THY, otomotivi örnek aldı, ’yalın’ sistemle maliyet düşürdü / 15 ekim

[M@D_VIPer]

THY, otomotivi örnek aldı, ’yalın’ sistemle maliyet düşürdü

Alper YOLDAŞ

THY Teknik A.Ş. İş Geliştirme Müdürü Mehmet Tilla, Toyota Adapazarı ve Mercedes-Benz Türk Hoşdere fabrikalarını incelediklerini belirterek, "Yalın üretim sistemiyle THY’de operasyonel giderlerin yüzde 15’ini bulan bakım ve onarım masrafları azalırken, uçakların bakım için yerde kalma süresi de kısalacak. Bir havayolu şirketi için bu çok önemli bir avantaj" dedi.

MALİYETLERİ düşürürken üretim hızını artırdığı için otomotiv sektörünün vazgeçilmezi olan ’yalın üretim’ sistemi, şimdi de Türk Hava Yolları’nın (THY) rekabet gücünü arttıracak. Türkiye’de Toyota, Mercedes-Benz Türk, Ford Otosan, Oyak-Renault, Tofaş, Temsa gibi otomotiv üreticileri tarafından kullanılan bu sistem sayesinde THY’de operasyonel giderlerin yüzde 15’ini bulan bakım ve onarım masrafları azalırken, uçakların yerde kalma süresi de kısalacak. THY yolları bünyesinde faaliyet gösteren ve uçaklara bakım-onarım hizmeti veren THY Teknik A.Ş.’nin İş Geliştirme Müdürü Mehmet Tilla, israfı ortadan kaldıran yalın üretim sistemi çalışmalarına 2006 yılı başında başladıklarını belirterek, "Aslında Amerika’yı yeniden keşfetmiyoruz. Otomotiv sektöründe çok başarılı olduğu için tüm dünyada diğer sektörlerde de uygulama alanı bulunan bir sisteme geçiyoruz" dedi.

TOYOTA VE MERCEDES’E GİTTİK: ABD’li uçak üreticisi Boeing’in işbirliğiyle yalın üretim çalışmalarının yürüttüklerini anlatan Tilla, şunları söyledi: "Boeing’in desteğinin yanı sıra Türkiye’deki uygulamalardan da faydalandık. Toyota’nın Adapazarı’ndaki otomobil fabrikasına, ardından da Mercedes-Benz Türk’ün Hoşdere’deki otobüs üretim merkezine giderek, incelemelerde bulunduk" diye konuştu. Havayolu şirketlerinin zorlu rekabet koşullarında giderlerini en aza indirmeye çalıştıklarını vurgulayan Tilla, şöyle devam etti: "Bir havayolu şirketinde personel giderleri (yüzde 40) ve akaryakıt harcamaları (yüzde 20) operasyonel maliyetin toplamda yüzde 60’lık kısmını oluşturuyor. Üçüncü en önemli maliyet kalemini ise yüzde 15 ile uçakların bakım ve oranım masrafları. Dolayısıyla bu kalemdeki giderlerin azalması, şirketlerin rekabet gücünü doğrudan etkiliyor."

BİR KEREDE 45 BİN DOLAR: İsrafı en aza nasıl indiririz düşüncesinden hareketle çeşitli çalışma grupları oluşturarak, 20 farklı proje geliştirdiklerini ifade eden Tilla, şöyle konuştu: "Teknik ekibin de desteği sonucu iş süreçlerini hızlandıran yeni uygulamaları başlattık. Örneğin, teknik görevlerini yerine getirebilmek için bir gün içinde 3 bin 800 metre yol yürümek zorunda kalan çalışanımız, yaptığımız iyileştirmeler sonucunda artık aynı işi sadece 700 metre yürüyerek yapabiliyor. Verimlilik ve zaman açısından çok önemli bir tasarruf sağlandı. Böylece, devreye soktuğumuz 20 yeni uygulamanın sadece bir kez uygulanması bile 45 bin 300 dolarlık bir tasarruf anlamına geliyor."

Toyota başlattı

BİR malın veya hizmetin üretimi için gerekli olmayan, değer katmayan işlemlerin, gereksiz malzeme ve işgücü hareketlerinin, gereksiz stokların, hataların ve uzun hazırlık sürelerinin ortadan kaldırılmasını amaçlayan yalın üretim sisteminin kökeni 1950’li yılların Japonya’sına dayanıyor. Japon otomotiv devi Toyota tarafından geliştirilen ve Toyota Üretim Sistemi olarak da anılan bu sistem, 1980’lerde ilk ürünlerini vermeye başladı. 1980-1985 yılları arasında Massachusetts Institute of Technology (MIT) tarafından yürütülen araştırmanın sonuçları ’Dünyayı Değiştiren Makine’ adlı kitapta yayınlanırken, bu üretim sistemi için ’yalın’ terimi ilk kez kullanıldı.

Mayısta ayrı bir tüzel kişilik oldu

THY, sektörde yaşanan rekabete uyum sağlamak için bu yıl yüzde 100 hissesi kendine ait olan THY Teknik A.Ş.’yi kurdu. THY’ye bağlı olarak hizmet veren Genel Müdür Teknik Yardımcılığı, Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 4464 sayılı kararı gereğince, 26 Mayıs 2006 tarihinden itibaren ’THY Teknik A.Ş.’ adı altında ayrı bir tüzel kişilik olarak hizmet vermeye başladı. Böylece THY’nin asıl işi olan yolcu ve yük taşımacılığına yoğunlaşması hedeflendi.

20 yılda bir uçak parası harcıyoruz

İKİ motorlu ve geniş gövdeli bir yolcu uçağının yıllık bakım maliyeti 3 milyon dolar olduğunu belirten Mehmet Tilla, "20 yıllık süreçte bu rakam 60 milyon doları buluyor. Böyle bir yolcu uçağının ortalama 65 milyon dolara satın alındığını düşünürsek, bu oldukça önemli bir rakam" dedi. Bir uçağın bakım ve onarım için sadece bir gün yerde kalmasının 30 bin dolara mal olduğunu söyleyen Tilla, şöyle konuştu: "Çoğunluğu teknisyen ve mühendis olmak üzere toplamda 2 bin 848 personel ile yerli yabancı 40 civarında özel havayolu şirketine hizmet veriyoruz. THY ise 100’ü aşkın uçaktan oluşan filosuyla ana müşterimiz konumunda. Önemli bir bakım için 1 hafta 10 günü buluyor. Yalın üretim anlayışı sayesinde iş yapış sürecini daha da hızlandıracağız. Böylelikle, ana müşterimiz olan THY’nin uçakları bakım için çok daha az yerde kalacak. Ağır rekabet koşulları düşünülürse, bir havayolu şirketi için bu çok önemli bir avantaj."