''Anayasa, kereste kanunundan zor''/28 eylül

[[мα∂ℓιηє]]

Başbakan Vekili, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, yeni anayasa çalışmalarına ilişkin eleştirileri yanıtlarken, ''Daha anayasa taslağını görmeden, 'Lozan'ın kazanımları elden gidiyor, filanca kazanımlar elden gidiyor, Atatürk tasfiye ediliyor...' Kendilerinin geçmişte yaptıkları çalışmaları herhalde unuttular bunlar'' dedi.

Cemil Çiçek, SKY TÜRK televizyonunda canlı yayınlanan ''Gündem Özel'' programına katıldı. Programda gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Çiçek, son dönemde yeni anayasa değişikliği konusundaki tartışmalara değindi.

Çiçek, şöyle konuştu:

''Sivil toplum örgütleri, siyasi partiler, hukukçular bu anayasanın değişmesi gerektiğini söylüyor. Biz de 58. ve 59. hükümetlerin programında yeni anayasa konusuna yer verdik. Fakat o zaman biz yeni iktidar olmuştuk. Bu yeni anayasayı yeni bir rejim tarzında istismar etmeye çalışan çevreler, siyasetçilerimiz çıktı. Bunlar TBMM tutanaklarında var. Önümüzde de Avrupa Birliği gibi belirli bir takvime bağlı çok sayıda yasanın çıkması gereken bir dönem olduğu için o talep bu seçime kadar kaldı. Seçime giderken yeni bir anayasa isteğimizi topluma açıkladık. Seçim beyannamemizde bu var. Tabii biz seçim beyannamesine ne yazdıysak bunlarla ilgili önceden hazırlıklarımız varsa değişen şartlara göre güncelleştirdik. Eğer derli toplu bir hazırlık yoksa buna seçimden önce başladık. Dolayısıyla bizim anayasa çalışmalarımız seçimden önce başladı. Bunun tekrar altını çizerek ifade ediyorum ki buna biz seçimden sonra başlamadık. Bazı dostlar diyor ki 'yüzde 47'yi gördüler bundan sonra çalışmalara başladılar'. Hayır, seçimden önce başladık.

Bu hazırlık önce bilim çevrelerinde yapıldı. Türkiye'de çok fazla sayıda da anayasa hukukçusu yok zaten. Bildiğim kadarıyla 23 kadar anayasa profesörü var. Zannediyorum 8-10 doçent var. Bir o kadar da araştırma görevlisi var. Bu değerli bilim adamlarının bir kısmı TOBB, Barolar Birliği ve TÜSİAD gibi kuruluşlara bir hizmet vermişler. Onların görüşlerini biliyoruz. Orada olmayan ve bizim de hedefimiz daha liberal, daha özgürlükçü bir anayasa hazırlamak, yapısal reformlara imkan verecek bir anayasa hazırlamak olduğu için sayın Özbudun başkanlığında bir akademik kurul oluşturuldu.

Yapılan çalışmaların ardından bu konu gündeme gelince de Türkiye'deki tartışmalar başladı. Tartışma kötü başladı ama inşallah iyiye doğru gidiyor gibi görüyoruz. Çünkü içeriği çok fazla incelenmeden, bir bütünlük halinde görülmeden, niyetler üzerinden suçlamalar başladı. Halbuki biz kendi yönümüzden taslağı tamamlamadık. Yani altına 'AK Parti'nin taslağı' diye imza atacağımız duruma gelmedik. Bilim adamlarımızın hazırladığı taslak, kamuoyunda konuşuluyor. Bu tartışmalar, başlangıçta benim arzu etmediğim, tasvip etmediğim bir noktada başladı ama çok şükür yavaş yavaş daha makul bir ortamda bu tartışmalar sürüyor.''

Yapısal reformların hayata geçirilebilmesi için yeni anayasanın büyük önem taşıdığını vurgulayan Cemil Çiçek, ''Bu ülkede daha güçlü bir demokrasi, daha etkin ve verimli işleyen bir devlet ve kamu hizmeti sunulacaksa, güçlü bir ekonomi tesis edilecekse bunun mutlaka anayasal teminatlarının ve alt yapısının oluşturulması gerekiyor'' dedi.

İktidar sorumluluğu taşıyan bir partinin hazırlık yapmadan bir konuyu gündeme getirmeyeceğini belirten Çiçek, anayasa değişikliği konusundaki hazırlıkları yaptıklarını dile getirdi.

''Bu konuda herkesten katkı bekliyoruz'' diyen Çiçek, anayasa değişikliği sürecine katkı yapmak isteyen 7 sivil toplum örgütünün tavrından memnun olduklarını bildirdi.

Cemil Çiçek, şunları kaydetti:

''Hazırladığımız taslak sadece bizim için geçerli değil. Türkiye için bir anayasa yapmaya çalışıyoruz, AK Parti için değil. Kamuoyundan gelen beklentiler, teklifler, tenkitler ve talepleri dikkate alarak en son şekliyle TBMM'ye göndereceğiz. Esas bu iş orada gerçekleşecek.

Belli çevreler var. Bunlar anayasa değişikliğinden memnun değiller. Anayasa değişikliğinin yapılmasını istemiyorlar. Bunu istemediklerini de açıkça söylemiyorlar.

Biz bu konuda son derece rahatız ve açığız. Kim bu sürece katkı sağlamak istiyorsa biz ona teşekkür ederiz. Biz bu noktada fikri katkı bekliyoruz. Üzüldüğüm nokta, herkes fikri katkı vermek yerine sloganlarla meseleyi değerlendirmeye çalışıyor. Gerilim noktalarından hareketle bir tartışma yapmaya çalışıyor. Halbuki anayasa işi son derece ciddi bir iştir. Bu konuda soğukkanlı olmalıyız. Toplumdaki her problemi, Anayasa'da yer alabilecek her problemi soğukkanlılıkla, uzlaşarak, anlaşarak, tartışarak çözmemiz lazım. Sorunların üzerini örterek daha fazla nereye gidebiliriz.'' Reformların yapılabilmesi için mevcut anayasanın değiştirilmesi ve yeni bir anayasa yapılması gerektiğini vurgulayan Çiçek, bu konuda sivil toplum kuruluşlarının, ''neden yeni bir anayasa'' gerekçelerine aynen katıldığını ve bu gerekçelerin altına şahsen imza atabileceğini söyledi.

Yeni anayasa metninin bitmek üzere olduğunu ve kısa bir süre sonra bu çalışmayı kamuoyuna açıklayacaklarını bildiren Cemil Çiçek, sivil toplum kuruluşlarının bu konuda yapacakları çalışmalardan da yararlanabileceklerini ifade etti.

Çiçek, yeni anayasa çalışmasıyla ilgili olarak bilim kuruluna bir ücret verilip verilmediğine yönelik soruyu da şöyle yanıtladı:

''Bu konu ile ilgili sayın Dengir Mir Mehmet Fırat, gereken açıklamaya yaptı. Dolayısıyla CHP, tabiatıyla köklü bir partidir, çok saygı duyarım sayın Genel Başkan'a ve oradaki dostlarımıza. Bu konularda daha anayasa taslağını görmeden hep siluete ateş ediyorlar, tabiri caizse. Bu da çok fazla fayda getirmez. CHP gibi çok köklü birikimi olan bir partiden 'bizim anayasa taslağımız budur' deyip onu da ortaya koymalarını bekliyoruz. O takdirde bunları yan yana getirip belki şu an tartıştığımız konuları da tartışma dışı bırakabiliriz. Soğukkanlılıkla bunları tartışabilirsek, Türkiye için boş yere cebelleşmek, kutuplaşmak yerine uzlaşma ile götürülen bir süreci başlatmış oluruz.

Çiçek, bazılarının ürününün olmadığını ve yönteme takılıp vaziyeti idare etmeye çalıştıklarını ifade ederek, şöyle devam etti:

''(Türban) diye orada bir mesele yok, bakınız. İkide bir belli konuları kendi kendimize problem haline getiriyoruz. Eğitim hakkı ile ilgili Anayasa'da temel hak olduğu konusunda maddeler var. Bütün anayasalarda olduğu gibi din ve vicdan özgürlüğü, eğitim hakkı, seyahat özgürlüğü vb. temel hak ve özgürlükler... Eğitim hakkı ile ilgili düzenlemelerdir bunlar. Bunları konuşacağız ve tartışacağız ama niye 138 maddelik anayasa getiriliyor, bir tek maddeye? Doğrusu bunu çok sağlıklı bulmuyoruz. Anayasa tartışması yapılırken bu birtakım uç noktalara çekilmek suretiyle projeyi akamete uğratmak istiyorlar. Bu tartışmaların bir kısımında ben şahsen iyi niyet görmüyorum. Bir kısmını, hepsini değil. Niye işin bütününü görüp, uzlaşabileceğimiz noktaları geride bıraka bıraka gitmek varken daha hemen başlangıçta oradan ve buradan başlıyorsunuz?''

Bu konulara azami hassasiyet göstereceklerini belirten Başbakan Vekili Çiçek, şunları kaydetti:

''Nitekim, Anayasa'nın değiştirilemez olan 1, 2 ve 3. maddelerini aynen aldık, hiç değiştirmedik. Halbuki bilim kurulu çok daha güzel bir metin yazmıştı. Aynı hedefi yakalayan, aynı hedefi içeren daha düzgün bir Tükçe ile daha güzel bir metin yazmıştı. Benim şahsen tercihim odur ama buna karşılık toplumda hemen bir şey meydana gelir, 'fırsatçılar şunu da şöyle yapıyorlar, bunu da böyle yapıyorlar'. Daha anayasa taslağını görmeden, 'Lozan'ın kazanımları elden gidiyor, filanca kazanımlar elden gidiyor, Atatürk tasfiye ediliyor...' Kendilerinin geçmişte yaptıkları çalışmaları herhalde unuttular bunlar. O tarihlerde bu lafları edenler CHP'li değildi, bu hazırlıkları bilmiyor olmaları gerekir ki bu türlü beyanlarda bulundular. Biz o maddeleri aynen muhafaza ettik, hiçbir tartışmaya meydan vermemek adına. Ayrıca bunların değiştirilemeyeceği ile ilgili 4. madde var, bunu da muhafaza ettik. Bir de yürürlükteki 174. maddedeki İnkılap Kanunları'nı aynen olduğu gibi biz anayasamıza aldık.

Biz diyoruz ki bunlar toplumun ortak noktalarıdır, bunları tartışmaların dışında bırakalım. Onun dışında özgürlükleri daha fazla teminat altına alan, hakları daha fazla teminat altına alan ülkenin yapısal reformlarına imkan veren, devletin kurumlarının daha ahenkli bir şekilde işlemesini mümkün kılabilecek, düzgün, çağdaş bir anayasa yapalım.''

Türkiye'de, anayasa yapmadaki zorluğun yöntemden kaynaklanmadığını belirten Çiçek, cumhuriyetin kazanımları sayesine bulundukları noktalara geldiklerini söyledi.

Bu kazanımları değiştirmek gibi bir çabanın içinde kimsenin olamayacağını dile getiren Cemil Çiçek, herkesin birbirini anlaması gerektiğini belirtti.

Çiçek, ''Gelin birbirimizi anlayalım. Birbirimizin vatanseverliğinden, cumhuriyete sadakatinden, ne devletin niteliklerinden, ne İstiklal Marşımızın milli marş oluşundan, ne Ankara'nın Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti oluşundan, yok ben senden daha fazla filancayım, öbürü filanca fazla, bunun bir kantarı yok'' dedi.

Başbakan Vekili Çiçek, Türkiye'nin başka ülkelerle kıyaslanmaması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:

''Türkiye temel tercihini yapmıştır. Türkiye'nin dış politikada hedefleri belli. Ülkenin Tanzimat'tan bu yana temel tercihleri belli. Türkiye, AB ile müzakere yapan bir ülke. AB üyesi olup da demokrasi ile yönetilmeyen, demokratik standartları belli bir yere gelmemiş olan bir ülke var mı? Bir taraftan, 'AB ile müzakere yapıyoruz' diyoruz, öbür taraftan 'Türkiye laik olacak mı olmayacak mı'? Türkiye'de laiklik yoksa zaten, AB hedefimiz yok demektir. Bunu herkes biliyor. Bu hedefte en çok çaba sarf eden hükümetlerin başında biz geliyoruz.'' Yeni bir anayasa yapmanın çok zor olduğunu ancak altından kalkılamaz olmadığını anlatan Çiçek, ''Bir anayasa yazmak, bir kereste kanunu yazmaktan daha zordur. Tabiri caizse Türkiye'de petrol bulmaktan daha zordur'' dedi.

Milliyet