06/26/07 - Yazıcıoğlu etkin faktör

[Nǿ ŦΞДЯ™]

Sivaslı gençler AKP'ye sıcak, yaşlılar soğuk bakıyor. Bağımsız aday olan BBP lideri Yazıcıoğlu, AKP ve MHP'nin oylarını etkileyecek.

SİVAS

Sivas'ta Çerkez'in Kahvesi, siyasetin çok konuşulduğu yerlerden biri olarak biliniyor. Biz de DHA Sivas Temsilcisi Eraydın Aytekin'in rehberliğiyle Çerkez'in Kahvesi'ne uğradık.
Önce bir grup gencin masasına oturduk. Çoğunluk üniversite öğrencilerinde ve AKP ağırlıklı. Ankara Üniversitesi Hukuk öğrencisi Emre Polat (23), AKP'ye oy verecek olmasının gerekçesini şöyle açıklıyor:
"Genelkurmay'ın açıklaması ve Anayasa tartışmasından etkilendim. Yoksa AKP'yi düşünmezdim. O olaylar kutuplaşma yarattı ve AKP'den tarafı seçtim. Meclis'e AKP ile CHP girer, şehitler MHP'yi kurtarmaz."
Cumhuriyet Üniversitesi'nden Hakan Doğan (21), "Toplumun yüzde 80'i muhafazakâr. Yüzde 80'in görüşünü yansıtan AKP de muhafazakâr" diyerek AKP'nin şansını vurguluyor. İbrahim Adalan (24), kutuplaşmanın AKP ile CHP'nin oylarını arttırdığı kanısında.

Aleviler temkinli ve Doğan'ı bekliyor
Bir üniversiteyi bitirip ikincisine devam eden Hakan Gök (25) ile Adem Şahin (22) ekonomi ağırlıklı bir tartışmaya giriyor. Hakan, üniversite öğrencilerine sağlanan maddi olanakların gençlerin hayatını rahatlattığını anlatıyor. Adem ise olaya daha bütüncül bakıyor; bir çiftçi ailesinden geldiğini belirterek AKP'nin tarımı ve çiftçiyi bitirdiğini söylüyor.
Tartışma uygarca sürüyor, biz bir başka gruba, "büyükler masası"na geçiyoruz. Mustafa Hardal (43), Ömer Öktemil (67), Ömer Faruk Çetintaş (43), Nedim Akarsoy (43) gençlerin tersine, AKP'ye sıcak bakmıyor.
Sivas'ta Aleviler seçime temkinli yaklaşıyor, Cem Vakfı Genel Başkanı İzzettin Doğan'ın seçim için yapacağı açıklamayı bekledikleri anlaşılıyor.
Cem Vakfı Sivas Şubesi Başkanı Ali Rıza Kaçan (54) ile 16 Haziran'da açılan cemevinde konuşuyoruz. Kaçan, "Biz Alevi, Sünni gibi konuları aştık. Cemevimizin açılışına Alevi, Sünni, Kürt, Çerkez, Laz, Boşnak binlerce insan katıldı. Bayram yeri gibiydi... Biz herkesi kucaklıyoruz" diyor.
CHP listesinin 1. sırası Alevi, ikinci sırası Sünni adayın. AKP'de ise Erdoğan'ın 1. sıraya İstanbul Belediyesi'nden arkadaşını koyması soğuk karşılanıyor. Ticaret Odası Başkanı Hacı Osman Yıldır (43) listelere, "Lider kendini kuvvetli hissedince kimseden görüş sormuyor" yorumunu getiriyor.
TAHMİN: Seçim sonucuna ilişkin tahminlerin ortalaması şöyle: Bağımsız aday Muhsin Yazıcıoğlu (eski BBP Başkanı) seçimde banko görülüyor. Bu durumda AKP 3, CHP 1, MHP 1 milletvekili çıkarır. Yazıcıoğlu barajın çok üstünde oy alırsa AKP bir eksilir, CHP ya da MHP 2'ye yükselir.


Sivas'tan 'Şener'leme

AKP'nin temeldeki isimlerinden Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener'in adaylığını koymaması geniş yankılar uyandırmıştı.
Şener'in memleketi Sivas'ta durum neydi?
Hemen söyleyelim; Sivas'tan bakınca Şener olayı, başkentten ve İstanbul'dan medyaya yansıdığı gibi tek boyutlu görülmüyor. Şener'in yokluğunu kayıp olarak görenler de var, önemsemeyenler de.
Bu görüşlerden bir özet sunalım:
Şener'in aday olmaması farklı biçimlerde yorumlanıyor. AKP'nin oy kaybını önlemek için, Şener'in cumhurbaşkanı olacağı söylentisi yayılıyor.
# Hikmet Bukan (52), Hamdi Çetiner (55): "Şener'in kişiliği ve Sivas'a yaptığı hizmetler unutulmaz. Havaalanını ona borçluyuz. Şener'in yokluğunda AKP Sivas'tan istediği oyu alamaz."
# Taksici Mehmet Celep (34): "Şener seçimi pek etkilemez. Cumhurbaşkanlığına aday olacağı söyleniyor. Umudumuz cumhurbaşkanı olması."
# Cem Vakfı Sivas Şubesi Başkanı Ali Rıza Kaçan (54): "Bir şaibesini görmedik. Havaalanının yapılmasında, organize sanayi bölgesinin kurulmasında, fabrikaların açılmasında faydası oldu. Şener olsa, AKP 4, hatta 5 çıkarabilirdi."
# Ticaret Odası Başkanı Hacı Osman Yıldır (43): "AKP teşkilatı Şener'in Sivas'a yaptığı hizmetleri halka anlatmadı."
# Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Beşir Köksal (62): "Sevdiğimiz bir insandı. Siyasetçi zor yetişiyor. Bazı yetkileri alındığı ve cumhurbaşkanlığı işinde incitildiği için kırıldığını düşünüyorum."
# Lokantacı Tarık Özçoban (48): "Sivas'a yeteri kadar faydalı olmadı. Kendisini halkın arasında görmedim. Polis evinde yemek yemekle, Atatürk Caddesi'nde yürümekle olmaz."
# Mühendis Ünver Öktemir (67): "Şener AKP'ye yakışmıyordu. Geç bile kaldı. AKP oylarını olumsuz etkiler."

TOKAT
Mağdur rolü geri tepebilir

Tokat'ta çiftçi sıkıntılı. Sanayici baskıdan, işçi özelleştirmeden dertli. Böyle bir ortamda AKP'nin 'mağdur' oyunu 'beceriksiz'e dönüşebilir Tokat'ta DHA Temsilcisi Yüksel Menekşe ile oturup düşündük, "Gündelik yaşamdaki durum nasıl, bunun siyasal tabloya yansıması nasıl?" diye. Sonra kapı kapı dolaştık. Tarım bölgesi diye Tokat Ziraat Odası'nın kapısını çaldık. Oda'nın 27 yıllık Başkanı, 250 dönüm çiftliği olan Ahmet Dökülen'in (50) çizdiği tablo şöyle:
"Üç yıl önce 2 kilo buğdaya bir litre mazot alınırdı. Şimdi 5 kilo buğdaya alınıyor. Hayvan yeminin torbası 3 yılda 10 YTL'den 22'ye, gübrenin torbası 16 YTL'den 35'e çıktı. Sulama ve ilaçlama giderleri de hızla artıyor.
Buna karşılık, iki yıl önce 102 YTL olan pancarın tonu geçen yıl 89 YTL'ye düştü. Bu yıl (seçim yılı ya) 95 YTL oldu ama 2 yıl öncesine göre yine yetersiz. Buğday 3 yıl önce kilosu 400 YKr iken, bugün ancak 425'e çıktı.
Hayvancılık derseniz, 3 yıl önce karkas (gövde) etin kilosu 8 YTL idi, bugün yine 8 YTL."
Sonuç?
20 bin üyesi olan, aileleriyle birlikte 100 bin nüfusu temsil eden Tokat Ziraat Odası Başkanı Ahmet Dökülen sonucu söylüyor:
"Tarım sıkıntıda. Sıkıntılarımızı önceki Tarım Bakanı'na da şimdikine de raporla bildirdik ama çözüm yok. Çiftçilerin yüzde 15'i hâlâ kararsız; bütün partilerin seçim bildirgelerini bekliyor. Hangi partide tarıma çare varsa ona oy verecek."
Kentin 5 kilometre dışındaki Tokat Organize Sanayi Bölgesi'ne gidiyoruz. Kırk üç üyesi olan derneğin Başkanı Ataullah Arvas (64) ve yönetim kurulu üyeleriyle konuşuyoruz. Ortaya çıkan tablodan çizgiler:
- Türkiye'de 81 ilen 70'inde organize sanayi bölgesi var. Tokat, 1999 yılında 7'nci sıraya yükselmişken şimdi 65'inci sırada.
- Önemli sorunlardan biri yol. Demiryolu yok, transit karayolu yok, havayolu yeni başladı.
Mermerci Koray Bilkay (32), bir ocağa ruhsatına 16 müdürlükten imza almak için iki buçuk ay bürokrasiyle uğraşıldığını anlatıyor.
Başkan Arvas, Organize Sanayi Bölgesi yasasının "nasyonal sosyalist (galiba faşist) bir anlayışla" düzenlediğini belirterek şöyle diyor:
"Bu yasa, organize sanayi bölgelerini sanayicilerin özerk biçimde yönetmesine imkân bırakmıyor. Sanayici çeşitli kanallardan iktidarın baskısı altında sesini çıkaramıyor."
Çiftçi ve sanayiciden sonra işçi ne durumda? Onun sorunu özelleştirme.
Tek Gıda-İş Sendikası Tokat Şubesi'nde Başkan Suat Karlıkaya (36), Yönetim Kurulu üyeleri Tekin İşlekoğlu (42), Ümit Küçük (40), Kenan Bağ (40) ile görüşüyoruz. Sendikanın 1300 üyesi var. Tokat'taki sigara fabrikası özelleştirme kurumuna geçince, 300 işçi işten çıkarılmış.
Peki, özelde sendikalaşma nasıl?
Türkiye'nin önde gelen meyve suyu fabrikasında sendikaya üye kaydetmeye başladıklarında hemen o işçilerin işine son verilerek, sendikalaşmanın önünün kesildiğini anlatıyorlar. Fabrikanın patronu ise "sosyal demokrat" CHP'nin milletvekili ve şimdi de 1. sıra adayı.

Seçim sonucu tahminleri oynak
Beylik soru: Türkiye'de işçiler niye sermaye partilerine oy verir?
Sendikacı Ümit Küçük'ün bir saptamasıyla noktalayalım:
"Bütün partilerin programlarında özelleştirme var. Sadece iki parti, İşçi Partisi ile Saadet Partisi özelleştirmeye karşı. Onların da barajı aşma şansı olmadığı için, işçi de mecburen başka faktörlere göre, öteki partilerden birine oy vermek zorunda kalıyor."
"Seçim sonucu ne olur?" sorusuna Organize Sanayi Bölgesi'nde tekstilci Salih Yüce'nin (53) yanıtı:
"Bush ne derse o olur!"
Gerçekten tahminler oynak. Genelkurmay'ın e-bildirisinden ve cumhurbaşkanlığı seçimi bunalımından sonra AKP'nin "mağdur"u oynaması ibreyi onlardan yana çevirmiş. Ama önümüzdeki bir ay içinde "mağdur"un "beceriksiz"e dönebileceği olasılığından söz ediliyor.
TAHMİN: Oynak tahminlerin ortalamasını alırsak, şimdilik güçlü olasılık AKP 4, CHP 2, MHP 1 şeklinde. MHP'nin oyları barajın üstünde çok artarsa, AKP'nin 3'e inip MHP'nin 2'ye çıkabileceği de söyleniyor. Yani asıl yarış AKP ile MHP arasında.