ABD’nin zararı 1 trilyon doları aşar, 15 milyon aile evsiz kalır

[slipknot]

Karamsar ancak doğrulanmış öngörüleriyle tanınan Prof. Nouriel Roubini, ABD’nin resesyona girdiğini savunurken, finansal kayıpların 1 trilyon doları aşabileceğini, 10-15 milyon hanenin de evini kaybedebileceğini belirtti. Ancak Roubini, "Benim karamsar senaryom bile resesyonun en fazla 6 çeyrek süreceğini söylüyor" dedi.

ULUSLARARASI makroekonomi alanının en önemli uzmanlardan biri olarak kabul edilen, New York Üniversitesi Stern School of Business ekonomi profesörü Nouriel Roubini, ABD’nin beklenen resesyona (durgunluk) bu yılın ilk çeyreği itibariyle girdiğini savundu. Roubini, bunun faturasını da "1 trilyon dolarlık kayıp ve 10-15 milyon hanenin evini kaybetmesi" olarak çıkardı. Karamsarlığına karşın, haklı çıktığı öngörüleriyle tanınan Roubini, kötümser senaryosuna karşın, resesyonun 4 ile 6 çeyrek arasında süreceğini tahmin etti.

KARAMSAR DEĞİL REALİSTİM: İş Yatırım’ın bu yıl 5’incisini düzenlediği Geniş Açı toplantılarının konuşmacısı olarak doğduğu şehir olan İstanbul’a gelen Prof. Nouriel Roubini, ABD ekonomisinde yaşanan gelişmeler, bu gelişmelerin global piyasalar ile Türkiye’ye yansımalarını değerlendirdi. Kendisini "karamsar" olarak niteleyenlere karşın "realist" olduğunu söyleyen Roubini, ABD finans piyasalarında yaşanan gelişmelerin kredi balonunun patlaması olduğunu hatırlattı. Roubini, ABD’deki sıkıntılarla ilgili şu tespit ve öngörüleri yaptı:

DÖNMEYEN KREDİLERLE BAŞEDİLMEZ: Para politikası likidite sorunu ile baş edebilir ama dönmeyen kredilerle baş edemez. Bunu yaşamamızın nedeni sadece para politikası ve Amerikan Merkez Bankası FED’in faizleri çok uzun süre düşük düzeyde tutması değil. Bu işin bir parçası ama daha önemlisi finans sistemindeki denetim ve düzenlemelerin zayıf olması. Peşinat olmadan mortgage verilmesi, gelir beyan etmeyenin kredi alması gibi uygulamalar kesinlikle olmamalıydı.

EN FAZLA 6 ÇEYREK SÜRER: ABD’nin aralık ayı itibarıyla resesyona girdiğini düşünüyorum. ABD’deki finansal kayıplar 1 trilyon doları aşabililir, 10-15 milyon hane evini kaybedebilir. Ancak benim karamsar senaryom bile resesyonun en fazla 6 çeyrek süreceğini söylüyor. ABD’de resesyon 4 ya da 6 çeyrek sürebilir ve büyüme dört çeyrek sonunda eksi 1-2 arasında olabilir.

RESESYON YAŞANACAK, BİTECEK: Bazı analistler sorunların Japonya’ya sıçrayacağını ve geniş çaplı stagflasyona (yüksek enflasyon ile durgunluğun aynı anda yaşanması) neden olacağını söylerken, ben ABD’nin ciddi bir resesyon yaşayacağını, ancak bundan kurtulabileceğini söylüyorum. Ayrıca gelişmekte olan piyasalarda yüksek büyüme potansiyeli görüyorum. ABD’de de sorunlarını halledip büyümeye dönebilir.

İstanbullu halıcı bir babanın oğlu

BAZI internet sitelerinde Tahran doğumlu gibi görünse de Nouriel Roubini, 1958’de İstanbul’da doğdu. Roubini’nin ailesi o yıllarda Şişli’de oturuyordu ve babası da halı ticaretiyle uğraşıyordu. Roubini 2 yaşındayken ailesi önce İran’a, ardından da İsrail’e göç etti. Roubini, 1983-88 yılları arasında ABD’de Harvard’a eğitimini tamamladı. Halen New York Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan Roubini, ABD Hazinesi Uluslararası İlişkiler Sekreteryası’nda "Kıdemli Danışman" olarak da görev aldı.

Ayrışma tezine karşıyım Türkiye de etkilenecek

ALANINDA otorite olarak kabul edilen Prof. Nouriel Roubini, gelişmiş ekonomilerle gelişmekte olan ekonomiler arasında bir ayrışma olduğu tezine de katılmadığını açıkladı. Türkiye’nin de içinde olduğu gelişmekte olan ülkelerin ABD’deki resesyondan etkileneceğini savunan Roubini, şu değerlendirmeleri yaptı:

Æ ABD resesyonunun dünyanın geri kalanına mutlaka etkisi olacak. Tabii ki gelişmekte olan piyasaları da kapsayacak. Gelişmekte olan piyasalar son yıllarda riskten kaçınma eğiliminin düşük olması, yüksek seyreden emtia fiyatları gibi nedenlerle yüksek büyüme oranları yakaladılar. Şimdi bu unsurların tersine dönmesi bu ekonomiler üzerindeki baskıyı artıracaktır.

Æ Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan piyasa ekonomileri bundan 10 yıl öncesine göre çok daha iyi durumda. Gelişmekte olan ekonomiler, finansal sistemlerini büyük ölçüde temizlediler, hükümetler sağlam makroekonomik politikalar izliyor. Bu nedenle 1994 Meksika ya da 2002 Brezilya krizi gibi kriz beklemiyorum ama, finansal baskılar kesinlikle olacaktır.

TL sert düşerse enflasyonu zorlar

PROF. Nouriel Roubini, son yıllarda mali sistemi güçlendirici reformların yapılması ve yüksek faiz dışı fazla verilmesini Türkiye’nin artıları olarak nitelendirdi.Roubini, Türkiye’ye ilişkin şunları söyledi:

Æ ABD’deki resesyon ve Euro bölgesinde yavaşlama olması durumunda global kredi sıkışıklığı TL üzerinde baskı yaratabilir. Bu sert olursa, enflasyon ve faizler üzerinde baskı yaratabilir.

Æ Sert bir devalüasyon öngörmüyorum, ama ABD resesyonunun ne kadar derin olacağına bağlı olarak, Türkiye’yi de gelişmekte olan ülke para birimleri üzerindeki baskı da o denli artacak.