SİNİR GAZI ve ÖZELLİKLERİ

[jockeя]

Azotprotoksit (azotoksidül) veya yaygın adıyla Narkoz gazı, medikal gazlar sınıfının en önemlisi olup, endüstriyel alanda da yanmayı destekleyici gaz olarak da kullanılabilmektedir. En ekonomik olarak Amonyum Nitrat’dan (NH4NO3) ısıl bozunma yoluyla elde edilmektedir. Bu işlem, son derece hassas sıcaklık(170 - 260 oC arasında ) kontrolu altında yapılmaktadır. Kötü üretim şartlarında N2O içinde safsızlık olarak zehirli ve zararlı NO ve NO2 oluşabilir.
Kuru bir tüpe spatül ucuyla alınan amonyum nitrat ısıtılınca tüpün soğuk kısmında su damlacıklarının varlığı gözlenir. Ayrıca renksiz azotoksidül gazı açığa çıkar.
NH4NO3 ----> N2O + 2H2O
Azotoksidül gazındaki azotlardan biri -3 diğeri +5 değerliklidir. Bu reaksiyon bir redokstur.

N2O gazı 200 derecenin üzerinde azot ve oksijene patlayarak ayrışır. Bu nedenle de amonyum nitrat patlayıcı olarak kullanılır.

Azot protoksit bazı uygulamalarda, oksijen gibi, yanmayı destekleyici olarak kullanılmaktadır. Ancak en yaygın kullanım alanı anestezi uygulamalarıdır. İnert bir gaz olan narkoz gazı, uygulama sonrası vücutta kalıntı bırakmaz ve kalıcı yan etkileri yoktur. Az miktarlarda solunduğunda sinir gevşetici ve rahatlatıcı bir etki verdiğinden ve tatlı hayallere sebep olduğundan dolayı “gülme gazı” olarak adlandırıldığı durumlar da vardır. Aşırı koklandığında ise şuur kaybına sebiyet vermektedir
Ayrıca CO2 'de benzer fiziki özellikleri nedeni ile itici gaz olarak ta kullanılır.
Özellikleri

Suda çözünebilir, renksiz ve tatlımsı kokuya sahip bir gazdır. Merkezi sinir sistemini kan dolaşımı yoluyla etkiler ve narkoz etkisi gösterir. Azot Protoksit yanmaz, ancak yanmayı destekler

Moleküler Ağırlık 44.01

Kaynama Noktası (1 atm) -88.8 oC

Isıl Kapasitesi (1 atm, 25oC) 879 J/kgK

Gaz yoğunluğu (1 atm, 20oC) 1.84 kg/m3

Hacimsel Genleşme (likitten gaza,1 atm) 860

Kritik Sıcaklık 36.4 oC

Kritik Basınç 72.54 atm

Kullanım Alanları

*

Anestezi gazı olarak
*

Yanmayı destekleyici gaz olarak
*

İtici gaz olarak