Vergi kaçıran faturadan yakalanıyor

[Shekil]

İstanbul'da BEDAŞ'a çeşitli kamu kurumlarından her hafta bine yakın adres bilgi talebi geliyor. Abone listelerini araştıran BEDAŞ, bulduğu kayıtları en kısa sürede ilgili kuruma bildiriyor.
Aradığı kişilere ulaşamayan kamu kuruluşları için faturalar umut oldu. Vergi kaçıranlar, asker kaçakları ve borçlular; elektrik, telefon, doğalgaz ve su faturaları sayesinde tek tek tespit ediliyor.

Fatura düzenleyen TEDAŞ, İSKİ gibi kurumlar, kamu kuruluşlarından gelen binlerce takip dosyasını incelemek için özel ekip kuruyor. Kimlik verileri girilen borçluların adres bilgilerine anında ulaşılıyor. İncelemelerde ilginç vakalara da rastlanıyor. İstanbul'da Maliye'nin isteğiyle elektrik faturaları üzerinden yapılan bir araştırmada sadece tek evi olduğunu beyan eden bir vatandaşın aslında üç evi olduğu ortaya çıkarıldı. Öte yandan askerlik şubelerinin isteğiyle 70 yaşına gelmiş asker kaçakları bile tespit edildi.

Maliye, savcılık ve mahkeme gibi kamu kuruluşlarının en büyük sorunu borçlu ve suçluların adreslerinde bulunamaması. Borçlular, alacak takibi yapan kamu kuruluşlarına farklı adres vererek izini kaybettiriyor. Muhtarlıklardaki kayıtlar yeterli olmadığı için aranan kişilere ulaşmak da zorlaşıyor. Emniyete bildirilip arananlar listesine girenler ise ancak kontrol ya da ihbar sonucu tespit edilebiliyor. Borçluların peşinde vakit kaybeden kuruluşlar, alternatif yollar geliştiriyor. Bunlardan en önemlisi faturalar. Türkiye'de 27 milyon elektrik, 19 milyon sabit telefon abonesi bulunuyor. Sadece İstanbul'da 3,6 milyon su, 3,1 milyon doğalgaz abonesi var. İnşaat sektöründeki gelişmeyle birlikte konut üretiminin artması da abone listelerini daha da kabartıyor. Belirli periyotlarda güncellenen kayıtlar, önemli bir bilgi deposu haline geldi. Bu durumu değerlendiren Maliye ve adli merciler, fatura düzenleyen kuruluşları posta yağmuruna tutuyor.

Kamu kuruluşlarını elektronik ortamda birbirine bağlayacak MERNİS projesinin henüz tam anlamıyla hayata geçirilememesi sebebiyle borçlu ya da arananların kimlik bilgileri postayla gönderiliyor. İstanbul'da Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ'ye her hafta bine yakın adres bilgi talebi geliyor. Gönderilen kimlik bilgileri içinde vatandaşlık numarası varsa bu numara kullanılarak abonenin tüm fatura bilgileri bilgisayara çıkarılıyor. Vatandaşlık numarası yoksa ad, soyad kullanılarak fatura dökümü hazırlanıyor. Kimlik bilgisi girilen şahısların adına kayıtlı adres tespit edilirse bu bilgi en kısa sürede kamu kuruluşlarına iletiliyor. Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, asker çağındaki gençlerin yüzde 1,5'inin kaçak durumunda olduğunu söylemişti. Askerlik şubeleri de bir türlü bulunamayan asker kaçaklarını yine faturalardan tespit etmeye çalışıyor.

Öte yandan Gelir İdaresi Başkanlığı da vergi kaçağını önlemek için çalışma başlatmıştı. Buna göre sadece vergi dairesi müdürü, verilen yetki ile mükelleflerin banka, tapu, trafik sicil ve borsa kayıtlarına sanal ortamda ulaşabilecek. Borcunu ödemeyenlerin hesabına da elektronik ortamda el konulacak. Borçlunun banka hesabına ulaşılması durumunda, ödenmemiş vergi tutarı otomatik olarak kesilecek.

Telekom seçmen listelerinde borçlu avına çıkmıştı

Kamu kuruluşlarının faturalardan yaptığı tespitin bir benzerini 22 Temmuz genel seçimlerinde Türk Telekom da yapmıştı. Aradığı bazı borçluları sözleşmede belirtilen adreslerde bulamayan Telekom, seçmen listelerini kullanarak sadece İzmir'de bin 500 borçlunun oturduğu mahalleyi tespit etmişti. www.ysk.gov.tr adresinde tarama yapan şirket avukatları, "YSK'nın sitesine kişinin bilgilerini girip, oturduğu muhtarlığa tebligatı gönderiyoruz. Daha çabuk ulaşıyoruz." demişti