Dinimizin Direği Namaz

[TiTaN]

NAMAZ (I)

Konular:
• Namazın Önemi
• Namaz Kimlere Farzdır
• Namaz Vakitleri
• Ezan ve İkamet
• Namaz Çeşitleri
• Namazın Kılınışı



Namazın Önemi
İslâmın beş şartından ikincisi namaz kılmaktır. İnsanların ilk görevi, Allah'ın varlığına ve birliğine, Hazreti Muhammed (s.a.s.)'in peygamberliğine inanmaktır. İmandan sonra farzların en önemlisi namazdır. Beş vakit namaz, hicretten bir buçuk yıl önce Mîrac gecesinde farz kılınmıştır.
Namaz, rûhu temizleyen, kalbi aydınlatan, insanı Allah'ın huzuruna yükselten bir ibadettir.
Sevgili Peygamberimiz: "Namaz dinin direğidir." (39) buyurarak, namazın dinimizde çok önemli bir ibadet olduğunu belirtmiştir. Namaz, bize beden ve ruh temizliği kazandıran bir nurdur. Bu sayede müslüman günah kirlerinden arınır ve cennete girmeye lâyık temiz bir kul olur.
Peygamberimiz (s.a.s.) efendimiz bu konuda şöyle buyurdu:
"Sizden herhangi birinizin kapısı önünde bir nehir bulunsa, ve o kimse nehirde günde beş defa yıkansa kendisinde kirden birşey kalır mı?"
Dinleyenler:
"Hiç kir kalmaz Ya Rasûlellah!" diye cevap verdiler.
Peygamberimiz:
"İşte beş vakit namaz da buna benzer, Allah namazla günahları siler." (40) buyurdu.
Namaz, kalplere Allah korkusunu yerleştirerek insanı günah işlemekten korur. Bu gerçek Kur'an-ı Kerim'de şöyle bildirilmektedir:
"Sana vahyolunan kitabı oku, namazı dosdoğru kıl. Gerçekten namaz, hayasızlıktan ve fenalıktan alıkoyar." (41)
Müslüman kişi namaz kılmakla mükellef olduğu gibi, çocuklarına da namazı öğretmek zorundadır. Sevgili Peygamberimiz şöyle buyuruyor: "Çocuklarınıza yedi yaşına gelince namaz kılmasını emredin." (42)
Anne ve baba yedi yaşına giren çocuklarına namaz kılmayı öğretirse çocuklar erginlik çağına gelince namaza iyice alışmış olurlar.


Namaz Yabanda Komaz

Sabah, öğle, ikindi, akşam, yatsı beş vakit
Namaza dur, içinden bütün kirleri akıt,

Namaz kılanların içlerine nur dolar,
Namazı kılmayanın yüzünün nuru solar.

Namaz demek, Allah'ın çıkmaktır huzuruna,
Allah'la konuşmaktır, erişmektir nuruna;

Abdest alıp temizlen, tertemiz ol erkenden,
Temizliğe alışmak gerekir çocuk iken.

M. Şerafettin YALTKAYA

Namaz Kimlere Farzdır
Bir insana namazın farz olması için üç şartın bulunması gerekir:
1) Müslüman olmak.
2) Erginlik çağına gelmiş olmak.
3) Akıllı olmak.

Namaz Vakitleri
Günde beş vakit namaz vardır. Bunlar: Sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazlarıdır. Bu namazların her birinin belirli vakitleri vardır. Her namazın kendi vaktinde kılınması şarttır. Vaktinden önce bir namazı kılmak caiz olmadığı gibi özürsüz olarak namazı vaktinden sonraya bırakmak da büyük günahtır. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulmuştur:
"Şüphesiz namaz; mü'minler üzerine belirli vakitlerde farz kılınmıştır." (43)
Sabah Namazının Vakti: Sabaha karşı tan yerinin ağarmaya başlamasından, güneşin doğmasına kadar olan zamandır.
Öğle Namazının vakti : Güneş tam tepemize gelip, gölge, doğu tarafına uzanmaya başladığı vakitten itibaren -güneş tepe noktasında iken var olan gölge müstesna- herşeyin gölgesinin bir veya iki misli oluncaya kadar devam eden zamandır.
İkindi Namazının Vakti: Öğle namazı vaktinin bitiminden güneş batıncaya kadar olan zamandır.
Akşam Namazının Vakti: Güneş battıktan sonra başlayıp güneşin battığı yerde meydana gelen kızıllık kayboluncaya kadar olan zamandır.
Yatsı Namazının Vakti: Akşam namazının vakti çıktıktan sonra başlayıp sabah namazının vakti girinceye kadar devam eden zamandır.
Vitir Namazının Vakti: Vitir namazının vakti de yatsı namazının vaktidir. Ancak vitir namazı, yatsı kılındıktan sonra kılınır.
Cuma Namazının Vakti: Öğle namazının vaktidir.
Teravih Namazının Vakti: Yatsı namazının vaktidir.
Bayram Namazının Vakti: Bayram günleri sabahleyin güneşin doğuşundan yaklaşık 50 dakika geçtikten sonra başlayıp güneşin tepe noktasına gelmesine kadar devam eden zamandır.

Namaz Kılınmayan Vakitler
Günün bazı vakitlerinde hiçbir namaz kılınmaz. Namaz kılınması câiz olmayan vakitler üçtür:
1) Güneş doğarken.
2) Güneş tam tepe noktasına gelip batı tarafına geçmeden.
3) Güneş batarken.
Sadece o günün ikindi namazının farzı kılınmamış ise güneş batarken de kılınır.

Ezan
Beş vakit namaz ile cuma namazı için ezan okumak sünnettir. «Ezan» namaz vakitlerini ilan eden bir duyurudur. Ezan'la hem namazın kılınacağı hem de namazın kurtuluşa vesile olacağı bildirilmekte ve Allah'ın birliği ile Hz. Muhammed (s.a.s.)'in peygamberliği duyurulmaktadır.

Ezan cümleleri şunlardır:

Allâhü ekber- Allâhü ekber
Allâhü ekber- Allâhü ekber
Eşhedü enlâ ilâhe illellah
Eşhedü enlâ ilâhe illellah
Eşhedü enne Muhammeden Rasûlüllah
Eşhedü enne Muhammeden Rasûlüllah
Hayye ale's-salâh, Hayye ale's-salâh
Hayye ale'l-felâh, Hayye ale'l-felâh *
Allâhü ekber, Allâhü ekber
Lâ ilâhe illellah

İkamet
Farz namazlarda ayrıca «ikamet» getirmek erkekler için sünnettir.

İkamet cümleleri şunlardır:

Allâhü ekber- Allâhü ekber
Allâhü ekber- Allâhü ekber
Eşhedü enlâ ilâhe illellah
Eşhedü enlâ ilâhe illellah
Eşhedü enne Muhammeden Rasûlüllah
Eşhedü enne Muhammeden Rasûlüllah
Hayye ale's-salâh, Hayye ale's-salâh
Hayye ale'l-felâh, Hayye ale'l-felâh
Kad Kameti's-salâh
Kad Kameti's-salâh
Allâhü ekber, Allâhü ekber
Lâ ilâhe illelllah

Namaz Çeşitleri
Namazlar başlıca üç çeşittir:
1) Farz namazlar,
2) Vacib namazlar,
3) Nâfile namazlar.

A– Farz Namazlar:
Bunlar beş vakit namaz ile Cuma ve cenaze namazıdır.

Beş Vakit namaz:
1) Sabah Namazı: 4 Rek'attır.
2 Rek'at sünnet,
2 Rek'at farz.

2) Öğle Namazı: 10 Rek'attır.
4 Rek'at ilk sünnet,
4 Rek'at farz
2 Rek'at son sünet.

3) İkindi Namazı: 8 Rek'attır.
4 Rek'at sünnet
4 Rek'at farz.

4) Akşam Namazı: 5 Rek'attır.
3 Rek'at farz,
2 Rek'at sünnet.

5) Yatsı Namazı: 10 Rek'attır.
4 Rek'at ilk sünnet,
4 Rek'at farz,
2 Rek'at son sünnet.

Beş Vakit Namazdan Başka Farz Olan Namazlar:
1) Cuma Namazı: 10 Rek'attır.
4 Rek'at ilk sünnet,
2 Rek'at farz,
4 Rek'at son sünnet

2) Cenaze Namazı: Farz-ı Kifayedir.

B– Vacip Namazlar:
1) Vitir Namazı: 3 Rek'attır.
2) Ramazan Bayramı Namazı: 2 Rek'attır.
3) Kurban Bayramı Namazı: 2 Rek'attır.

C– Nâfile Namazlar:
Farz ve vaciplerden başka kılınan namazlara "Nafile Namazlar" denir.

Nafile Namazlar İkiye Ayrılır:
1) Farz namazlarına bağlı olarak kılınan nafile namazlar:
Bunlar, farzlardan önce ve sonra kılınan sünnetler ile Ramazan *******inde kılınan ve Müekked bir sünnet olan teravih namazıdır.
2) Farz namazlarına bağlı olmayarak kılınan nafile namazlar:
Bunlara Müstehab veya Mendup namazlar da denir. Bunlar, bazı vakitlerde sevab kazanmak niyetiyle kılınan namazlardır.

Namazın Farzları
Namazın farzları 12'dir. Bunlardan altısı namazın dışındadır, bunlara "Namazın Şartları" denir. Altısı da namazın içindedir. Bunlara da "Namazın Rükünleri" denir.
Namazın sahih olabilmesi için oniki farzın eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir.

Namazın Şartları:
1) Hadesten Taharet: Hades denilen manevî kirin giderilmesi için, abdest almak, gerekli hallerde gusül yapmaktır.
2) Necasetten Taharet: Namaz kılacak kişinin, bedeninde, üzerindeki elbisede ve namaz kılacağı yerde pislik varsa bunları temizlemektir.
3) Setr-i Avret: Namaz kılacak kişinin vücudunda örtünmesi gereken yerleri örtmesi demektir.
Erkeklerin: Göbek ile diz kapağı arasını (dizkapağı dahil),
Kadınların: Yüz, el ve ayaklardan başka vücudunun her tarafını örtmeleri gerekir.
4) İstikbal-i Kıble: Namazı kıbleye dönerek kılmaktır. Kıble, Mekke şehrindeki kutsal bina olan Kâbe yönüdür. Kâbe, Hz. İbrahim ve Hz. İsmail tarafından yapılmıştır.
5) Vakit: Namazları kendi vakitleri içinde kılmaktır.Vakti gelmeden bir namazı kılmak caiz değildir.
6) Niyet: Hangi namazı kıldığını bilmek ve kalbinde hatırlamaktır. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir.

Namazın Rukünleri:
1) İftitah Tekbiri: Namaza başlarken tekbir almak demektir.
2) Kıyam: Namazda ayakta durmak demektir.
3) Kıraat: Namazda ayakta iken biraz Kur'an okumaktır.
4) Rükû': Namazda eller diz kapağına erişecek kadar eğilmektir.
5) Sücûd: Rükû'dan sonra ayaklar, dizler ve ellerle beraber alnı yere koymaktır.
6) Ka'de-i Ahîre: Namazın sonunda "Ettehiyyatü" okuyacak kadar oturmak demektir.

Namazın Vacibleri
1) Namaza "Allahu Ekber"sözü ile başlamak.
2) Farz namazların ilk iki rek'atında, nafile namazların her rek'atında Fatiha suresini okumak.
3) Farz namazlarının ilk iki rek'atında, vitir ve nafile namazların her rek'atında Fatihadan sonra sûre veya ayet okumak.
4) Fatihayı sureden önce okumak.
5) Secdede alın ile beraber burnu da yere koymak.
6) Üç ve dört rek'atlı namazların ikinci rek'atında oturmak (Buna ka'de-i ûlâ=birinci oturuş
7) Namazlardaki birinci oturuş ile son oturuşlarda ettehiyyatü'yü okumak.
Cemaatle kılındığı zaman sabah, cuma, bayram, teravih ve vitir namazlarının her rek'atında, akşam ve yatsı namazlarının ilk iki rek'atında imamın fatiha ve sureyi açıktan, öğle ve ikindi namazlarında ise, gizlice okuması.
9) İmama uyan cemaatin fatiha ve sureyi okumayıp susması.
10) Vitir namazında kunut tekbiri almak ve kunut dualarını okumak.
11) Bayram namazlarında alınan ilâve tekbirler.
12) Ta'dili erkân, yâni ayakta iken dosdoğru, rükûda dümdüz olmak (Kadınlar biraz meyilli dururlar), rükûdan kalkınca iyice doğrulmak, iki secde arasında tam oturmak.
13) Namazın sonunda sağa ve sola selâm vermek.
14) Namazda yanılma olursa sehiv secdesi yapmak.
(Namazda, farz veya vacip olan şeylerden birinin geciktirilerek yapılması yahut vaciplerden birinin unutularak terkedilmesi halinde sehiv secdesi yapmak gerekir. Vacib, bile bile yapılmazsa namazın yeniden kılınması lâzımdır.)