Yalancı Emzik

[CaKaLBoT]

Yalancı EmzikDoğumdan sonra bebek beslenmesinde anne sütünün ne kadar önemli ve gerekli olduğu bilinen bir gerçektir. Bebeğin anne sütünü emmesi hem doğal beslenmesini sağlamakta hem de emme güdüsünü gidermektedir. Anne sütü emmeyen bebeklerin parmak emme gibi kötü alışkanlıklara yöneldikleri görülmektedir. Çünkü bebekler için emmek rahatlamanın ve güven duymanın en doğal yoludur.

Emzik kullanımı ve kısa anne sütü verme süresi arasında bağlantı olduğu bilinmektedir. Yapılan çeşitli araştırmalarda bebeklerin yaklaşık olarak %85 inin birinci aydan başlayarak emzik kullandığı bulunmuştur. Anne sütünü kısa süre alan bebeklerde emzik kullanma sıklığının daha fazla olduğu saptanmıştır.

Yalancı emzikler çocuğun emme içgüdüsünü tamamlaması için kullanılmaktadır. Kullanılan bu emzikler anne memesini taklit etmelidir. Bunun için bebeklerde ağız anatomisine uygun,fizyolojik özellikler taşıyan hijyenik emzikler kullanılmalıdır.

Bu özellikler şunlardır:
1-Emzik tablası çocuğun ağzına girmeyecek kadar büyük olmalıdır.Böylece bebeğin emziği yutması engellenmiş olur.
2-Emzik tablasının ağız bölgesi anatomisine uygun şekilde olması gerekmektedir.
3-Emziğin kauçuk kısmının yeteri kadar sert ve elastik olması gerekmektedir.
4-Emzik ucunun kısa ve fizyolojik olması gerekmektedir.

Emzik uçları kauçuk ve silikondan yapılmaktadır. Kauçuk çok elastik ve dayanıklı olup özellikle diş çıkartan bebeklerde kullanılması uygun olmaktadır. Ancak kauçuk emzikler suyu içlerine emdikleri için çabuk deforme olabilmektedir. Silikon emzik uçlarının formu kolay bozulmaz,ancak diş darbelerine dayanıklı olmadıkları için henüz diş çıkarmamış bebeklerde kullanımı daha uygun olmaktadır.

Emzikler,çocuğun parmak emmesini engellemesi açısından da yararlıdır. Emzik günün büyük bir bölümünde değil sadece gerekli olduğunda verilmelidir. Gereğinden fazla yalancı emzik kullanımının çocuklarda diş çürüklerine ve ortodontik bozukluklara yol açtığı araştırıcılar tarafından belirtilmektedir. Fizyolojik bir yalancı emzik 1.5 yaşına kadar kullanılabilir. Yalancı emzik kullanma alışkanlığı en geç 2-3 yaşında bırakılmalıdır. Ortodontik açıdan yapısal bozukluklara neden olmamak için mümkün olduğu kadar doğal meme yapısındaki fizyolojik emzikler kullanılmalıdır. Eğer emziğin ucu yani kauçuk kısmı uzun ve büyükse çocuğun dil konumu bozulmakta ve damak derinleşmesine neden olmaktadır.

Emzik emilmesine bağlı dental değişiklikler parmak emmede görülen değişikliklere benzer.2 yaşından sonra devam eden emzik emme alışkanlığı dişlerin yer değiştirmesine,anterior open-bite'ta (ön açık kapanış) ve üst çenede çene darlığına neden olabilmektedir. Emzik tablasının dişlere basıncı nedeniyle üst anterior dişler palatinale,alt anterior dişler linguale doğru devrilebilir. Çocukta dental deformiteler başlamışsa emzik kullanımına derhal son verilmelidir.
Emzikler damaklı ve damaksız olmak üzere farklı şekillerde olabilir. Anne memesini andıran damaksız emzikler bebekler tarafından daha kolay benimsenir ancak bu tür emzikler özellikle bir yaşından sonra damağa baskı yaparak damak yapısının bozulmasına neden olabilirler. Damaklı emzikler ise daha elips ve yukarı doğru kıvrık olup damağın anatomik yapısına daha iyi adapte olurlar. Dolayısı ile bu tür emzikler damakta deformasyona neden olmazlar.
Emziği bebeğe vermeden şekere veya bala batırmak uygun olmayan bir davranıştır. Bu uygulama bebeğin diş minelerini zedeleyebilir ve diş çürüklerine neden olabilir. Bebeğin süt dişleri ağızda çok önemli bir yer tutar. Bu dişler bebeğin sadece beslenmesine yardımcı olmazlar, aynı zamanda altlarından sürecek daimi dişler için de doğal bir yer tutucu olarak görev alırlar.

Yeni doğmuş bebeğin emziğinin tıpkı biberon memeleri gibi dezenfekte edilmesi yani mikroptan arındırılması gerekmektedir. Emziklerin temizliği ve bakımı üretildikleri malzemeye göre değişiklik göstermektedir. Emzik ucu kauçuk olanlar özel bir dezenfektan madde yardımıyla soğuk sterilize edilmelidirler. Silikon olanlar ise sıcak yöntemle de steril hale getirilebilirler.

Prof.Dr.Ali Vehbi TUNCER
Ege Üni. Diş Hekimliği Fakültesi
Öğretim Üyesi




EMZİK HAKKINDA BAZI GERÇEKLER


Bebekler doğumun hemen ardından emziğe alışırlar ve ayrılmaları uzun sürer. Genellikle 2 yaşına gelene kadar da emzik alışkanlığını sürdürürler. Ancak bu konuda dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var.

Emzik bebeğin doğal emme içgüdüsünü tatmin ediyor, ayrıca ona güven hissi veriyor. Artık günümüzde uzmanlar bunları söylüyorlar. Emzikten kaçınmak yerine, bu konuda doğru bilgi sahibi olmak ve bebeğe uygun bir şekilde vermek gerekiyor. Çünkü emziğe alıştırılmayan bebek, bir süre sonra parmak emmeye başlayabiliyor. Ancak çocuğunuzu emzikten vazgeçirmek daha kolay oluyor. Parmak emmeye alışınca, çocuğun bundan vazgeçmesi çok uzun yıllar alıyor ve damakta ve dişlerde sorunlar ortaya çıkabiliyor. Dolayısıyla bebeğinize emziğe alıştırın ancak önce yazımızı okuyun.

Emziği neden bu kadar seviyor?

Emzik bebeklerin doğal emme içgüdülerini tatmin ettiğinden onlar için vazgeçilmezdir. Emme hareketi bebek için başlı başına bir memnuniyet kaynağıdır. Çünkü doğumu izleyen haftalarda bebeğin en güçlü refleksi emmektir. Emzik sayesinde üzerindeki gerilimi atar, sakinleşir ve uykuya daha kolay dalar.

Alışkanlığı nasıl engelleyebiliriz?

Anne ve babanın en çok dikkat etmesi gereken nokta; bebekleri gergin, sinirli ve huysuzken emziği onu susturmak için tek çare olarak görmemektir. Ağlayan bebeği susturmak için önce tatlılıkla yaklaşarak sakinleştirmeye çalışmak gerekir.

Emziğin tabanı olmalı mı?

Emzik tabanı bebeğin emziği yutmasını engelleyen bölümüne verilen isim. Bu plastik kısım burun deliklerini kapatmayacak şekilde yapılıyor ve hava geçmesini sağlamak için delikleri bulunuyor. Sert ve yumuşak malzemeden yapılmış olanlarını piyasada bulmak mümkün. Ancak geceleri yumuşak malzemeden yapılanları tercih etmemelisiniz.

Silikon emzik mi, kauçuk mu?

Emzikler kauçuk ve silikon olmak üzere iki maddeden yapılıyorlar. Doğal bir madde olan kauçuk çok elastik ve dayanıklı. Özellikle diş çıkartan bebeklerde kauçuk emzik kullanmak uygun olur. Ancak kauçuk emziklerin formu, suyu içlerine emdikleri için çabuk bozulur. Silikon da silisyumdan üretilir. Silikon emziklerin formu kolay bozulmaz, ancak diş darbelerine karşı dayanıklı değillerdir. Bu yüzden silikon emzikler henüz diş çıkarmamış bebekler için daha uygundur.

Damaklı mı damaksız mı?

Damaksız emzikler anne memesini andırdığı için bebekler tarafından tercih edilir. Ancak bu tür emzikler özellikle bir yaşından sonra damağa baskı yaparak damak yapısını ve üst ön dişlerin sıralanışını bozabilirler. Bu tür emziklerin bir yaşından sonra kullanılması önerilmiyor. Damaklı emzik ise daha elips ve yukarı doğru kıvrıktır. Bu anatomik şeklinden dolayı 2-3 yaş arasında bile rahatlıkla kullanılabilir. Damağa tamamen adapte olduğundan, herhangi bir deformasyona neden olmaz.

Gece de kullanılabilir mi?

Doğrusu bebekleri geceleri emziksiz uyutmak daha zor olur. Bebek emziksiz uykuya dalamıyorsa, damaklı emzik tercih etmelisiniz. Bebek uykuya daldıktan sonra ise onu uyandırmadan emziği ağzından almalısınız.

Şekere batırılabilir mi?

Emziği bebeğe vermeden önce şekere veya bala batırmak hatalı bir alışkanlıktır. Bu hareket bebeğin diş minelerini zedeler ve diş çürüklerine neden olur. Ayrıca buna alışan bebek, ağzında sürekli tatlı bir tat almak isteyebilir. Bebeklerin kalıcı olmayan süt dişlerinin de bakımı çok önemlidir. Eğer bunlara iyi bakılmazsa hemen altlarında bulunan kalıcı dişler de zarar görebilir.

Nasıl temizlenmeli?

Emziğin temizliği üretildiği malzemeye göre değişir. Kauçuk olanlar özel bir dezenfektan madde yardımı ile soğuk sterilize edilmelidirler. Silikon olanlar ise sıcak yöntemle de steril hale getirilebilirler. Emziklerin devamlı temiz durmasını istiyorsanız, emniyetli bir çengelli iğne ile çocuğun kıyafetine tutturun ve böylece sürekli yere düşmesini engelleyin.

Emzik hangi yaşta bırakılmalı?

Genelde emziğin 2 yaş civarında bırakılması gerekir. Eğer bu gerçekleştirilemiyorsa biraz daha ertelemek mümkündür. Ancak bu esnada emzik kullanma zamanının sürekli azaltılması gerekir. Bu dönemlerde eline kemirmesi için taze sebze verebilirsiniz. Ancak onu asla bir şeyler yerken yalnız bırakmayın. Her ne koşulda olursa olsun, 4 yaşına kadar emzik alışkanlığının ortadan kaldırılması gerekir. Uzun süre emzik kullanımı kulak iltihabına ve diş yapısının bozulmasına neden olabilir.

Kaynak: Dr. Müjdat Türken