Fransa’ya özendiler / 15 ekim

[M@D_VIPer]

Fransa’ya özendiler

Tandoğan UYSAL / STOCKHOLM

Bilimi, düşünce ve ifade özgürlüğüyle destekleyen Nobel ödüllerinin memleketlerinden biri olan İsveç’te basın, Fransa gibi Ermeni soykırımını inkar etmenin yasaklanmasını istemeye başladı. Ülkenin yeni Başbakanı Fredrik Reinfeldt’ten bu yönde girişim bekleyen gazeteler, AB üyesi olabilmek için Türkiye’nin Ermeni soykırımını tanıması gerektiğini savunuyor.

NOBEL ülkesi İsveç’te bu yılın Nobel Edebiyat Ödülü’nün Türk yazar Orhan Pamuk’a verildiğinin açıklanmasının hemen sonra, İsveç basınında Türkiye’ye yönelik sözde Ermeni soykırımı iddiaları gündeme oturdu. Avrupa ülkelerinden, Fransa Ulusal Meclisi’nde kabul edilen yasa teklifine eleştiri yağarken, İsveç basını yeni hükümetten benzer bir kanun çıkarmasını istedi.

Fransız Ulusal Meclis’in üç gün önce Ermeni soykırımına inkar edenlere para ve hapis cezası verilmesini öngören yasayı kabul etmesinin ardından İsveç basını bu konuyu ayrıntılı işlemeye başladı. Basın, İsveç’te yeni kurulan hükümetin Başbakanı Fredrik Reinfeldt ve parlamentoyu bu konuda Türkiye’ye baskı yapmaya çağırdılar. İsveç’in en yüksek tirajlı gazetelerinden Aftonbladet, Expressen, Dagens Nyheter ve Svenska Dagbladet gazeteleri sayfa sayfa Nobel edebiyat ödüllü Orhan Pamuk’un hayatı, kitapları ve onu öven yazılar yayınlarken, aynı zamanda Kürt ve Ermeni sorunlarıyla ilgili görüşlerine de atıfta bulundular.Gazetelerin konuyla ilgili yorum aldığı Kürt ve Ermeni kökenli gazetecilerin yorumlarına da yer veren gazeteler, Türkiye’yi AB sürecinde Ermeni, Süryani, Asuri, Keldaniler, Çingeneler ve Pontuslu Rumlara yönelik Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapıldığı iddia edilen sözde soykırımı tanımaya çağırdılar.

SOYKIRIM ŞARTI

Türkiye’nin sözde soykırım iddialarını tanımaması halinde, Türkiye’nin AB’den dışlanmasını öne çıkaran yazılara da genişçe yer veren İsveç basını, "Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaşanan soykırım üzerine Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. Türkler önce geçmişlerinde yaptıkları ile yüzleşerek Avrupa Birliğine katılmalılar" değerlendirilmesinde bulundular.

İsveç Parlamentosu, iki kez sözde Ermeni soykırımının tanınması için girişimde bulunmuş, ancak baskılar üzerine geri adım atmıştı. Şimdi, Fransa’ya dikkat çeken basın, benzer bir yasa tasarısının İsveç Parlamentosu’nun da gündemine alınmasını istiyor. Özellikle de İsveç’in yeni Başbakanı Fredrik Reinfeldt ve AB’den sorumlu Bakanı Cecilia Malmström’den bu konuda inisyatif alınması isteniyor.

NYT: Pamuk siyasetüstü yazar

Orhan Pamuk’a Nobel Edebiyat Ödülü verilmesi üzerine tüm dünyada kitaplarının satışı artmaya başlarken ve yabancı basında yazarla ilgili övgü dolu yazılar çıkarken, Ermeni soykırımıyla ilgili sözlerinin yarattığı tartışmaya da işaret ediliyor.

’Pamuk’un siyasileştirilmiş ödülü. Nobel Edebiyat Komitesi, edebiyatı ödüllendirirken solcu politikaları onurlandırabilir, ancak ifade üzerinden gerçekten politika yapanlar Fransa, Türkiye ve ABD.’

Orhan Pamuk’a kültürlerin çatıştığı bir dönemde kültürlerin çatışmasına yeni semboller bulduğu için ödül verildiğine işaret eden Kanadalı bir edebiyat profesörü, NYT için yazdığı makalesinde bu çatışmanın öne çıkarılıp Pamuk’un edebi değerinin gözardı edilmemesi gerektiğini savundu. Gazetenin haberinde ise Orhan Pamuk’un inkar yasası nedeniyle Fransa’ya fazla tepki gösterilmemesini isteyerek "Pire için yorgan yakmayın" sözlerine yer verdi.

Fransa’nın kararı hatalı

Alman "Die Welt" gazetesi Fransız Meclisi’nden geçen yasanın Ermeni soykırımını Yahudi soykırımıyla aynı tuttuğu ve bunun yanlış olduğu yorumunu yaptı. Gazete Fransa’daki yasanın Yahudi ve Ermeni soykırımı inkarı için aynı cezayı öngördüğünü, ancak iki olayın birbirinden çok farklı olduğunu vurguladı. Yahudi soykırımının tamamen ırkçı nedenlerle işlendiği, Yahudilerin Ermeniler gibi ayrı bir devlet kurmak için devlete karşı herhangi bir isyan ya da ayaklanma içinde bulunmadığı farkına dikkat çekildi.