Artçı deprem, uzaktan tetiklenebiliyor

[Bostandere]

Uzmanlar, ABD'nin en riskli bölgesi olan California eyaletindeki depremleri araştırmaya konu yaptı.


Deprembilimciler, ana depremden sonra meydana gelen artçı depremlerin merkezden çok uzak faylardaki sismik titreşimlerden de etkilenebileceğini öne sürdü.

NEW YORK - Bilim insanları ana depremin artçı şokları nasıl tetiklediğine dair yeni bilgiler ediniyor. Artçı şokların depremin merkezinin yer aldığı faydaki kırılmamış bölümlerin sonradan kırılmasıyla oluştuğu düşünülüyordu. Bu teze göre artçı depremler de ana depremle aynı fay hattında gerçekleşiyor. Ancak yeni bir araştırma, artçı depremlerin bir kısmının depremin merkezinden kilometrelerce uzaktaki birtakım sismik titreşimlerin de artçı depremler yaratabileceği fikrini ortaya atıyor.

Araştırmayı yürüten University of California-Santa Cruz profesörü Emily Brodsky ve U.S. Geological Survey (ABD Jeoloji Enstitüsü) uzmanı Karen Felzer, uzak sismiek hareketlerin de artçı şoklarda etkili olduğu sonucuna kendilerinin de şaşırdığını ifade ediyor. Felzer, “Artçı depremin kırılan fayın uzunluğunun iki katı kadar bir çapta meydana gelebileceğinin varsayılıyordu, ancak yeni bulgular artçı depremlerin 50 kilometre ötedeki bir kırıktan da kaynaklanabileceğini gösteriyor.”

Brodsky ve Felzer, güney California’da meydana gelen 2 ila 6 şiddeti arasındaki depremleri inceledi. Artçı depremlerin meydana geldiği, kırılmaya müsait fayların uzaktaki sismik hareketlerden daha kolay etkilenir hale geldiği gözlemlendi.

Deprem iki tektonik plakanın birbirlerine yaklaştığında, aralarındaki kırık hatlarının biriken güçten dolayı kırılmasından oluşuyor. Bu kırılma gerçekleştiğinde biriken gücün tümü boşalmayabiliyor, bu durumda depremi takip eden birkaç gün zarfında bu enerji de artçı deprem olarak boşalıyor. Artçı depremler genellikle daha düşük şiddette gerçekleşiyor, ancak yıkılmaya yüz tutmuş binalar üzerinde etkili olabiliyor. Kimi zaman artçı depremler seri halinde de gerçekleşebiliyor.