ın satış rakamları nasıl? Bu yıl ilk defa rekor kırdık ve 10 milyon kasa koliyi geçtik. Yeni ürünlerde de iyiyiz. Meyveli maden suları moda oldu son zamanlarda ve bizim Furitti'nin satışları da milyon şişeye yaklaştı.

MARKALI İHRACAT

* Gıdada ihracatçı olmak zordur. Ama bildiğim kadarıyla Almanya'da Uludağ markası giderek tanınmaya başladı. İhracatta neler oluyor? Uludağ belki deTürkiye'nin en büyük meşrubat ihracatçısı. En büyük ihracatımız Almanya'ya ama bunun dışında Amerika'ya ve hatta Avustralya'ya bile meşrubat ihraç ediyoruz. Bizim sloganımız şu: 'Dünyada nerede Türk varsa, Uludağ Gazoz da orada.' Gerçekten de bunu başardık. Avustralya'da 300 bin Türk yaşıyor ve gazozlarımızın bu ülkeye ulaşması 2 ay alıyor.

* Peki nerelerde satılıyor? Almanya'da tüm Türk dönercilerinde satılıyor. Türk bakkallarda, ayıca etnik dükkanlarda satılıyor. Sadece Almanya'ya yılda 600 konteyner meşrubat gidiyor. Üstelik dönercilerin müşterilerinin yüzde 70'i Almanlar. 50 milyon dolarlık ciromuzun yüzde 12'si ihracattan oluşuyor.

* Türkiye'de markalı ihracat yapan şirketlerin sayısı çok değil... Bizim için gurur verici. Biz marka yarattık ve Türkiye'nin en büyük markalı ürün ihracatçılarından biriyiz. Ama oradaki vatandaşların Türk malı kullanmak, Türk gazozu içmek konusunda gösterdiği hassasiyeti Türkiye'deki vatandaşlarımızın da göstermesini bekliyoruz.

* Pek anlamadım... Ne yazık ki Türkiye'de münhasırlık anlaşması var. Bugün bizim karşılaştığımız en büyük sorun, İstanbul'daki restoran ve kafelerde Uludağ gazozunun bulunmaması. Biz bunu dağıtmadığımız için böyle değil. Uluslararası markalar bir anlaşma yapıyor ve güçleriyle kendi ürünlerini oraya koyuyor, diğerlerine izin vermiyor. Burada bize biraz aracıların, biraz tüketicilerin sahip çıkması, Rekabet Kurulu'nun da bu işi çözmesi lazım. Münhasırlık anlaşması bitmeli.

[๏๒รєรรเ๏ภ]

'Uludağ Türkler'in kalacak derim'



* Türkiye'nin en eski kurulmuş şirketlerinden biri galiba sizinki... Dünyada da çok az. Bu yıl 76'ncı yılımızdayız. Dünyada 100 yıllık şirketlerin sayısının yüzde 1'in altında olduğu düşünülürse, Uludağ Gazozları'nın 76 yıldır faaliyette olmasının özel bir durum olduğu daha iyi anlaşılıyor. Meşrubat ve doğal maden suyu üretimimiz 1930'dan beri sürüyor.

* Yaşadığımız krizlerden nasıl çıkmayı başardınız? Krizlerde çok zorlandık. 2001'de krizden çıkarken, Bursa'da fabrikamızın üzerinde olduğu araziyi sattık. Borç kamburunu o şekilde düzeltmek istedik. Borcumuzun büyük bir kısmını satıştan gelen parayla kapattık, geri kalanı da yavaş yavaş ödedik ve aslında 2001'den itibaren bir büyüme trendine girdik.

* Kime sattınız? Doğuş Otomotiv'e sattık. Onların da çok güzel bir projesi olacak orada.

* Peki fabrikayı ne yaptınız? Bir anlaşma yaptık Doğuş'la. Belli bir süre fabrikamızı orada tutmamıza izin verdiler, biz de o süre için de yine Bursa Yenice'de 50 dönüm içinde yeni bir meşrubat fabrikası yaptık. Üretime yeni geçtik. Bursa Çaybaşı'nda maden suyu kaynağının yanında bir küçük tesisimiz vardı. Orada da yeni bir tesis yaptık. Ciddi bir makine yatırımı yaptık. Şu anda Türkiye'nin değil, dünyanın en modern üretim tesislerini yaptık. Biz krizde tahminimizden daha az küçüldük. Yüzde 15 gibi küçülmeyle kârlılığı yakaladık. 2001'den bugüne de yüzde 300 oranında büyüdük. En beğenilen gazoz şişemiz Efsane'yi ve yeni ürünleri pazara sunduk.

* Küllerinden yeniden doğmuş bir anlamda... Öyle. Şu anda rahatız demek ilerde de rahat olacağız anlamına gelmiyor tabii. Türkiye, rekabetin had safhada olduğu, kâr marjlarının çok düştüğü çok zor bir pazar. Rakiplerimizin de işletmelere kâr bırakmayacak şekilde fiyatlama yapmalarından dolayı zorluğumuz var.

* Uluslararası bir meşrubat şirketi gelse ve sizi almak istiyorum dese, ne cevap verirsiniz? Bu şirket Türkler'indir ve Türkler'in kalacak derim.

* Sizi baştan çıkartacak bir fiyat verirlerse de... Tabi ki her şey satılır ama manevi değerler daha değerlidir. Bugün bana satar mısın derler, belki ben iki yıl sonra bir markayı satın alacağım derim.

* Döviz kurlarındaki ani artışı nasıl yorumluyorsunuz? Tek taraflı düşünmemek lazım. Dövizin aşırı artması bizi etkiliyor. Çünkü satışımızın yüzde 90'ı iç pazara. Satarken TL, ama ne yazık ki bütün hammaddeleri Euro'yla alıyoruz. Şekeri zaten dünyada en pahalıya biz alıyoruz. Diğer ambalaj malzemeleri Euro'yla. Yani bizim kâr marjımız çok geriye gidiyor. Dövizdeki son durumda kötü olan hareketin 3 günde olup, altı aydır olmamasıydı.

[๏๒รєรรเ๏ภ]

Uludağ gazozunun formülü 76 yıldır gizli!



* Sizin de bir gizli formülünüz varmış. Kimler biliyor bu formülü? Dedemin babası bu işe başlamış ama dedem Nuri Erbak, ağız tadına çok düşkün biriymiş. Yemek yemeyi çok seven, 1930'larda bütün dünyayı dolaşmış, müthiş bir fotoğraf koleksiyonuna sahip bir insanmış. 1933'te meşrubat üretirken çeşitli karışımlar denemiş ve esas bugünkü formülü bulmuş. O günden sonra da bu formül aile içinde gizlidir. Bir iki kişi dışında kimse bilmez. Jenerasyondan jenerasyona iletilir. Kimse de taklit edemez.

* Gazozların tadı birbirine benzemez mi? Zaten Uludağ gazozlarının kendine has özel bir aroması var. Diğer gazozlar limon aromalıdır ve onları yapmak çok kolaydır. Bizim aroma çok farklıdır, zaten onun için de bu şirket, 76 yıldır dev rakiplerinin karşısında dimdik ayakta. Gazozlar içinde yüzde 100 şekerle üretilen tek gazoz da Uludağ gazozdur. Biz fruktoz ve tadlandırıcı kullanmayız.

* Uludağ bir aile şirketi. Siz ortak almayı düşünmüyor musunuz? Biz 1999-2001 arasında Doğuş Grubu ile ortak olduk. Doğuş'un yüzde 30 bizde bir iştiraki oldu. Profesyonellik anlamında çok şey öğrendik. Onlar daha sonra bazı sektörlerden çıktılar. Biz de hisseleri geri aldık. Şu anda Uludağ, kendi yağında kavrulan bir şirket ve bir ortaklık düşünmüyoruz.